BĠR BAġBUĞU DAHA YĠTĠRDĠKMahir NAKĠPO, Azerbaycan'ın seçilmiĢ ilk CumhurbaĢkanı idi. O, 1999 yılından sonra hürriyetine kavuĢmuĢbeĢ Türk Cumhuriyeti içerisinde Ruslar'ı toprağından tereddüt etmeden kovan ve Sovyetlerzamanında Komünist Partiye kayıt olmayan tek CumhurbaĢkanı idi. O, (Türkiye dahil) mevcutTürk CumhurbaĢkanları içerisinde Türklüğü açıkça savunan ve yakasından Atatürk rozetini hiçeksik etmeyen tek Türk CumhurbaĢkanı'ydı. O, "Türk kanı dökülmesin" diye tahtını feda eden(belki tarihte) ilk devlet adamıydı. Evet, Tanrı'nın engin rahmetine kavuĢan müstesna insanEbulfez Elçibey'den söz ediyorum.Onu ilk defa 1991 yılının son aylarında, kulübeden biraz farklı olan evinde ziyaret etmiĢtik. Ozaman Muttalibov CumhurbaĢkanı, Elçibey de topyekün muhalefetin manevî önderiydi.Evindeki eĢyalar tevazudan da öteydi. Alçakgönüllü, <strong>sam</strong>imi, basit ve dürüst üslubudikkatimizi çekmiĢti. Serdettiği görüĢleri, Kerkük'te, Batı Trakya'da, Doğu Türkistan'da hattaTürkiye'de çile doldurmuĢ bir milliyetçinin görüĢlerinden pek farklı değildi. Azerbaycan'ınbağımsızlığını Azerbaycanlıların değil, Türklüğün zaferiyle izah ediyordu.Ġkinci görüĢmemiz 1993 yılında Elçibey CumhurbaĢkanı iken tahakkuk etmiĢti. Yarım saattenfazla görüĢme fırsatı bulmuĢtuk. Elçibey'e Irak Türkleri'nin siyasî durumları hakkındateferruatlı bir brifing vermiĢtim. O zaman Irak Millî Türkmen Partisi, Irak Türklerinin siyasîmisyonunu tek baĢına temsil ediyordu. Brifingden sonra çok kısa bir konuĢma yaptı veAzerbaycan Devletini'nin Irak'taki soydaĢlarına akıllı ve plânlı bir Ģekilde sahip çıkmasıgerektiğini vurgulamıĢtı. Irak Millî Türkmen Partisi temsilcilerinin behemehal Bakü'yegelmelerini ve müĢterek bir strateji üzerinde çalıĢmalar yapmalarını istemiĢti. Meraklasorduğu tek konu, Türkiye'nin Irak Türkleri meselesine nasıl yaklaĢtığı idi. Aradan birkaç aygeçmedi, Elçibey, Azerbaycanlı kanı dökülmesin diye, makamını sayın Haydar Aliyev'e bıraktıve kendini feda ederek Azerbaycan'ı kardeĢ kavgasından kurtardı.Üçüncü görüĢmemiz ise Haziran 1999 da Bakü'deki evinde olmuĢtu. Kerkük Vakfı adına sayınSuphi Saatçi ve ailelerimizle birlikte Azerbaycan Ġlimler Akademisi'nin davetlisi olarak Bakü'debulunduğumuz sırada gerçekleĢmiĢti. Evi, ilk görüĢmemizdekinden daha hallice ama, tevazuuhâlâ kaybolmamıĢtı. KiĢiliği daha olgunlaĢmıĢ, görüĢleri daha derinlik kazanmıĢtı. Kimseyedokunmadan ve kimseyi incitmeden dünyadaki ve özellikle de Türk alemindeki olaylarıyorumluyordu. Uzun süren bu görüĢmemizin en zengin hissesini, Irak Türkleri'nin meselelerioluĢturmuĢtu. Diğer Azerbaycanlı aydınlardan farklı olarak, Irak Türkleri'nin siyasî vaziyetinisordu; biz de gereken izahatı verdik. Aslında ortalama Azerbaycanlı aydınların hemenhepsinin Irak Türkleri'nin kültürü, folkloru, dili ve edebiyatı hakkında bilgi sahibi olduklarını,büyük bir memnuniyetle önceden de tesbit etmiĢtik. Ancak bu aydın zümrenin IrakTürkleri'nin siyasî durumunu merak etmemelerini ve bu hususta bize fazla soru sormamalarınıdoğrusu garipsemiĢtik. Bunu, kuĢkusuz, geçmiĢ komünist yönetimden kalan korkuyayormuĢtuk. Buna mukabil, Elçibey'in, Irak Türkleri'nin içinde bulunduğu çıkmazdan haberdarolduğunu anlamak, çok zor olmadı. Gerçekten, Elçibey'in etrafındaki Ģuurlu gençlerin de, IrakTürkleri konusunda geniĢ bir siyasî bilgiye sahip olmaları, bizi fazlasıyla mutlu etmiĢti.Rahmetlinin Irak Türkleri konusunda tereddütsüz savunduğu görüĢ, özetle Ģuydu: Irak
Türkleri'nin yaĢadığı topraklar, Güney Azerbaycan'ın bir devamı ve büyük Türk dünyasınınayrılmaz ve taviz verilmez bir parçasıdır. Bu topraklar uğruna ister Osmanlılar olsun, isterSafaviler olsun çok kan dökmüĢtür. Bu bölgenin Türklüğü, Türkiye ve Azerbaycan için aynıderecede önemlidir. Türkiye Irak Türkleri meselesini Kuzey Irak'taki Kürt meselesinden ayrıtutmalı ve onların bölgedeki haklarını açık bir Ģekilde savunmalıdır. Bu hususta Azerbaycan ilemüĢterek politikalar tesbit edilmelidir. Türkiye, yaklaĢık bir asırdan beri tek baĢına olduğuiçin, Irak Türkleri davasını savunamamıĢsa, bugünden sonra Azerbaycan'ı da yanındagörmelidir. Irak Türkleri'nin davası Türk Dünyasının meselesi olmakla birlikte, esas Türkiye ileAzerbaycan'ın müĢterek meselesidir. Kısacası, Azerbaycan devleti için Kerkük, GüneyAzerbaycan kadar hayatî bir meseledir. Bu görüĢleri yıllarca komünizm gibi zalim biryönetimin altında yaĢamıĢ Ģuurlu bir Türk aydınından dinlemek bizi çok mütehassis kılmıĢtı.Bugün Elçibey'le yaptığımız bu son sohbetin önemli bir kısmının Kerkük'e ayrılması, belki detek teselli kaynağımız olmuĢtur.Evet Elçibey'in aramızdan zamansız ayrılıĢı Azerbaycan için olduğu kadar, Irak Türkleri için debir bedbahlıktır ve telafisi zor olan bir kayıptır. Kendisi hayattayken bunun farkında değildik.Aslında Türk Dünyasında Elçibey'in görüĢünü savunanların çoğalması, bu görüĢün iktidarolmasından daha önemlidir. Çünkü, Türk dünyasının birliği mefkuresi, geniĢ halk kitleleritarafından benimsenmedikçe, uygulama imkânı bulamıyacaktır. Onun için rahmetli Elçibey,Türklüğü savunduğu kadar demokrasiyi de savunuyordu. Bugün Türk dünyasının siyasîçekiĢmeden uzak müĢterek düĢüncelere ve ülkülere ihtiyacı vardır. Böylesi rehber insanlarınortaya çıkması, baĢtaki siyasî iktidarları tedirgin etmemeli ve ürkütmemelidir. Doğru ve hayatîmefkureleri acele uygulamaya koyarak fırsatları hepten kaybetmektense, uzun vadeyeyaymak daha selametlidir.Rahmetli Elçibey, kendisinden önce aynı görüĢleri savunan Mehmet Emin Resulzade'nin birtakipçisi idi. Umarız ki, uzun bir fasıla geçmeden aynı görüĢleri paylaĢan hamiyetli, dirayetliüçüncü bir önder çıkar ve Azerbaycan Türklüğü'nün bayrağını daha ileriye götürür. "Bir kereyükselen bayrak bir daha inmemelidir."Mekânın uçmak olsun BaĢbuğ Elçibey.KardaĢlık Dergisi / 7 Temmuz-Eylül 2000
- Page 1:
SÖZ BAġIYavuz Bülent BAKĠLEREbu
- Page 4 and 5:
ELÇĠBEY ĠLE YÜZYÜZE KONUġMALA
- Page 7 and 8:
Zeki Velidi Togan'ın 1971'de Türk
- Page 9 and 10:
Pantürkizm değil-Temel ideolojini
- Page 11 and 12:
Gorbaçov'un danıĢmanları, bilha
- Page 13 and 14:
Biz iktisadî model konusunu demokr
- Page 15 and 16:
dünyası bize böyle yapamaz mı?
- Page 17 and 18:
Cephesi gibi Özbekistan halkı bir
- Page 19 and 20:
-Dede Korkut'ta sağ ve sol mu?-Ded
- Page 21 and 22:
Bakü'de onikibin asker ve polis va
- Page 23 and 24:
Elçibey: Evet!.. Ruslar'ın siyase
- Page 25 and 26:
demokrasi? SanayileĢme, nasıl bir
- Page 27 and 28:
Elçibey: Türkiye'deki tedrisat di
- Page 29 and 30:
Kemal ÇAPRAZTÜRK DÜNYASININ BÜY
- Page 31 and 32:
Ġmparatorluğu döneminde 4 büyü
- Page 33 and 34:
Baku'de Atatürk Akademisi kurmalı
- Page 35 and 36:
verecek devletlerden birisi olacakt
- Page 37 and 38:
Elçibey: Ġsyancı Albay Suret Hü
- Page 39 and 40:
Ayhan KATIRCIKARAELÇĠBEY'ĠN TALE
- Page 41 and 42:
Muhammet KUTLU"AZERBAYCAN'LA TÜRK
- Page 43 and 44:
AZERBAYCAN CUMHURBAġKANI EBÜLFEZ
- Page 45 and 46:
ELÇĠBEY ÜZERĠNE KONUġMALARAhme
- Page 47 and 48:
Cevap: Türk dünyasına inanmıĢ
- Page 49 and 50:
istese Bakü'den gitmeyebilirdi. Bi
- Page 51 and 52:
Atilla Kaya: Çok doğru, ayıptır
- Page 53 and 54:
ziyaret etmek suretiyle uzun uzun s
- Page 55 and 56:
Türkiye, Ayaz Muttalibov idaresini
- Page 57 and 58:
"oy vermek" karĢılığında kulla
- Page 59 and 60:
Elçibey'in Ġsa Yusuf Alptekin ile
- Page 61 and 62:
-"Ermenilerle aramızdaki savaĢ de
- Page 63 and 64:
Dost elinden esen yellerBana Ģiir,
- Page 65 and 66:
olmalıyım ki önce beni teskin et
- Page 67 and 68:
efahı ise Türkiye'yle mümkün. A
- Page 69 and 70:
"Namertler! Guldurlar! (EĢkıyalar
- Page 71 and 72:
Pilot mecburen Ermenistan üzerinde
- Page 73 and 74: Sağ elini avucumun içine aldım.
- Page 75 and 76: FATĠH KISAPARMAK ĠLE ELÇĠBEY SO
- Page 77 and 78: musikiĢinasları Batıyı taklitte
- Page 79 and 80: - "ġimdi beni iyi dinleyin! Bundan
- Page 81 and 82: Tevazuu, kendi Ģahsında, bu kadar
- Page 83 and 84: BAġSAĞLIĞI DĠLEKLERĠAzerbaycan
- Page 85 and 86: ELÇĠBEYProf.Dr. Turan YAZGANElçi
- Page 87 and 88: ELÇĠBEY'ĠN VEFATIBülent AKARCAL
- Page 89 and 90: ELÇĠBEY'ĠN ARDINDANFuat BOLSiyas
- Page 91 and 92: ELÇĠBEY'ĠN ARDINDANM.Necati ÖZF
- Page 93 and 94: Ömrünün en değerli yıllarını
- Page 95 and 96: Ancak hedef insanları sağlıklar
- Page 97 and 98: Sovyetler Birliği döneminde, 1975
- Page 99 and 100: ONUN GÜCÜ HALKTA, KESERĠ HAKTAEb
- Page 101 and 102: Güney SIDDIKOĞLUO BĠR BOZKURT'TU
- Page 103 and 104: vatan derdine sığmazsınız. Ne m
- Page 105 and 106: ölünmesi için adını, dilini un
- Page 107 and 108: ELÇĠBEY ÇAĞDAġ TÜRKÇÜLÜĞ
- Page 109 and 110: Y.Oğuz'un, C.Beydilli'nin, A.Rehim
- Page 111 and 112: yönelecek ve bir iç savaĢın ka
- Page 113 and 114: lehçemizi düzeltelim. Türkiye'de
- Page 115 and 116: terk etmek mecburiyetinde bırakıl
- Page 117 and 118: Tabii Halk Cephesi Azerbaycan'ın y
- Page 119 and 120: Cemil ÜNALULU BĠR TÜRK'Ü KAYBET
- Page 121 and 122: Senin için makamların en yücesi,
- Page 123: miktarda para vererek iĢbaĢına g
- Page 127 and 128: yürüttü. 7 Haziran 1992'de de De
- Page 129 and 130: kavrayıp Azeri gençliğini de (bu
- Page 131 and 132: düĢünce ve hatıralarımdan gele
- Page 133 and 134: O'nu yeniden rahmetle anıyorum. B
- Page 135 and 136: Turgut bey, ölümünden tam iki g
- Page 137 and 138: Elçibey, Türk siyasetçilere güv
- Page 139 and 140: Öldükten sonra Türkiye'de lâyı
- Page 141 and 142: Türkiye onu yalnız bıraktı.Yazg
- Page 143 and 144: kadar önemli mi' diye sorup 'Evet
- Page 145 and 146: Bahtiyar Vahapzade ile beraber hapi
- Page 147 and 148: Politikanın içyüzündeki yüzsü
- Page 149 and 150: -Biz Kumuk Türkleriyiz. (Ben Kumuk
- Page 151 and 152: topraklarıydı. Bu söylemi Ġran'
- Page 153 and 154: Elçibey'in Azerbaycan Türk Cumhur
- Page 155 and 156: Yoksa, Tanrı biliyor, hayallerimde
- Page 157 and 158: Emin Resulzade'yi, Müsavat Partisi
- Page 159 and 160: ama Azerbaycan kazanılırdı. Petr
- Page 161 and 162: ġimdi ben de diyorum ki, toprak ü
- Page 163 and 164: Binaenaleyh, milliyetçilik ideali,
- Page 165 and 166: TÜRK DÜNYASININ ACI KAYBIHasan Me
- Page 167 and 168: DÜNYAYI ġAġIRTAN LĠDER: EBULFEZ
- Page 169 and 170: O, Azerbaycan'ın ilk CumhurbaĢkan
- Page 171 and 172: Bize göre, Azerbaycan'ın azadlık
- Page 173 and 174: çalıĢıyordu. Bütöv Azerbaycan
- Page 175 and 176:
ELÇĠBEY'DEN SONRA AZERBAYCANDr.Ga
- Page 177 and 178:
Bütün bunlara rağmen, Elçibey'i
- Page 179 and 180:
YOKLUĞU HAZMEDEMEMEKAliĢan SATILM
- Page 181 and 182:
verdim, ne var bunda" mantığı bu
- Page 183 and 184:
BĠR YEL ESĠYOR, BAKIYORSUN, BENDE
- Page 185 and 186:
Milletlerde dalgalanıyor. Halefler
- Page 187 and 188:
kalakaldım. Telefon devamlı çal
- Page 189 and 190:
Elçibey ya sen! Gülhane Askerî H
- Page 191 and 192:
Bedelim kan ve can ile ödedikleri
- Page 193 and 194:
ELÇĠBEY'ĠN VASĠYETĠYavuz Büle
- Page 195 and 196:
Tebriz'e, hürriyetine kavuĢtuktan
- Page 197 and 198:
Elçibey'i iyi tanımalı vasiyetin