EU-SWAP PËR ARSIMIN - EU EDUCATION SWAp Project

EuropeAid/127858/D/SER/KOS Mbështetje në implementimin e qasjes tërë sektoriale në arsim në Kosovë
dhe mësimit gjatë gjithë jetës, politikave gjithëpërfshirëse për integrimin e personave me aftësi të
kufizuara në sistemin e arsimit, një sistemi gjithëpërfshirës për certifikimin e të gjithë
mësimdhënësve në Kosovë, dhe pjesëmarrjen e prindërve dhe komunitetit në aktivitetet arsimore
dhe forma tjera të marrëdhënieve shkollë‐komunitet në nivelin lokal”.
Drejtoritë Komunale të Arsimit (DKA) janë përgjegjëse për çështje si punësimi i mësimdhënësve dhe
drejtorëve të shkollave, pagimi i pagave të mësimdhënësve dhe stafit, infrastruktura dhe mirëmbajtja
e shkollave, trajnimi i mësimdhënësve dhe stafit administrativ, monitorimi i të gjitha shkollave të
nivelit para universitar. Pos kësaj, komunave që kanë komunitete jo shumicë u janë dhënë të drejta
shtesë në arsim duke përfshirë organizimin e institucioneve të arsimit të lartë dhe institucioneve për
arsimimin e mësimdhënësve (siç është rasti me komunën e Mitrovicës në Veri).
3.5 Integrimi i çështjeve të ndërlidhura
Siç është treguar në PiD, propozimi i Ahtisarit lejon vetëqeverisje në komunat me shumicë Serbe
(Seksioni 1.3); përveç kësaj PiD thekson në veçanti komunitetet e pafavorizuara RAE në kuptim të
qasjes në sistemin arsimor (Seksioni 1.4). Projekti i BE‐së (Seksioni 8.2, kërkesat e veçanta), në tërësi
do të përdoret si mjet për ngritjen e vetëdijes dhe promovimin e problemeve të ndërlidhura dhe
gjithëpërfshirjes në kuptimin më të gjerë, duke përfshirë të gjitha problemet që kanë të bëjnë me
barazinë gjinore dhe sociale, komunitetet jo shumicë, si dhe fëmijët me nevoja të veçanta arsimore
(duke i përfshirë edhe talentët) dhe ata me nevoja të veçanta fizike. Dimensioni i qasjes së barabartë
në arsimin cilësor do të jetë i integruar në të gjitha nivelet e projektit dhe do të jetë një përgjegjësi e
përbashkët e konsorciumit dhe MASHT‐it. Kjo do të ndikojë në kontributin për themelimin e një
fondacioni të përshtatshëm për përfshirjen e problemeve të ndërlidhura, veçanërisht problemet që
kanë të bëjnë me barazinë gjinore dhe sociale, në të ardhmen. Projekti do t’i ndjekë udhëzimet
gjinore të publikuara në ueb faqen EuropeAid, por gjithashtu do ta marrë parasysh strategjinë për
përfshirje gjinore të zhvilluar nga UNDP‐ja
Çështjet e ndërlidhura
Autoritetet lokale dhe partnerët zhvillimor duhet të përfshijnë në punën e tyre një numër të
çështjeve tërë sistemore: çështjet që kanë të bëjnë me barazinë gjinore dhe sociale, gjithëpërfshirjen
(në kuptimin më të gjerë, jo ekskluzivist vetëm arsimin me nevoja të veçanta), të drejtat e fëmijëve,
komunititet minoritare, e kështu me radhë. Siq dihet (edhe nga Qëllimet e Zhvillimit të Mileniumit),
arsimimi është e drejtë themelore e të gjithë fëmijëve dhe duhet të mirret shumë seriozisht në
mënyrë që ofrohet qasje e barabart në arsimin cilësorë dhe që të ofrohen mundësi mësimi që lejojnë
fëmijët të zhvillohen në maksimumin e potencialit të tyre. UNICEF‐i është duke punuar me MASHT‐in
në zhvillimin e treguesve të arsimit në pajtim me ato të UNESCO‐s dhe ato do të rishikohen dhe
përdoren për të siguruar se Kosova po i plotëson, ose po i arrinë standardet e performances
ndërkombçëtare dhe Evropiane.
Gjithëpërfshirja
Qështja e gjithpërfshirjes në Kosovë ende shihet si qështje e pjesmarrjës dhe arsimimit me nevoja të
veçanta. Sidoqoftë, UNICEF (fillimisht përmes iniciativës Shkollat Miqësore për Fëmijët), Qendra
Arsimore e Kosovës (KEC) me projektet e sajë sikurse E Drejta Shoqërore, dhe gjithashtu MASHT‐i,
dhe projekti Mbështetja Finlandeze për Zhvillimin e Arsimit në Kosovë (FSDEK) kanë bërë një punë të
madhe për promovimin e filozofisë dhe qasjes gjithpërfshirëse përmes politikave dhe praktikave
arsimore. Planet mësimore individuale, udhëzimet për nxënësin në qendër, mësimi i diferencuar, të
mësuarit për të respektuar diversitetin, arsimimi ndërkulturor dhe shumkulturorë, e kështu me radhë
janë duke u bërë të zakonshme në sektorin e arsimit, por do të nevojitet më shumë mbështetje dhe
zhvillim në kontekst të KKK‐së së re.
14