17.07.2015 Views

mostanado farhang (2).indd

mostanado farhang (2).indd

mostanado farhang (2).indd

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ویژه نامه مستند و فرهنگ152کتاب چهارم مستندهای مردم نگاری و شبه مردم نگاری ها ‏(فصل اول از کتاب چهارم)‏دکتر حمید نفیسى در جلد چهارم ‏(عصر جهانىشدن)‏ کاهش مطالعات مردم نگارى را نتیجهایدئولوژى فراملى برمى شمارد که نتیجه اش،‏ کاهششدید فیلمهاى مردم نگارى و ظهور پرقدرت فیلمهاىاجتماعى بود ‏(ج‎4‎ص‎72‎‏)‏ که همان کار اتنوگرفى رابا عنایت بر نظرگاه هاى سیاسى و انتقادى بر عهده گرفت.‏ سرانجام بعد ازجنگ و در دهه هفتاد فیلمسازان با بهره گیرى از فضاى گفتمانى موجودفیلمهایى ساختند که ‏«من آنها را فیلمهاى شبه مردم نگارى مى نامم»‏‏(ص‎73‎‏)‏دقیق تر بگویم این فیلمها آثارى مردم نگار نبودند بلکه برخى از آنهافیلمهاى فرایند ‏(پراسس فیلم)‏ محسوب مى شدند که یک آئین را ازآغاز تا پایان نشان مى دادند برخى هم امپرسیونیستیک و یا توصیفىبودند؛ برخى هم فقط روى یک جنبه از آئینى سنتى متمرکز مى شدند.‏در حالیکه تعدادى از آنها هم پژوهش بنیاد بودند که نتیجه مطالعه اىجامعه شناختى و یا مردم نگارى،‏ مشاهده مشارکتى و تعامل با موضوعمورد مطالعه خود بودند.‏ برخلاف مردم نگارى هاى دوره پهلوى که نجاتدنیایى در حال محو شدن تکیه داشتند،‏ فیلمهاى جدید بر کشف اعمالدر حال ظهور مثل موسیقیهاى زیرزمینى از جمله در ‏«صداى مخالف»‏ساخته میرطهماسب (2003) و رفتار خشونت بار زنان علیه شوهرانشاناز جمله در ماده 61 مهوش شیخ الاسلامى تمرکز داشت،‏ جراحى زیبایىاز جمله در فیلم دماغ به سبک ایرانى مهرداد اسکویى و جایى براىآموزش گریستن در فیلم تباکى بهمن کیارستمى . این تغییر،‏ از فرهنگهاو اعمال در حال محو شدن به فرهنگ در حال ظهور و از ثبت به انتقاد،‏نشانه هایى از مردم نگارى پست مدرن جدید ترى هستند ‏(ص‎73‎‏).‏دکتر نفیسى سپس به شبه مردم نگارى هاى ساخته شده در نهاد از جملهمجموعه کودکان سرزمین ایران مى پردازد و مى افزاید:‏ ‏«به صورتىعاطفى و جذاب،‏ سنتها،‏ آداب و مردمانى را کشف کرده اند که پنجره اىمردم نگارانه و غنى بر فرهنگهاى ایرانى و اسلامى مى گشایند»‏ ‏(ج‎4‎ص74) و به نمونه هاى قابل توجهى چون ملا خدیجه و بچه هایش ‏(ابراهیممختارى)،‏ پیش ‏(ناصر تقوایى)،‏ چیغ ‏(محمدرضا اصلانى)،‏ ایل من‏[کرمانج](‏ بهرام عظیم پور)،‏ ماى سا و ماسان ‏(محمدرضا مقدسیان)،‏ درمدرسه سید قلیچ ایشان ‏(فرشاد فدائیان)‏ و آثارى از پیروز کلانترى،‏کامبوزیا پرتوى،‏ منوچهر طبرى،‏ فرهاد مهران فر و سینایى اشاره مى کند.‏دکتر نفیسى فیلمهایى مثل زعفران ابراهیم مختارى را ‏«مستند فرایندى»‏در مردم نگارى مى نامد و پس از اشاره به فیلمهایى درباره فرهنگ،‏ سنتهاو اسطوره هاى شیعه ‏(رقص علم و حسینیه کوچیکها ساخته عبدالرحمانشلیلیان)‏ به اینجا مى رسد که طوایف ایرانى هنوز تأثیر زیاد بر خیال وتجسم فیلمسازان دارند از جمله فیلم تاراز فرهاد ورهرام ‏(‏‎1989‎‏)با غنا ىاتنوگرافیکش اداى احترامى به معلمش نادر افشار نادرى انسان شناس ومستند علف (1303) ساختۀ کوپر،‏ شودزاك و مارگارت هریسون است.‏سرانجام دکتر نفیسى اصطلاح ‏«غناى اتنوگرافیک»‏ را در برابر اتنوگرافىسبک بکار مى برد.‏ در این بخش پس از اشاره به بهنام بهزادى ‏(حرفهایترا پنهان کن)‏ و کیومرث پوراحمد ‏(جغرافیاى فقر و غنا)‏ به جدیدترینمدخل در زمینه فیلم اتنوگرافیک و انسا ن شناسى تصویرى،‏ در وب سایتایرانى انسا ن شناسى و فرهنگ اشاره مى کند که ابتدا به صورت سایتشخصى دکتر فکوهى،‏ استاد انسا ن شناسى دانشگاه تهران،‏ آغاز بکار کردو الان محلى چشمگیر براى موضوعات مردم نگارى است.‏این نوشته،‏ بخشى از یک بررسى کلان از کتاب تاریخ اجتماعى سینماىایران،‏ نوشته دکتر حمید نفیسى با عنوان ‏«تشخص فرهنگى زیر خیمهمدرنیته»‏ است.‏

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!