Kitap10 - Prof. Dr. Ebülfeyz ELÇİBEY - turan-sam

Azerbaycan Sovyetler ve Ötesi (1990)Sait BAġER, Yağmur TUNALIEBÜLFEZ ELÇĠBEY ĠLE AZERBAYCAN'IN GELECEĞĠ HAKKINDA MÜLÂKATSait BaĢer: Sayın Ebülfez Ali Elçi Bey, gazânız mübarek olsun!.. Buraya gelmek benim içinhayal idi. Azerbaycan'a sadece gezip görmek maksadıyla değil, bu kardeĢ ülkenin candaninsanları ile tanıĢmaya, onların dertlerini paylaĢmaya geldik.Büyük dâvâlara yardım etmekle onları omuzlamak arasında o kadar büyük fark var ki, sizigörünce bunu hissettim. Çok büyük bir dâvâyı omuzlamıĢ insanların ruh hali var sizde. BütünTürk dünyasının ve Müslümanların sizinle beraber olduğuna inanıyorum.Sizin mücadelenizin güçlüğünü bilmekle beraber Ģunu öğrenmek istiyorum: ġu ankidurumunuz nedir? Ġstikbâliniz hakkında düĢünceleriniz, tasavvurlarınız var mı? Azerbaycan -inĢallah kısmet olacak - normal yollardan demokrasiye ulaĢancaya kadarki düĢünceleriniz vedemokrasi sonrası plânlarınız nelerdir? Ve son olarak, Ģu anda hedeflenen istikamette nereyekadar varıldı? Bu soruların ıĢığında Azerbaycan'ın durumundan behseder misiniz?Elçibey: Durum deyince burada karĢımıza iç içe dört soru çakıyor. Biz ilk önce mücadelemizebaĢlarken, bize karĢı olan kıĢkırtmalara dayanamadık. Sonra bir zaman geldi ve biz SovyetlerBirliği nezdinde cumhuriyetimizin tek baĢına, kendi plânladığımız bir federasyon Ģeklini eldeetmesini düĢündük. Buna karĢı çaktılar, ne özgürlüğü istiyorsunuz? Ne için geldiniz? Dediler.Biz bir federasyon Ģeklinde siyâsî ve iktisadî bakımdan özgürlük istiyorduk. Bu arada bizekarĢı kıĢkırtmalar vardı. Bir zamanlar Azerbaycan'da, Moskova'da da "Ne istiyorlar?"deniyordu. O zamanlar siyâsî özgürlük istiyorduk. ġimdi ise bu sözleri Azerbaycan hükümetilideri BaĢbakan Hasanov söylüyor. Bizim esas amacımız her zaman olduğu gibi siyâsî veiktisadî bakımdan özgürlük... BaĢbakan ve etrafındakiler dahi niçin böyle (rahat)konuĢabiliyorlar. Çünkü düĢününce gördüler ki, Litvanya, Letonya, Estonya, Rusya böyleyaptı. Federasyon ve aynı zamanda müstakillik! O hakları ben de isterim. Kısacasıkonfederasyon... Yok canım, konfederasyon çok oldu. Konfederasyon ile özgür bir devletolarak Sovyetler Birliğinden ayrılırsınız, diyorlar. Ne istiyorlar ki, zâten üç-beĢ sene sonrahepsi ayrılacak. Yani biz karĢıdan gelen günleri görüp de konuĢuyoruz. Onlar bizimeteğimizden elimizden çektiler, bizi ezdiler. Siz Sovyet ittifakından ayrılmak istiyorsunuz, diyeüzerimize kurĢunlarla, ordularla geldiler. Araya Ermenileri, askerleri koydular. Fakat bunlar dagördüler ki bizim üzerimize gelmelerinde haklı bir yan yok. Çünkü bu insanlar hak istiyor,demokrasi istiyor. Bunların üzerine tankla, tüfekle gitmek nasıl olur. Dünyaya "BakınızAzerbaycan Halk Cephesi halkı katledip duruyor" dediler. Savunma Bakanı dedi ki: "Bizimbirinci maksadımız buraya gelip Azerbaycan Halk Cephesi'ni darmadağın etmektir. Nedenböyle dedim. Karabağ'daki Ermenileri Halk Cephesi kırmıĢ! Halbuki biz, o zaman aramızdakibir tartıĢmada Ermeniler'i camilere barakalara, sinemalara, Halk Cephesi odalarına doldurdukve kapılarını kapattık. DıĢarıdaki insanlarla birbirlerini kırmasınlar, dedik. Onlara ekmek veyemek verdik. Çünkü biz insan olarak onlara bakmalıydık. Sonra, bu Ermeniler etrafa"Azerbaycan Halk Cephesi bizi katletti" diye yaydılar.