Kitap10 - Prof. Dr. Ebülfeyz ELÇİBEY - turan-sam

ELÇĠBEY ÇAĞDAġ TÜRKÇÜLÜĞÜN ĠDEOLOGUDURProf.Dr.Kâmil Veli NERĠMANOĞLUTürkçülük; Türk Dünyası'nın medeniyet, iktisadiyat birliğinin, manevî bütünlüğününtemelidir. Türkçülük, Azerbaycan devletçiliğinin kökünde duran üç baĢlıca temelden biridir.Türkçülük, geniĢ mânâda millî azadlık, bütünlük, devletinin bağımsızlığı, demokrasi ve insanhakları uğrunda mücadele eden Türk halklarının (Türk Milleti'nin) ideolojisidir.Türkçülüğün eğitimcilikten, ilimden, sanattan ve siyâsetten gelen büyük ideologları;Türkçülüğü kendine dönüĢ, kendini savunma, kendini ifade etme sistemi olarak meydanagetirmiĢlerdir. A.Hüzeyinzâde, A.Ağayev, Ġ.Gaspıralı, Z.Gökalp, N.Atsız, Z.V.Togan,M.E.Resulzâde gibi fikir ve akide sahiplerinin fikir sisteminde; Türk manevî varlığınıoluĢturan siyasî, tarihî, coğrafî, iktisadî ve diğer prensipler bütünlükle ele alınır ve tahlil edilir.Tarihî geliĢimi, millî varlığı, kimliği uğruna mücadele eden Türk halkları için Türkçülük, tarihizaruret olarak ortaya çıkmıĢtır. M.E.Resulzâde ve Atatürk, Türkçülüğün devlet varlığınıgerçekleĢtiren tarihî Ģahsiyetlerdir.R.Rıza, B.Vahapzade, C.Aytmatov, O.Süleymanov, H.Memmedov; TürkçülüğünçağdaĢ manevî ölçüsünü dünya seviyesinde ortaya koyan ilim ve sanat adamlarıdır. Bizce,Azerbaycan'ın millî bağımsızlık hareketinin lideri, millî demokratik cumhuriyetin ilk hukukîcumhurbaĢkanı E.Elçibey'in fikir sistemini de bu nihai ifadede inceleyip, değerlendirmekmümkündür.E.Elçibey'in ilk Türkçülük fikirleri, doğup büyüdüğü muhitle iliĢkilidir. Ağır rejim yıllarındayaĢadığı hayat, çocukluk gözü ile Ģahit olduğu ilk manzaralar, dinlediği masallar, destanlar,halk deyimleri; Türkçülük gerçeğini onun kanına, canına yerleĢtirmiĢti. Eski Keleki ile gözgöze yaĢayan Güney toprakları (Güney Azerbaycan) dağları, taĢları, Han Araz'ın hüzün vekeder dolu nağmesi; Elçibey'in çocukluk, yeniyetmelik dünya görüĢünde ilk silinmez izleribırakmıĢtır. Dinlediği mugamlar ve âĢık havaları, sırlı-sihirli nakıĢ dolu halılar, düğünlerde vebayramlarda gördüğü âdetler, millî-dinî akideler onun yüreğinde kurduğu büyük dünyanıntemeli, kökü olmuĢtur. Elçibey'in ilk Türkçülük öğretmeni; el sözü, halk sanatı olmuĢtur.Aksakallılar, akpürçekliler, halkın kendisi, Elçibey'in büyük Türklük dünyasının ilk mukaddestaĢını koyanlardır. Zaman gelecek, dünya değiĢecek, zaman girdabında yeni anlamlar,manâlar çıkacak. Ancak değiĢmeler, bu temelden hiç bir Ģey götüremeyecek. Bu temel,hafızalardan silinmeyecektir.Elçibey'in Türkçülüğün'ün temeli ise; üniversite yıllarında sağlam, ilmî ve tarihî bilgilerlegüçlendirildi. Y.Z.ġirvanî, Z.Bünyadov (Allah onlara rahmet eylesin) E.Memmedov gibimeĢhur âlimler, Elçibey'e Türkçülüğün ilmini, tarihî zeminini öğrettiler, ona yol gösterdiler. Buistikamette kitaplar ve el yazmalar âlemine düĢen bir Azerbaycan Türkü; Farabî, Ġbn-i Sina,Ġbn-i Haldun, Caiz, Urmevî, Rûmî, Nesimî, Nevaî, Babür, Hataî, Fuzulî dünyasınıdolaĢtıkça arı peteği gibi fikir sırasıyla doluyor ve Türkçülük fikri Ģekillenmeye baĢlıyordu. Anadiliyle konuĢmayan insanlar, millî varlığına hor bakan "ziyalılar" (!) Rusya'nın hakimiyetinegirebilmeyi milletine bayram kabul ettiren yöneticiler, onda büyük nefret ve tiksintiuyandırıyordu. Okudukları, öğrendikleri, yaĢadıkları Elçibey'i ĢaĢırtıyordu. Üniversiteyi bitirip,