GENGU SAMAN TIL DÃMARA BaugsmÃ¡liÃ° er umfangsmesta ...

More documents

Recommendations

Info

B A U G S M Á L I Ð D Ó M T E K I Ð PR-FYRIRTÆKIÐ Hvað eiga Baugur Group, American Express og Morgan Stanley sameiginlegt? Þekktasta almannatengslafyrirtæki Breta, Gavin Anderson, vinnur fyrir þau öll. TEXTI: SIGRÚN DAVÍÐSDÓTTIR MYND: GEIR ÓLAFSSON Breska almannatengslafyrirtækið Gavin Anderson vinnur fyrir Baug Group. Þetta er þekktast fyrirtækið í Bretlandi í almannatengslum, „public relation“. Fyrirtækið starfar m.a. fyrir Morgan Stanley og American Express. Meðan allt gengur vel sjá PR-fyrirtækin, sem sérhæfa sig í viðskiptaheiminum, um að breiða út velgengnisfréttir. Þegar illa viðrar, óhöppin dynja yfir og vondu fréttirnar ógna afkomu fyrirtækis, mannorði stjórnenda eða hvoru tveggja láta PR-fyrirtækin hendur standa fram úr ermum í björgunaraðgerðum, sem miða að því að gera sem minnst úr því neikvæða - og gera sitt til að allt sýnist betra en það er, auðvitað ekki með lygum - því það lítur hrikalega illa út ef upp kemst - heldur með því að segja kannski ekki alla söguna, því oft má satt kyrrt liggja. Gavin Anderson Vettvangur PR-fyrirtækjanna er auðvitað fjölmiðlarnir þar sem skoðanir og afstaða mótast. Gavin Anderson var stofnað 1981, er með skrifstofur í þrettán löndum og hjá fyrirtækinu starfa 150 manns. Hér í London starfa 43. Í þeim karlaheimi sem viðskiptaheimurinn hér er vekur athygli að þar af eru 30 konur. Þetta er reyndar almennt einkenni á PR-fyrirtækjum - margar konur vinna þar. Sumir segja að það sé vegna þess að konur séu almennt snjallar í mannlegum samskiptum, eigi bæði auðvelt með að eiga saman að sælda við viðskiptavini og við þá sem þarf að hafa áhrif á. Yfirlýst markmið Gavin Anderson eru: „Upplýsa. Breyta. Leysa: Áhrifamikil samskiptaáætlun getur breytt almannaskoðun, skapað bægslagang með nýjum tiltækjum eða haldið niðri stormi í aðsigi.“ Til að ná þessum markmiðum felst starfið mjög í því að vera í góðu sambandi við fyrirtækið sem unnið er fyrir til að átta sig á því sem gæti orðið fréttaefni og eins að rækta sambandið við fjölmiðla og fréttamenn. Hvern einasta virkan dag í hádeginu eru mýmörg veitingahús í London þéttsetin af fjölmiðlafólki sem þiggur veitingar í boði PR-fólks og er um leið fóðrað á upplýsingum. Ekkert athugavert við það. Frétta- og blaðamenn eru ekki svo einfaldir að halda að þeim sé boðið í mat af því þeir séu svona skemmtilegir eða merkilegir. Það er óneitanlega gagnkvæmni í gangi: PR-fólkið er að bera út góðar sögur af viðskiptavinum sínum og fjölmiðlafólkið er spennt fyrir sambandinu því það getur tryggt þeim þau forréttindi að verða fyrstir með áhugaverðir fréttir - svo allir fá eitthvað fyrir sinn snúð. Það er líka hárfínt jafnvægi sem fyrirtæki eins og Gavin Anderson verður að hafa í huga: Sá, sem reynir einu sinni að villa um fyrir blaðamönnum með röngum upplýsingum, verður varla spurður aftur - og blaðamenn tala saman svo fiskisagan flýgur fljótt. Blaðamenn eru reyndar misjafnlega ginnkeyptir fyrir upplýsingum PR-fyrirtækja. Þeir sem stunda rannsóknarblaðamennsku leggja yfirleitt lykkju á leið sína framhjá þessum fyrirtækjum því þeir hafa nógan tíma til að afla sér upplýsinga sjálfir. Þeir sem eru í því að skila af sér stuttum fréttum í löngum bunum geta frekar freistast til að gleypa upplýsingar hráar. Það er athyglisvert að þegar íslenskir fjölmiðlar fengu ákærurnar frá Baugi fylgdu þeim ekki yfirlitin yfir kortaúttektirnar. Þær hafði Griffiths hins vegar undir höndum. Umfjöllunin um Baug Umfjöllunin um Baug hefur verið fyrirferðarmikil í breskum fjölmiðlum undanfarin misseri. Það er þó varla eingöngu ötulu starfi Gavin Andersons að þakka heldur fyrst og fremst vegna þess að Baugur hefur verið að kaupa svo þekkt fyrirtæki. Leikfangabúðin Hamleys er smáfyrirtæki á enskan mælikvarða,en nafnið er ofurþekkt. Sama er með aðrar búðir sem Baugur hefur keypt: nöfn þeirra skreyta allar verslunargötur í London og víðar (þó sumir haldi því fram að þessar og ámóta keðjur hafi drepið fjölbreytnina, geri allar verslunargötur eins, af því þær útrými litlum sjálfstæðum búðum en það er önnur saga). Þess vegna er Baugur orðið svo þekkt nafn í Bretlandi meðan aðeins þeir innvígðu hafa heyrt Bakkavör nefnda. Innan um jakkafatagengið sker Jón Ásgeir Jóhannesson sig úr. Sítt, dökkt hárið og allt að því kæruleysislegt útlitið dregur að sér athygli. Menn sem eru öðruvísi, jafnvel þó þeir séu fáorðir, laða að sér athygli fjölmiðlanna - og þekktu búðarnöfnin gera sumsé sitt. Ákærurnar í bresku fjölmiðlunum Þegar kom að ákærunum hefur línan í bresku fjölmiðlunum verið sú að þær snúist mest um ofurnotkun greiðslukorta með óvissri heimild á skyndibitastöðum. „Big Mac fraud“ er hugtakið sem hefur gengið í gegnum blaðafréttirnar. Spurningin er hvort hér er bara hver að éta upp eftir Ian Griffiths, blaðamanninum sem skrifaði fyrst um kærurnar í Guardian, áður en 28 F R J Á L S V E R S L U N • 7 . T B L . 2 0 0 5
B A U G S M Á L I Ð D Ó M T E K I Ð GAVIN ANDERSON kærurnar voru birtar á Íslandi, eða hvort þetta sé línan sem PR-fólkið hafi lagt. Í PR-fræðunum gildir almennt að það sé skynsamlegast að hugsa til langs tíma, ekki tjalda til einnar nætur. Enskur fréttamaður fræddi mig á að hann hefði snúið sér til starfsmanna Gavin Andersons eftir upplýsingum um Baugsákæruna og fékk að vita að hún snerist um slappt bókhald af því fyrirtækið hefði vaxið hraðar en bókum varð yfir komið en enginn hefði hvorki hagnast né tapað á því. Ef Héraðsdómur Reykjavíkur kemst að þeirri niðurstöðu að málið snúist um annað og meira en þetta og kortagleði og skyndibita kemur talið um „Big Mac Fraud“ og seinvirkt bókhald ekki vel út. Griffiths fræddi mig á því að hann hefði í raun engan sérstakan áhuga á Baugi heldur á íslensku fjárfestingunum í Englandi. Hann sagðist hafa útvegað sér ákæruna sjálfur, frá íslenskum aðilum, en ekki hafa fengið hana í gegnum Baug eða Gavin Anderson, sem hann áliti hið mesta óþurftarfyrirtæki eins og PR-fyrirtæki almennt. Sjálfur hefði hann það fyrir reglu að notast ekki við upplýsingar þeirra heldur afla þeirra sjálfur. Skýringarnar sem Griffiths lætur fylgja ákærunum líkjast mjög þeim skýringum sem hinir ákærðu birtu í málgagni sínu, Fréttablaðinu, daginn eftir að Guardian birti tvær greinar Griffiths. Það er líka athyglisvert að þegar íslenskir fjölmiðlar fengu ákærurnar frá Baugi fylgdu þeim ekki yfirlitin yfir kortaúttektirnar. Þær hafði Griffiths hins vegar undir höndum - en eins og kunnugt er var það ekki fyrr en saksóknari birti sjálfur ákæruna að Íslendingar gátu farið að skemmta sér við að rýna í sálarlíf korthafanna út frá neysluvenjum þeirra. Í Guardians-greininni er bent á að saksóknara þyki samkrull Gaums og Baugs undarlegt: í Englandi sé slíkt samkrull harðbannað og saknæmt en sé ekki óalgengt á Íslandi. Þegar ég benti Griffiths á að svona samkrull án vitundar stjórnar, eins og ákærurnar byggja á, sé líka saknæmt á Íslandi virtist honum það nýnæmi og varð ekki síður undrandi þegar ég benti honum á að í íslenskum fréttaflutningi af ákærunum vektu þessi atriði ákærunnar meiri athygli heldur en glaðbeitt kortanotkun á skyndibitastöðum og í glæsifatabúðum. Íslendingurinn Halldór Lárusson Í teymi Gavin Andersons, sem sér um málefni Baugs, er einn Íslendingur, Halldór Lárusson. Hann benti á að Baugur væri viðskiptavinur Gavin Andersons, ekki hinir ákærðu. Almennt sagði Halldór að það gilti að starfsmenn fyrirtækis eins og Gavin Andersons svöruðu því sem spurt væri um en reyndu ekki að hagræða sannleikanum, enda kæmi slíkt bæði fyrirtækinu sjálfu og viðskiptavinum í koll síðar. Það eina sem gengi í upplýsingamiðlun væri heiðarleiki. Almennt kveður svo rammt að starfsemi PR-fyrirtækja að þegar slæmar stórfréttir til dæmis um stjórnmálamenn eða einstök fyrirtæki ríða yfir þá er það yfirleitt sérstakt umfjöllunarefni fjölmiðla hvernig viðkomandi hafi tekist með almannatengslum og upplýsingamiðlun að gera sjónarmið sín gildandi. Áhrif PR eru auðvitað aðeins sýnileg þegar illa tekst til og sjónhverfingar og blekkingarmyndir koma í ljós. Gott PR er ósýnilegt - en fær sem flesta til að sjá hlutina frá sjónarhóli þeirra sem beita því. Þess vegna er það svo ógnarlega lúmskt og erfitt að sporna við því. Til marks um hvað starfsemi PR-fyrirtækja er mikið í sviðsljósinu þá gengur um þessar mundir grínþáttur á BBC2 sem heitir „Absolute Power“ þar sem leikarinn Stephen Fry fer með hlutverk eiganda Í teymi Gavin Andersons, sem sér um málefni Baugs, er einn Íslendingur, Halldór Lárusson. Hann bendir á að Baugur sé viðskiptavinur Gavin Andersons, ekki hin ákærðu. Hjá Gavin Anderson í London starfa 43, þar af eru 30 konur. Þetta er reyndar almennt einkenni á PR-fyrirtækjum - margar konur vinna þar. PR-fyrirtækis. Hann hefur algjör völd og hikar ekki við að beita bolabrögðum til að þjóna hagsmunum viðskiptavina og þó mest sjálfs sín. Frúin í Hamborg Hluti af gjörgæslu PR-fyrirtækja er að veita viðskiptavinum þjálfun í að vera spurðir spjörunum úr í fjölmiðlum. Þá eru þeir þjálfaðir í að koma vel fyrir, ekki vera með augun hvimandi út um allar trissur heldur hafa þau föst á viðmælandanum og gjarnan halla sér aftur til að virðast afslappaður og öruggur. Aðalkúnstin er svo að víkja sér undan óþægilegum spurningum með því að svara öðru en spurt er um - umfram allt aldrei að verða svars vant og missa aldrei sjónar á því sem þeim hentar að koma til skila, hvort sem þeir eru spurðir um það eða ekki. Þessi þjálfun gerir að verkum að sjónvarps- og útvarpsviðtöl snúast svo oft upp í útgáfu af „frúin í Hamborg“ þar sem spyrillinn reynir að fá viðmælandann til að segja ákveðna hluti, jafnvel ákveðin orð en viðmælandinn beitir öllum PRbrögðunum til að verjast. Sumir ganga svo langt að kenna PR-brögðunum um að hafa drepið andann í stjórnmálum - af því þau snúist ekki lengur um hvað sagt sé, um skoðanir og hugmyndir, heldur um hvernig hlutirnir séu sagðir: Um áferð en ekki innihald. Halldór Lárusson starfar hjá Gavin Anderson í London. F R J Á L S V E R S L U N • 7 . T B L . 2 0 0 5 29
Page 1: 7. TBL. 2005 - VER‹ 899,- M/VSK -
Page 5 and 6: E F N I S Y F I R L I T 18 - Frækn
Page 8 and 9: LEX-NESTOR LÖGMANNSSTOFA: ÓHÁÐ
Page 10 and 11: FRÉTTIR PÉTUR BJÖRNSSON FIMMTUGU
Page 12 and 13: FRÉTTIR Eldur við Íslandsbanka.
Page 14: FRÉTTIR SAMSKIP OG DANÓL FÁ VER
Page 18 and 19: Mynd ársins! Hin ákærðu ganga s
Page 20 and 21: BAUGSMÁLIÐ DÓMTEKIÐ Í dómsal.
Page 22 and 23: B A U G S M Á L I Ð D Ó M T E K
Page 24: B A U G S M Á L I Ð D Ó M T E K
Page 27: B A U G S M Á L I Ð F R J Á L S
Page 31 and 32: D A G B Ó K I N 1. júlí Yfirtök
Page 33 and 34: D A G B Ó K I N 2. ágúst Friðri
Page 35 and 36: Útsölustaðir: Hagkaup Kringlan H
Page 37 and 38: D A G B Ó K I N Ein ar Sig urðs s
Page 40 and 41: S A M G Ö N G U R ÞEIR TÆTA UPP
Page 42 and 43: S A M G Ö N G U R Síðla hvern vi
Page 44 and 45: S A M G Ö N G U R Um 60% af verði
Page 46 and 47: S A M G Ö N G U R leggja svonefnda
Page 48 and 49: NEYTENDASTOFA Neytendavernd, viðsk
Page 50 and 51: Frumherjarnir og stofnendur KPMG er
Page 52 and 53: E N D U R S K O Ð U N með Sveini
Page 54 and 55: S T J Ó R N M Á L A M E N N Í U
Page 56 and 57: S T J Ó R N M Á L A M E N N Í U
Page 58 and 59: N Ý T T F Y R I R T Æ K I Stofna
Page 60 and 61: S É R S T Æ T T D E I L U M Á L
Page 62 and 63: S É R S T Æ T T D E I L U M Á L
Page 64 and 65: Í GLUGGUNUM LISTIN Útstillingar
Page 66 and 67: GUÐRÚN DAGMAR HARALDSDÓTTIR Á A
Page 68 and 69: N Ý R E I G A N D I P E N N A N S
Page 70: N Ý R E I G A N D I P E N N A N S
Page 74 and 75: KVIKMYNDIR TEXTI: HILMAR KARLSSON T
Page 76 and 77: ÚR EINU Í ANNAÐ TEXTI: SVAVA JÓ
Page 78 and 79:
ÚR EINU Í ANNAÐ Sumarfríið: FE
Page 80 and 81:
FÓLK Hörður Steinar Sigurjónsso
Page 82:
FÓLK Helga Margrét Reykdal framkv
show all

GENGU SAMAN TIL DÃMARA BaugsmÃ¡liÃ° er umfangsmesta ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

GENGU SAMAN TIL DÃMARA BaugsmÃ¡liÃ° er umfangsmesta ...