fe91dea1d5b6e592e5c65ce9c2fcbec67ee61d14

iz. Adam bir süre akıl hastanasinde yattıktan sonra, nihayet iyileşmiş:Artık bir mısır tanesi değil insan olduğunu biliyormuş. O yüzdende adamı salmışlar; ama kısa bir süre sonra koşa koşa geri gelip "birtavuk gördüm, beni yiyeceğinden korktum" demiş. Doktorlar adamıyatıştırmaya çalışmışlar: "Niye korkuyorsun canım? Mısır tanesi değilinsan olduğunu biliyorsun ya artık." Deli şöyle cevap vermiş: "Bentabii biliyorum da, benim artık bir mısır tanesi olmadığımı tavuk biliyormu bakalım?""Yasa Yasadır"Toplumsal alanla ilgili olarak bundan çıkarılacak ders, öncelikle,inancın "mahrem", salt zihinsel bir durum olmak şöyle dursun, her zamanfiili toplumsal faaliyetimiz içinde maddileştiğidir: İnanç toplumsalgerçekliği düzenleyen fantaziyi destekler. Kafka örneğini ele alalım:Sık sık Kafka'mn, romanlarının "irrasyonel evreni" içinde modembürokrasiye ve bireyin bu bürokrasi içindeki yazgısına "abartılı","fantastik", "öznel olarak çarpıtılmış" bir dışavurum kazandırdığısöylenir. Bunu söylerken, "fiili", "gerçek" bürokrasinin kendisinin libidinalişleyişini düzenleyen fantaziyi tam da bu "abartma"nm dilegetirmiş olduğunu gözden kaçırmış oluruz."Kafka'mn evreni" denen şey "toplumsal gerçekliğin bir fantaziimgesi"değil, tam tersine, bizzat toplumsal gerçekliğin ortasında işbaşındaolan fantazinin mizansenidir. Bürokrasinin kadir-i mutlak olmadığınıhepimiz gayet iyi biliriz, ama bürokratik mekanizma karşısındaki"fiili" davranışımız zaten onun her şeye kadir olduğuna duyulanbir inanç tarafından yönlendirilmektedir... Belirli bir toplumunideolojik biçimini fiili toplumsal ilişkilerinin bileşiminden çıkarmayaçalışan bildik "ideoloji eleştirisi"nin tersine, analitik yaklaşım herşeyden önce toplumsal gerçekliğin kendisinde işler durumda olan ideolojikfantaziye ulaşmayı amaçlar."Toplumsal gerçeklik" dediğimiz şey son tahlilde etik bir inşadır;belli bir sanki'den destek alır (Sanki bürokrasinin kadir-i mutlaklığınainamyormuşuz gibi, sanki Başkan Halk İradesinin tecessümüymüş gibi,sanki Parti işçi sınıfının nesnel çıkarını ifade ediyormuş gibi davranırız...).İnanç (bu arada şunu kendimize bir kez daha hatırlatalım kibu inanç kesinlikle "psikolojik" bir düzeyde kavranmamalıdır, buinanç toplumsal alanın fiili işleyişi içinde cisimleşmiş, maddileşmiştir)kaybolduğu anda, toplumsal alanın yapısı dağılır. Althusser'in