Kitap10 - Prof. Dr. Ebülfeyz ELÇİBEY - turan-sam

EBÜLFEZ ELÇĠBEY - "ÜLKÜCÜ BĠR POLĠTĠKACININ PORTRESĠ"Nuri GÜRGÜRTürk Ocakları Genel BaĢkanıPolitikayı bazı makam ve mevkilere ulaĢmak, siyasi sıfatlar kazanmak, topluma yukarılardanbakacak pozisyonlar sağlamak Ģeklinde algılarsak, Ebülfez Elçibey hayatı boyunca hiçpolitikacı olmadı. Bu anlamda O siyasete de uzaktı; siyaset de ondan hep uzak kaldı. Ġnce,uzun boylu, gözleri içine batmıĢ, sakallı ve melankolik bakıĢlı bu insanın yüreğini kaplayanTürklük sevdası yaĢadığı sürece içinde alev alev yanıp durdu.Sovyetler Birliği‟nin en güçlü döneminde, Gagarin‟in uzaydan el salladığı yıllarda sisteme kafatutmaya, milletinin bağımsızlığı ve özgürlüğü için çalıĢmaya baĢlamıĢtı. Merdin dayanıpnâmerdin Moskova ile uzlaĢıp iĢbirliğine koĢuĢturduğu günlerdi. Elçin‟in “Ölüm Emri”romanında anlattığı teslimiyet döneminin istisnalarından inançlı, kararlı ve cesur seslerindenbiri, hatta baĢlıcasıydı. Takibata uğradı, tutuklandı, hapiste yattı; asla yılmadı. Tam tersinerejimin baskısı Ebülfez‟in azmini daha da artırdı. Sovyet emperyalizminin sonunun geldiğine,Azerbaycan‟ın özgürlüğüne kavuĢacağına yürekten inanıyordu. Nitekim yanılmadı. SovyetlerBirliği‟nin dağılma iĢaretleri giderek güçlenirken, Ebülfez Elçibey‟in sesi gürleĢiyor, bütünAzerbaycan‟ı kaplıyordu. Doksanlı yıllara girilirken Bakü‟nün Azadlık Meydanı‟nı dolduran vegiderek çoğalan kalabalıkların özgürlük ve bağımsızlık taleplerinin sözcülüğünü Halk Cephesiadına Elçibey yapıyordu. Türkiye bu yiğit Azerbaycan‟lı mücahidi o sıralarda görüp tanıdı.Tarihin karĢı durulmaz akıĢı Sovyetler Birliği‟ni önüne katmıĢ, hızla tarihin çöplüğüne taĢırken,can Azerbaycan, Resulzâde‟nin yıllar önce yaptığı tesbiti hızla hayata geçiriyor, “bir kereyükselen bayrak, bir daha inmez” ifadesinin anlamını tescil ediyordu.Bağımsız Azerbaycan‟da Türkiye‟nin dıĢında Türk dünyasında ilk defa yapılan serbest seçimlerneticesinde Elçibey devlet baĢkanı oldu. Geldiği makamı davasına, fikir ve inançlarına hizmetaracı olarak görüyordu. Büyük idealleri vardı; bunlar Azerbaycan ile sınırlı değildi. ÇünküElçibey milletine sevdalı, milli Ģuur sahibi, meseleleri Azerbaycan‟la sınırlı düĢünmeyen, enginufuklara sahip bir ülkücüydü. Ġlk hedefi Ermeni baskısını ve Rus tehditlerini bertaraf eden,bağımsız politikalar izleyebilen güçlü bir Azerbaycan‟dı. Bunun hemen ardından, GüneyAzerbaycan ile birleĢmeyi geciktirilmemesi gereken bir süreç olarak düĢünüyordu. Ancak, buhedefleri ideallerinin gerçekleĢmesi açısından yeterli görmüyor, esas hedefin Türkiye ileAzerbaycan‟ın siyasi beraberliğinin sağlanması olduğuna inanıyordu.Elçibey projelerini saklamayı hiç düĢünmedi. Haklılığının ihtiyacı olan gücü kendisinesağlayacağına inanıyordu. BaĢta Türkiye olmak üzere Türk dünyasından umduğu ilgiyigörmemesi, çevresinde yeterli anlayıĢ ve beceriye sahip kadroların bulunmayıĢı onu hiçyıldırmadı. Ancak açıkladığı amaçlar gerek Ģahsına, gerekse bağımsız Azerbaycan‟a karĢıamansız düĢmanlar ve keskin düĢmanlıklar doğurmuĢtu. Rusya, Ġran ve Ermenistan ilanedilmemiĢ bir ittifak çerçevesinde dört bir yandan yüklenmeye baĢladılar. Yıllar boyunca RusuĢaklığını meslek ve meĢrep edinenler bu husumet cephesinin gönüllü ve coĢkulu iĢbirlikçilerioldular. Ermeniler Rus desteği ile Karabağ‟a saldırırken, cephede görev yapmak yerine,Elçibey‟e karĢı plânlanan komploda yer almayı tercih eden Suret Hüseyinov ve ortakları,Bakü‟ye karĢı ayaklandılar. Elçibey bir yol ayrımındaydı. Ya isyancılara karĢı silahlı direniĢe