16.11.2012 Views

TURK MITOLOJI ANSIKLOPEDISI

TURK MITOLOJI ANSIKLOPEDISI

TURK MITOLOJI ANSIKLOPEDISI

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

D e n i z K A R A K U R T<br />

S a y f a | 542<br />

May Ana [Azəricə: May Ana]<br />

May Ana – Türk ve Altay mitolojilerinde Varlık Tanrıçası. Pay<br />

(Bay) Ana olarak da söylenir. İnsanların koruyucusu, kollayıcısı<br />

ve gözeticisidir. Göğün üçüncü katında oturur. Budizmin<br />

etkisiyle Maitreya adlı Tanrı ile özdeşleşmiştir. Bayanay ile aynı<br />

kişilik olduğu öne sürülür. Kırk başlı bir kadındır. Kimi yerlerde<br />

gümüş saçlı sarı bir kadın olarak betimlenir. Evini havada kurar<br />

ve çocuklarını orada doğurur. Çocukları korur. Yay ve oku ile acı<br />

veren ruhları çocuklardan uzak tutar. Adı May Ata ile birlikte<br />

anılır. Tungus Tanrısı "Mayın" ile benzerlikler gösterir.<br />

Ma<br />

Ma (Mā) – Anadolu’da ana tanrıçadır. Kibele'ye benzer ve<br />

onun gibi tapınım görür. Sâhip olduğu savaşçı doğası zaman<br />

zaman ön plana çıkar. İsim olarak May kavramını hatırlatır.<br />

Etimoloji<br />

(May/Bay) kökünden türemiştir. Varlık, zenginlik, ululuk,<br />

bilgelik, yönetmek anlamlarını içerir. Baymak fiili, büyümek ve<br />

gelişmek anlamına da gelir. Türk inanç sisteminde mitolojik<br />

varlıkların adlarında kutsallık içeriğini bildiren bir sözcük ve köktür. Örneğin Ülgen ve onun<br />

oğulları gibi, en ulu ilâhî varlıkların ve en güçlü şamanların adlarıyla birlikte yer alır. Veya "Bay<br />

Terek" (Bay Kayın) adı verilen hayat ağacının adında da kullanılır. Bayram sözcüğü ve benzeri bir<br />

anlam taşıyan Bay-gün yine bu kavramla alâkalıdır. Moğolcada "Boyan", "Bayan", "Buyan" ve<br />

"Poyan" gibi kişi adlarının içerisinde de korunmuştur. Bay/Pay/May kökü. anlam itibariyle efsun,<br />

büyü, dua ve kurban, şölen, bayram ve benzeri anlayışlarla bağlılık içerir. Anadolu Türkçesinde<br />

"bağı" sözü, efsuncu, büyücü anlamında kullanılır. Altaylarda, "baylu" sözü, dokunulmaz, kutsal<br />

ve yasak anlamına gelir. Slav dillerine bu kökten geçen bazı kelimeler vardır. Örneğin Sırp-<br />

Hırvatça'da kullanılan, "Bayati" (büyülemek, efsunlamak, fala bakmak) gibi...<br />

Kaynakça<br />

� Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt PDF<br />

Dış bağlantılar<br />

� Türk Mitoloji Sözlüğü, Pınar Karaca (May Ene)<br />

May Ana<br />

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!