29.12.2012 Views

Ucwaningo olunzulu ngamagama okuqanjwe ngawo izindawo. TJ Mbuli

Ucwaningo olunzulu ngamagama okuqanjwe ngawo izindawo. TJ Mbuli

Ucwaningo olunzulu ngamagama okuqanjwe ngawo izindawo. TJ Mbuli

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

4<br />

Umuntu usengasho engananazi ukuthi izimo zokukhuluma zingamanoni olimi ngenxa<br />

yokuthi kungak-wazeka kulo uIimi ukuba kuyontongelwa, kuh1uzwe, kukhishwe umsoco<br />

othile okuyofumaniseka ukuthi uba lusizo kubantu nakumphakathi wonke jikelele.<br />

Izinto ezenziwa noma ezikhonzwe isizwe esithile zitholakala oknkanye zigqama kulo ulimi.<br />

Lapha kungabalwa amasiko, inkolo nokunye kubandakanya nosikompilo. Zonke lezi zinto<br />

zinamagama azo olimini nendlela ezedluliswa ngayo ngenkathi kukhulunywa . Kwesinye<br />

isikhathi kubekiselwana kusuke kususelwa kokuthile. Kanjalo nobabamkhulu baleso naleso<br />

sizwe babenayo indlela ababeyilandela ekuhlaziyeni indlela yokwenzeka kwezinto ngayo<br />

izinto. Kanjalo nezinto ababezikhonzile, lezi zinto zazinamagama azo njengokudla cemfuyo .<br />

Ngaphansi kokudla urnuntu angabalula amasi. Amasi ukudla okuIigugu esizweni samaZulu .<br />

Amasi futhi ahlonishwa kakhulu phakathi kwekhaya. Kwalani uma sekulotsholwa, uzwe<br />

imibala yezinkomo ezinye isifaniswa nawo amasi. Njengokuthi arnasevutshiwe,<br />

Kwesinye isikhathi kugcina kubekiswa ngezinto ezimayelana nabo uqobo okukanye<br />

ezenziwa yibo, La kusuke kuqhathaniswa izinto ezithile ngezithile ngenxa yezenzo ezithile.<br />

Ukwenza kwabantu besifazana uma bewela ezibukweni noma emfuleni bakhwica noma<br />

bakhuphula izingubo noma izidwaba zabo zibe ng=hla kwamadolo. Imvamisa noma<br />

kungathiwa unsundu lowo wesifazane ngebala, kuba nokuguquka kombala ngenhla<br />

kwamadolo ngezizathu zokuthi kuhlale kumbozwe izidwaba. Abantu bakwaZulu lokhu babe<br />

sebekuqhathanisa kuveze isithombe esicacile ngombala wenkomo ethile. Njengenkomo<br />

egabise ngemikhono emhlophe yase iba ngomunye umbala ernzirnbeni, bathi ibafazi bewela.<br />

UFerrarro, (1992: 34) uthi :<br />

They have a vast vocabulary use to describe and ,<br />

identify their cattle according to certain physical features<br />

such as colour, markings and hom configuration.<br />

U1imi luqukethe okuningi kakhulu okuwusikompilo lwaleso naleso sizwe . Phakathi kwezinye<br />

zezinto ezingabalwa ilezi : Ubuhlobo ,ukudla , ukusebenza , imvunulo kanye nenkolo<br />

nokunye. Isiko lokuqanjwa kwamagama lingelinye lamasiko amadala asekhona noma amanye<br />

esashabalala kodwa Iona leli isiko Iikwazile ukusala emzileni . Okwenze Iakwazi ukuba<br />

Iibekhona kuze kube manje yikuthi:

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!