16.11.2012 Views

TURK MITOLOJI ANSIKLOPEDISI

TURK MITOLOJI ANSIKLOPEDISI

TURK MITOLOJI ANSIKLOPEDISI

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

D e n i z K A R A K U R T<br />

S a y f a | 95<br />

Tobadı [Azəricə: Tobadı]<br />

Tobadı – Türk, Çuvaş ve Altay halk inancında yemin sözüdür. Tupata olarak da söylenir.<br />

“Vallahi” veya “Billahi” gibi anlamlarda kullanılır. “Tobadı doğru söylüyorum” gibi… İskit ocak<br />

tanrısı Tabıtı’nın adıyla da bağlantılıdır.<br />

Yemin [Azəricə: Yemin]<br />

Yemin 7 – Bir şeyi yapacağına veya yapmayacağına dair, genellikle kutsal kabul edilen bir varlık<br />

üzerine verilen söz. Kökeni târih öncesi dönemlere dayanan ve genelde dinî bir mânâ içeren<br />

yemîn veya and içme törenleri, günümüzde bazı kurumlarda görev başı yapan kimseler<br />

tarafından da görevin hakkıyla yerine getirileceğine dair söz vermekte kullanılır. Yemin Arapça<br />

kökenli bir kelimedir. Sözcük anlamı sağ el, bereket, güç, kuvvet demektir. Türkçe'ye İslam dini<br />

ile birlikte yerleşmiştir. İslâmiyet içerisinde daha çok Allah'ın isimleri veya zâtî sıfatlarından birisi<br />

anılarak yapılır. Bu kavramın, kelimenin anlamı ile bağlantısı şu şekilde açıklanır: "Yeminin söze<br />

güç kuvvet katması ve yeminleşenlerin sağ ellerini birbirlerine vurmalarıdır." 8<br />

Etimoloji<br />

� Ant/And: (An) kökünden türemiştir. Söz verme, anlaşma anlamlarını içerir. Moğolca<br />

kökenlidir. An kökü Moğolca ve Türkçede tutmak anlamını barındırır. Eski Altaycada<br />

Anta, Tunguz ve Mançu dillerinde de Anda biçimiyle yer alır.<br />

� Tobadı: (Top/Tob/Tab/Tap) kökünden türemiştir. Bu kök, Eski Türkçe ve Moğolcada diz,<br />

diz çökmek anlamı içerir. Hattâ aynı anlam Tunguz ve Mançu dillerinde de vardır. Kökeni<br />

tam olarak tespit etmek şu an için zor gözükmektedir. Toba (Tabgaç) şeklinde bilinen<br />

eski Türk kavminin adını da çağrıştırmaktadır. Tapmak fiili ile de alâkalıdır. Çuvaşçada<br />

Tob veya Tup sözcüğü evin ortası demektir.<br />

Kaynakça<br />

� Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt PDF<br />

Dipnotlar<br />

1. ^ Türk Dil Kurumu Sözlüğü, ("ant", "and")<br />

2. ^ Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Kavramlar, "Yemin"<br />

3. ^ Fıkıh Sözlüğü, İbrahim Paçacı<br />

4. ^ Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (Sayfa - 60)<br />

5. ^ Bahaeddin Ögel, Türk Mitolojisi (Cilt-1, Sayfa 67)<br />

6. ^ Mongolian Dictionary, Andras Rajki, ("andgay")<br />

7. ^ "yemîn." Medenî Hukuk Terimleri Sözlüğü, Türk Dil Kurumu<br />

8. ^ Abdullah Bin Mahmud El-Mavsili, El-İhtiyâr (Li Talili'l-Muhtar), Dar-ü'l-Marife IV-45<br />

Dış bağlantılar<br />

� Eski Türklerde Yemin<br />

� İslamda Yemin<br />

� Fıkıh Sözlüğü, İbrahim Paçacı<br />

And<br />

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!