fe91dea1d5b6e592e5c65ce9c2fcbec67ee61d14

kaynağı olmasında takılıp kalmasıdır. Başka bir deyişle, klasik politikiktisat yalnızca meta biçiminin ardında gizlenen içeriklerle ilgilenmektedirki gerçek sırrı, biçimin ardındaki sim değil bu biçimin kendisininsırrını açıklamamasının nedeni de budur. "Değer büyüklüğününsım"nı gayet doğru açıklamış olmasına rağmen, meta klasik politikiktisat için gizemli, anlaşılmaz bir şey olarak kalır - rüyadakiyleaynı durum: Gizli anlamım, örtük düşüncesini açıklamamızdan sonrabile, rüya gizemli bir olgu olarak kalır; rüyanın biçimi, gizli anlamınkendini bu tür bir biçim içinde saklamasını sağlayan süreç hâlâ açıklanmışdeğildir.Demek ki, bir başka canalıcı adım daha atıp meta biçiminin kendisinindoğuşunu analiz etmemiz gerekir. Biçimi öze, gizli çekirdeğe indirgemekyetmez, aynı zamanda gizli içeriğin böyle bir biçim almasınısağlayan -"rüya-çalışması"nın benzeşiği olan- süreci de incelememizgerekir; çünkü Marx’in işaret ettiği gibi, "peki o zaman, emeğinürününün meta biçimini alır almaz kazandığı bu gizemli karakter neredenkaynaklanıyor? Tabii ki bu biçimin kendisinden” (Marx 1974:76). Klasik politik iktisat işte biçimin doğuşuna yönelik bu adımı atamamıştırve canalıcı zaafı da budur:Politik iktisat, ne kadar eksik biçimde olursa olsun, değeri ve büyüklüğünügerçekten de analiz etmiş ve bu biçimler içinde gizlenen içeriği açığa çıkarmıştır.Ama bu içeriğin neden bu tikel biçimi aldığı, yani emeğin neden değerdeifade edildiği ve em eğin süresiyle ölçülmesinin neden ürünün değerinin büyüklüğündeifade edildiği sorusunu bir kez olsun sormamıştır. (Sohn-Rethel 1978:31)Meta Biçiminin BilinçdışıMeta biçimine ilişkin -ilk bakışta salt ekonomik bir sorunla ilgiliolan- Marksçı analiz, genel sosyal bilimler alanında neden böylesineetki yaratmıştır; birçok kuşaktan filozofta, sosyologta, sanat tarihçisindeve diğerlerinde neden hayranlık uyandırmıştır? Çünkü "fetişisttersine çevirme"nin tüm diğer biçimlerini yaratmamıza imkân verenbir tür matris sunar: Sanki meta biçiminin diyalektiği bize, ilk bakıştapolitik iktisat alanıyla hiçbir ilgisi olmayan olguları (hukuk, din, vb.)teorik olarak kavramak için bir anahtar veren bir mekanizmanın katıksız-adeta, imbikten geçirilmiş- bir versiyonunu sunar. Meta biçiminde,meta biçiminin kendisinden kesinlikle daha fazlası söz konusudurki böyle hayranlık uyandırıcı bir çekim gücüne sahip olan şey