Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
mbulungo hu mbo ḓi phulwa tshivhana tshine tsha ḓo vha wone muṋango wa<br />
tshoṱhe. Fhaḽa he ha vha hu na muṋango ha valiwa. Muhumbulo muhulwane<br />
wazwo u ya nga ha tshiko itsho vha ri hu vha hu khou shavhiswa uri kholomo dzi<br />
ḓo sokou fholodza.<br />
Vha dovha vha ṋea ṱhalutshedzo ya uri musi khombe i tshi khou vhulungwa, hu a<br />
dzhiiwa mifhini mivhili ya malembe a kale e a vha a tshi shumisa. Mifhiṋi iyo ya<br />
vhofhelelwa zwavhuḓi lwa tshidele nga muḓali. Nga vhukati hayo hu a vhewa<br />
tshitanda tsha muembe ha pfi u khou dzekiswa. Nga maṅwe maipfi uyo ndi ene<br />
musadzi wawe sa izwi o lovha a si na.<br />
Mifhiṋi iyo i a bwelwa mafhandeni a nḓila hune ha vha gondo ḽihulwane. Vhaṅwe<br />
vha a dzhia mifhiṋi iyo vha i rwela kha tshikondo tshawe a vhulungwa nayo. Nga<br />
u ita izwo vha tenda kha ḽa uri ha nga vhuyi a vha dina afha muṱani sa izwi vho<br />
mu wanela musadzi.<br />
Stayt (1931:242) ene a tshi ḓadzisa zwe zwiṅwe zwiko zwa amba nga ha heḽi<br />
fhungo u ri:<br />
If he is not pacified he may become a source of endless<br />
trouble to the lineage. So he is given an old used hoe to<br />
handle “Gulelwa” with a cotton tied near the hole to<br />
symbolize a wife, the string being her waist band and the<br />
hole for female genitals.<br />
87