16.11.2012 Views

TURK MITOLOJI ANSIKLOPEDISI

TURK MITOLOJI ANSIKLOPEDISI

TURK MITOLOJI ANSIKLOPEDISI

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

D e n i z K A R A K U R T<br />

S a y f a | 813<br />

Hz. Muhammed (Hz. Mehmed) [Azəricə: Hz. Məhəmməd]<br />

Hz. Muhammed (Muhammäd, Mähämmäd, Mehemmed, Mehmed) – İslam dininin kurucusu.<br />

Son Peygamber. Muhammed isminin Türkçeleşmiş biçimidir. Hz. Muhammed kutlu bir<br />

mağarada düşünceye dalmış ve kendisine gelen Melek ona Tanrı’nın “Oku” emrini iletmiştir.<br />

Bundan sonra Peygamber olarak insanlık tarihinin seyrini değiştirmiştir. Bilime ve akla verdiği<br />

büyük önem İslam medeniyetinin çekirdeğini oluşturmuştur. Örneğin o dönemdeki pek çok<br />

toplumda görüldüğü üzere Ay ve Güneş’e farklı anlamlar yüklenmesine karşı çıkarak şöyle<br />

demiştir:<br />

“Şüphesiz Ay ve Güneş asla kimsenin ölümü veya doğumu için tutulmazlar. Ancak<br />

bunlar Allah'ın iki ayetidir." (Hz. Muhammed, Hadis-i Şerif)<br />

Mehmed, Arapça Hamd kökünden gelir. Övülen, övülmüş demektir. Muhammed ismi (Arapça<br />

Muhammad, ayrıca Mahmud ismiyle de bağlantılıdır). Özellikle Miraç kavramı halk ve tasavvuf<br />

edebiyatında geniş yer tutar. Miraç, bazen yanlış veya eksik olarak salt göğe yükselme olarak ele<br />

alınmıştır. Yükselirken kullandığı Burak adlı binek önemli bir yer tutar halk edebiyatımızda.<br />

Açıklama: Azeri Türkçesi’ndeki Mehemmed (Məhəmməd) ve Mehemed okunuşlarından sonra<br />

Türkçe olarak aldığı en yalın biçimdir. Kelime içerisindeki sessiz harfler kaybedilmediği için<br />

Arapça çekim kurallarına göre de isim kökü olduğu gibi durmakta ve aslında anlamını korumaya<br />

devam etmektedir. Fakat o kadar Türkçeleşmiştir ki, Mehmed ismiyle anıldığında bu konuda<br />

önbilgiye sâhip olmaksızın başka bir kültürde hiçbir biçimde Hz.Muhammed’in kastedildiğinin<br />

anlaşılması mümkün değildir. Bu ad yalnızca Türklere özgüdür.<br />

Burhan (Buda) [Azəricə: Burxan (Budda)]<br />

Burhan (veya Burkan; gerçek adıyla Buda, Budha) – Budizmin kurucusu olan Buda’nın<br />

Türkçeleşmiş olan ismi. Aslında varlıklı bir prens olduğu halde, hayatında ilk kez sarayın<br />

bahçesinden dışarıya çıkınca gerçeği aramaya başlamış ve kutlu bir ağacın altında düşünceye<br />

dalarak, orada erişmiştir. Daha sonra 1920’lerde Akyang (Ak Din) adı verilen bir dini hareketin<br />

adı da Burhancılık olarak ifâde edilmiştir. Fakat Akyang’ın temeli Budacılıktan daha çok eski<br />

Şamanist gelenektir. Burada Burhan Beyaz atı ile koşan beyaz bir kişi görünümündedir.<br />

Tuvalarda bu sözcük doğrudan Tanrı anlamında Moğollarda ise İyi Ruhları tanımlamakta<br />

kullanılır.<br />

“Bu dünyayı yaratan, zihninizdir.” (Sidharata Gautama Buda)<br />

Türkçe sözcük (Bur/Burh) kökünden türemiştir. Bura (geyik) vev Bur (iyi ruh) sözüyle kökten<br />

gelir. Geyik Moğollarda ve Türklerde kutlu sayılan bir hayvandır. Moğolcada aydınlanmışlık<br />

anlamını da içerir. Buddha, Sanskrit (Eski Hint) dilinde “uyanmak, idrak etmek, bilinçlenmek”<br />

anlamına gelen “budh” fiilinin geçmiş zaman kipidir. "Uyanmış, idrak etmiş, bilinçlenmiş”<br />

anlamına gelir. “Buda” bu ismi hem kendisi için, hem de ona inanan ve bir yol göstericisi<br />

olmadan kendiliğinden “uyanan” herkes için kullanmıştır.<br />

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!