Genel_Mikrobiyoloji

Şekil 1. 3 : Endospor oluşumu ve şekilleri
1.3.2. Bakterilerin Mikroskopta Görünüşlerine (Morfoloji) Göre Sınıflandırılmaları
Mikroorganizmaların boyutlarımikron ile ifade edilir. Bir mikron mm’nin 1/1000’ni
ifade eder. Hücre içi organelleri çok daha küçüktür ve bunların boyutlarımilimikron=mµ
veya nanometre=nm ile belirlenir. Bu ölçü birimi ise mikronun 1/1000’dir.
Bakteriler genellikle küresel veya uzun hücre şeklinde gözlenir. Küresel şekilli
hücreye sahip bakteriler genelde kok olarak isimlendirilir. Kokların hücre çapı0.5µ veya
altına inerken, bazılarında 1.2µ’a kadar çıkabilmektedir (Şekil 1. 4).
Buna göre kok şeklinde bir mikroorganizma hücresi bağımsız olarak bulunuyorsa ve
mikroskopta tek bir daire şeklinde görünüyorsa monokok, ikişer ikişer bir arada bulunuyorsa
diplokok, dört hücre bir arada ise tetrakok adınıalır.
Ayrıca zincir şeklinde, ikiden fazla hücre birbirine bağlıolarak dizilmişse streptekok,
küp veya balya şeklinde üç boyutta düzgün paket şeklinde hücre topluluklarıoluşturuyorsa
sarsina, yine üç boyutlu, fakat üzüm salkımışeklinde hücre topluluklarıoluşmuşsa bunlar da
stafilakok olarak isimlendirilir (Şekil 1. 4).
Bakterilerde uzun hücre şekli çubuk olarak belirlenir. Bakteri cins ve türüne bağlı
olarak kısa, uzun, ince ve kalın çomaklar şeklinde farklılıklar gösterir. Çomak hücrelerinin
kalınlığı0.4 -1.0 µ, boylarıise 1.5 – 5 µ arasında değişirse de, bazıtürlerde 30 – 40 µ hatta
100 µ’a kadar varan hücrelere de rastlanabilir (Şekil 1. 4 ).
Çubuklar bakteri cins ve türüne göre düzgün, hafif kıvrık, T , V, veya Y şeklinde hatta
mantar hifinde olduğu gibi ipliksi görünümde olabilir.
Çubuk şeklinde bakterilerin boylarıenlerine yakın olan bakterilere kokobasil, çift
çubuktan oluşan ikili oluşumlara diplobasil, birbirine değecek şekilde zincir oluşturunlar da
streptobasil olarak tanımlanır. (Şekil 1.4)
8