AA REISIGER HERFS 2021

Dis naweek
26
VERDER AF IN OAKLAAN
Saterdagoggend verken ons Oaklaan
verder. Uit die verte hoor ons die
gedreun van enjins en kort voor lank
brom ’n groep bikers by ons verby.
Hulle parkeer onder in die straat by die
mengelmoes van winkels en restaurante.
Terwyl ons inglip by die winkel
Rust in White, hoor ons hoe tokkel
iemand ’n kitaar by The Cockpit
Brewhouse langsaan. Rust in
White verkoop ’n oorweldigende
verskeidenheid van antieke kombuisen
beddegoed, oudhede vir jou tuin
en ’n lieflike reeks emalje-eetgerei.
Die winkel word deur JanHarm Vorster
en Pieter Vosloo bestuur, en twee geboue
straatop is hulle ander onderneming
– JanHarmsgat se Agterplaas. Elke
oppervlak van hierdie boheemse lokaal
(vir troues, verjaardae en konferensies)
is op ’n unieke wyse versier: emaljeborde,
blikhouers, mosaïekteëls en kleurvolle
lappe wat uit die hoë dak gedrapeer is.
“Ek is ’n groot junkyard junkie,”
skerts JanHarm. “Maar jare gelede
was ek feitlik alleen op die scrapyards,
toe raak dit ’n kompetisie,” sê hy.
JanHarm en Pieter het vakansiehuise
in Nieu-Bethesda en Rosendal. “So ry
ons dan Vrystaat of Karoo toe, verby
klein dorpies soos Villiers, Frankfort
en Tweeling. By elkeen hou ons stil
en vra: Waar’s die scrapyard?”
JanHarm is in Cullinan gebore
en getoë. “Dit lyk my ek kan nie hier
wegkom nie, maar ek dink ook nie ek
wil nie,” sê hy. Hy het in 1998 met
net ’n “antique shop” begin. “Ek was
die eerste huisie aan dié kant van die
straat wat besigheidsregte gekry het.”
Die geboue onder in Oaklaan was
residensiële kothuise, maar die myn
het in daardie jare planne beraam om
toerisme in die dorp te bevorder.
Vandag besit JanHarm ook ’n
verblyfinstansie in die dorp, die
Gastehys JanHarmsgat (dis inderdaad
hoe hy gastehuis spel), en hy bestuur
die sosiale media blaaie vir I love
Cullinan, ’n platform om toerisme na
die omgewing te lok. “Die zipline is
fantasies,” roep JanHarm uit. “Dit is in
die area waar ek grootgeword het, by
Muningi Gorge. Dit is nie mooi daar
nie ... dis afgryslik mooi! Jy kan amper
nie glo dat jy in Gauteng is nie.”
Op JanHarm se aanbeveling gaan
maak ons ’n draai by Adventure Zone
Cullinan (ook in Oaklaan) om meer
uit te vind oor Muningi Gorge. Net 13
km buite die dorp kan jy voetslaan,
abseil, perdry of op vierwielmotorfietse
rondjaag. Adventure Zone bied ook
ander aktiwiteite en toere aan.
Vandag stoot ons die avonture opsy;
ons gaan eet middagete en drink
wyn! As Greek as It Gets is langsaan
Rust in White, maar dit voel werklik
of jy in Griekeland sit. Die wit-en-blou
mure en dekor lok jou in, en jy voel
verfris as jy hier uitloop. Ons het ons
eie “platter” gebou met voorgeregte:
mossels, keftedes (frikkadelle in
Lientjie Wessels
JanHarm Vorster
in Rush in White
’n rooiwynsous), gemarineerde
artisjokke, pitabrood en koue witwyn.
IETS VAN DIE VERLEDE
Lui en dikgepik aan Griekse kos,
loer ons in by Cullinan Tourism and
History. Hier vertel Toy Olivier vir ons
van die toere wat hulle aanbied: die
Underground Tour (’n ondergrondse
myntoer), Journey of a Diamond (’n
bogrondse myntoer) en die Village
Historical Tour. “Ons ry en sien al
die ou geboue op die dorp, soos die
Anglikaanse kerk, die ontspanningsklub
en die ou hospitaal. Dit is R120 per kop
vir 45 minute, en ons ry 11:00 en 13:00.”
Toy ken die myn goed, hy het 37 jaar
lank daar gewerk. “Ek het in 1967 hier
begin. Ek was ’n ventilasie-offisier en ek
was in beheer van brandvoorkoming.”
Toy vertel ons meer oor die myngat en
hoe ’n groot deel in 2019 ingestort het.
Dit is hoekom jy nie meer die Friends
of the Rail-stoomtrein van Pretoria na
Cullinan kan neem nie. “Die groot gat
begin al hoe meer wegkalwe, al hoe
nader aan die spoor, en die treinroete
is om veiligheidsredes gesluit.”
Volgende op ons agenda is die
McHardy-huismuseum. Dis die eerste
huis wat in 1903 by die Premiermyn
gebou is. William McHardy was die
eerste mynhoofbestuurder en sy
familie het vir 81 jaar in die huis
gebly. Twee van sy dogters, Evalina
en May, het tot 1984 hier gewoon.
“Hier is ’n foto van die twee >
AA Reisiger | HERFS 2021