dzie³o naukowe, w którym znajduje siêopracowane przez mnie – w 1974 r. –has³o „konkretna poezja”) dodam, ¿eworkshop poezji konkretnej mieœci³w sobie bardzo ró¿ne rzeczy; na grunciepolskim pokazuje to antologia pt. Poezjakonkretna. Wybór tekstów polskich orazdokumentacja z lat 1967-1977 (Wroc³aw1977), opracowana przez Stanis³awaDró¿d¿a, g³ównego twórcê i animatoraruchu w Polsce. Œwiadomie u¿ywamwobec polskiej poezji konkretnej (i œwiatowejtak¿e) s³owa „ruch”, bo to by³ ruch.Bra³em w nim udzia³ jako referent nasesjach teoretycznych, organizowanychprzez Dró¿d¿a od koñca lat 70. do 1981roku. W 2003 roku „wiersz konkretny”Dró¿d¿a Alea iacta est, opracowany przezspecjalistów-designerów od wystaw plastycznychjako monumentalna instalacja(interaktywna), reprezentowa³ Polskê naBiennale w Wenecji. (O Dró¿d¿u jakopoecie, a nie „plastyku” zob. mój esejw „Odrze”, 3/2005).W niezwyk³ym nasileniu tekst jêzykowyzosta³ antycypowany na grunciesztuk plastycznych w konceptualizmie.Najbardziej znanymi przyk³adami tegozjawiska s¹ prace Josepha Kossutha: planszaz powiêkszonym has³em s³ownikajêzyka angielskiego meaning czy zestawienietrzech krzese³: s³ownikowej definicjikrzes³a, fotografii krzes³a i krzes³a realnego(Three Chairs). Nowoczesna wersjaœredniowiecznego sporu o uniwersalia?W sztuce dzisiejszej literê, napis i tekstspotkaæ mo¿na wszêdzie: w sali wystawowej,w ksi¹¿ce, gdzie nie zawszewiadomo, czy dany fenomen sztukireprezentuje poezjê czy malarstwo, teatrczy film. W sali wystawowej s³owowychyla siê do nas nie tylko z p³aszczyznyakrylowego czy olejnego obrazu,z planszy graficznej czy fotograficznej, alete¿ z ekranu telewizora, z projekcji œciennejwideo, z ekranu komputera, i nietylko jako napis czy tekst jêzykowy, lecznade wszystko jako „myœlenie jêzykowe”– wyra¿one w obrazie.5. Uwagi wyjœciowe (wejœciowe)(...) „myœlenie jêzykowe” – wyra¿onew obrazie. Tak siê koñczy³ mój referatzielonogórski S³owo wobec obrazu,z którego wzi¹³em do mego eseju obszernefragmenty. Ostatnie zdanie opatrzoneby³o nastêpuj¹cym przypisem: Zob. pojêcie„tekstu wizualnego” w znaczeniusemiotycznym, obejmuj¹cym wszelkiekomunikaty (przekazy) strukturowanei odbierane wzrokowo, wystêpuj¹ce nagruncie ró¿nych rodzajów sztuk: plastycznych,literatury, teatru, filmu, a nawetmuzyki (tzw. muzyka graficzna) w:J. Weso³owski, Wizualnoœæ tekstua tekst wizualny, w: Pogranicza i korespondencjesztuk (wybrane referaty konferencjiInstytutu Badañ Literackich PAN1978, pod red. T Cieœlikowskiej i J. S³awiñskiego),Ossolineum 1980. Jako eksplikacjêskomplikowanych stosunkówmiêdzy s³owem a obrazem oraz miêdzy„myœleniem jêzykowym” a „myœleniemobrazowym” w dzisiejszej sztuce por.J. Weso³owski, Grenze/Granica (katalogwystawy) Rostock – Lübeck – Szczecin2002, zob. równie¿ reprodukcjê mojejinstalacji Bez tytu³u. Dwa przedmiotyznalezione w: B. Chrz¹stowska, E. Wiegandtowa,S. Wys³ouch, Literaturawspó³czesna. Podrêcznik dla maturzystów,Poznañ 1997; obszerna analiza tej pracy,autorstwa B. Chrz¹stowskiej (z uwzglêdnieniemproblematyki relacji „s³owo –obraz”) znajduje siê w suplemencie dopodrêcznika autorek, W klasie maturalnej.Ksi¹¿ka nauczyciela-polonisty, 1999.Wyst¹pienie teoretyka na sesji zielonogórskiejpo³¹czy³em z prezentacj¹ w³asnejsztuki – w sali konferencyjnej, za aprobat¹organizatorów konferencji: Dzien – Nik.Okazy. (Podobnie uczyni³em na konferencjiCz³owiek i rzecz. <strong>Pro</strong>blemy reifikacjiw filozofii, literaturze i sztuce, Uniwersytetim. Adama Mickiewicza, 1999; tu bezuzgodnienia z organizatorami, wobecczego uniwersytecki woŸny parê razywynosi³ z sali mój eksponat, który „niepasowa³”, trzeba by³o rzecz wyjaœniaæ.)54
O mojej sztuce (koncept Dzien-Nik)naj³atwiej chyba dostêpne czytelnikowipublikacje w: „Format. Pismo Artystyczne”,30 (1999) i „Exit. Nowa Sztuka wPolsce”, 4/2002 i 2/2006. Najpe³niejszaegzegeza: Tomasz Zalejski-Smoleñ, DoGranicy. O Dzien-Niku Jacka Weso³owskiego,„<strong>Pro</strong> <strong>Libris</strong>”, 3/2006 oraz ten sam m³odybadacz: Dzien-Nik Jacka Weso³owskiego.Historia, poetyka, etyka, „Quart. KwartalnikInstytutu Historii Sztuki UniwersytetuWroc³awskiego”, 2/2006.„Utwór konkretny” ?wejœæœjyw?, któregou¿y³em jako motta tego oto eseju– wywiedzionego z referatu (wywiedzionegoz rozprawy), napisa³em (sobie)w 1980 roku, we wrzeœniu, gdy wróci³emz wakacji na Zachodzie i zaraz zanurzy-³em siê w „Solidarnoœæ” na Uniwersytecie£ódzkim. Upubliczni³em ten utworek poraz pierwszy na wystawie Granica –Zwi¹zki w £odzi w 2006 roku – ³¹cz¹c gow koncepcie Zwi¹zki z „wierszem konkretnym”Stanis³awa Dró¿d¿a Czasoprzestrzeniez osobist¹ dedykacj¹ autora.£ódŸ 1976, Zielona Góra 2002, Berlin 2006Granica – Zwi¹zkiBerlin, 5.3.06Pan Dyrektor Ryszard CzubaczyñskiMuzeum Historii Miasta £odzi,Pa³ac PoznañskichSzanowny Panie Dyrektorzei Drogi Ryœku,wdziêczny za konkretny ju¿ terminkolejnej mojej wystawy w Muzeum przyOgrodowej, chcia³bym krótko powiadomiæo stanie obecnym konceptu. A zatemtytu³ Granica – Zwi¹zki oznacza wintegrowanietego pierwotnego pomys³u,z którym wyst¹pi³em do Ciebie w 2003roku, owych Z-wi¹zków, w Granicê.Pocz¹tkowo chcia³em, aby wystawaw £odzi odby³a siê w kooperacjiz Berlinem i raz jeszcze dziêkujê Ci zapoparcie dla tych moich starañ wobecdyrekcji Stiftung Stadtmuseum Berlin –niestety zbyt wiele trudnoœci by³o dopokonania, zbyt d³ugo by czekaæ na terminw domu wystawowym równorzêdnym³ódzkiemu Muzeum tu w Berlinie.A zatem Granica – Zwi¹zki bêdziew £odzi i dla £odzi. W Grenze/Granicy,projekcie dla Lubeki – Rostoku – Szczecina(2001-2002) m.in. chcia³em „przekroczyægranicê” miêdzy autorem, a widzem.By³ ten koncept zaproszeniem widza do„bycia artyst¹” – w obcowaniu z wytworamimojej sztuki. W Granicy-Zwi¹zkachw³¹czam w ten zamiar innych artystów.Trzy œciany galerii zajm¹ moje pracew podziale na Rzeczy, Stosunki, Zjawiska– jak w trzech miastach dawnej Hanzy.Podzia³ dobry jak ka¿dy inny – to w³aœniejest idea mojej Granicy: Granice miêdzytym a tamtym i czym innym jeszcze wyznaczamymy, ludzie, za pomoc¹ nazw: tojest „A”, a to jest „B”. Œcianê czwart¹, centraln¹,chcê zaj¹æ pracami innych artystów.To jest nowy element. Prace innychzestawiam tu z moimi (Zwi¹zki); na tympomyœle opiera³a siê wystawa zeSchwichtenbergiem w Muzeum w 1997,pokazywana potem w Niemczech. Tyle ¿eon by³ ten Jeden. W Zwi¹zkach widzia³bymok. 20 nazwisk bliskich mi ludzi –w³aœnie jako ludzi, niekoniecznie jakoartystów; na wystawie w £odzi mogêpokazaæ najwy¿ej 8–10 znajomychi przyjació³ – bo bym „rozsadzi³ granice”w³asnego konceptu. <strong>Pro</strong>jekt Granica– Zwi¹zki robiê specjalnie dla £odzi. Tujest w³aœciwe dla mnie miejsce do refleksjinad istot¹ „granic”. I nad istotnoœci¹„zwi¹zków”. Zwi¹zków z miejscamii z ludŸmi mojej biografii. Czy, jako jednegoz jej œwiadków (ile czasu siê znamy?prawie pó³ wieku), mogê liczyæ na parês³ów przyjaznego komentarza na otwarciuGranicy – Zwi¹zków w Twoim,Naszym Muzeum Historii Miasta £odzi?No, ja myœlê.Pozdrawiam Ciê –Jacek Weso³owskiNA GRANICY55
- Page 2 and 3:
Joanna Kowalczyk, Katedra Sztuki i
- Page 4:
Lubuskie Pismo Literacko-Kulturalne
- Page 9 and 10: to ju¿ nadzwyczajny cymes, drogo b
- Page 11 and 12: Gdyby nie ten p³aszczyk z kraciast
- Page 13 and 14: Carmen WinterCarmen WinterKrähenne
- Page 15 and 16: pern von den einstigen Bewohnern de
- Page 17 and 18: Czes³aw SobkowiakKrzewPatrzê na r
- Page 20 and 21: torem. Nikt z rodziny nie ma mo¿li
- Page 22 and 23: zainteresowany ca³¹ t¹ uroczysto
- Page 24 and 25: na dobór repertuaru, ale i na styl
- Page 26 and 27: Cyprian Kamil NorwidBEMA PAMIÊCI
- Page 28 and 29: Glasbläserwerkstatt hatte sie in d
- Page 30 and 31: Der Pastor bat nur darum, das Klavi
- Page 32 and 33: 30tym w pergamin. Potem wchodzi³ z
- Page 34 and 35: Michael Andreas PetersTraumgesichte
- Page 36 and 37: Czes³aw SobkowiakGdy odlatuj¹ jas
- Page 38 and 39: Pilnuje ich elektryczny pastuch. Ka
- Page 40 and 41: Œwiat³oPromienie s³oneczne pozdr
- Page 42 and 43: nie tak ¿eby siê mo¿na by³o na
- Page 44 and 45: NA GRANICYJacek Weso³owskiNa Grani
- Page 46 and 47: Sprawnik ze Strapczyn¹Pogryz³o mn
- Page 48 and 49: op³at¹ s³on¹ za pobyt pacjentó
- Page 50 and 51: a nie normalnie poziomo od lewej do
- Page 52 and 53: strony wydanej w Londynie ksi¹¿ki
- Page 54 and 55: waj¹cej siê z aparatu Morse´a. C
- Page 58 and 59: 56Nota:Wystawa mia³a miejsce w Muz
- Page 60 and 61: Kazimierz Furman***Ostatniej modlit
- Page 62 and 63: Kazimierz Furman***Mia³o byæ tak
- Page 64 and 65: Kazimierz Furman***£askiœ pe³na
- Page 66 and 67: Przemys³aw KarwowskiNieznane zwi¹
- Page 68 and 69: siê tablica pami¹tkowa, umieszczo
- Page 70 and 71: Es tut gar wohl in jung und altenTa
- Page 72 and 73: W wieku 10 lat wraz z rodzin¹ wyje
- Page 74 and 75: Konrad Krakowiak* * *æma baletnica
- Page 76 and 77: Nie w Cottbus, gdzie na studenckiej
- Page 78 and 79: wyczulenie na drwi¹c¹ z nakazów
- Page 80 and 81: w pokoju by³a i nie-by³a dziewczy
- Page 82 and 83: Oto siê trudzê nad kamieniem,aby
- Page 84 and 85: Jolanta PytelErotyk dla mê¿aMoje
- Page 86 and 87: Jolanta PytelCudTo siê naprawdê z
- Page 88 and 89: PREZENTACJEHelena KardaszWystawa He
- Page 90 and 91: Helena Kardasz, projekt non_ens.net
- Page 92 and 93: Helena Kardasz, olanafree, Galeria
- Page 94 and 95: z bezradnoœci cz³owieka wobec nas
- Page 96 and 97: W³adys³aw £azukaOczekiwanieŒnie
- Page 98 and 99: Rainer VangermainMach´s dochImmer
- Page 100 and 101: Adam Wojciech BagiñskiUrodzi³ si
- Page 102 and 103: Bez tytu³u, 80x100, olej, p³ótno
- Page 104 and 105: Adam Bagiñski, salon wystawowy WiM
- Page 106 and 107:
Izabela TaraszczukSzukaj¹c siebie.
- Page 108 and 109:
szlachty tak dolnoœl¹skiej, brand
- Page 110 and 111:
„piekny d¹b”, a w herbie wieni
- Page 112 and 113:
okazji przechodzenia szlachcica do
- Page 114 and 115:
ZusammenfassungDes Adelsstandes „
- Page 116 and 117:
PRZYPOMNIENIA LITERACKIECzytanie Ÿ
- Page 118 and 119:
108W opisach, bêd¹cych u Konwicki
- Page 120 and 121:
VARIA BIBLIOTECZNEStylowy œwiat An
- Page 122 and 123:
tradycji. Otaczali siê nimi, kocha
- Page 124 and 125:
przewijaæ z upodobaniem tak¿e w j
- Page 126 and 127:
Prevost A. F., Historia Manon Lesca
- Page 128 and 129:
inicjowa³ niestrudzenie zaintereso
- Page 130 and 131:
przede wszystkim mieszka siê tu w
- Page 132 and 133:
pozór niewyró¿niaj¹ca siê. Nal
- Page 134 and 135:
Ze Œl¹ska w tym okresie przybywal
- Page 136 and 137:
cynê w Getyndze i Monachium, uczel
- Page 138 and 139:
nych w egipskich ciemnoœciach ulic
- Page 140 and 141:
FORUM DYSKUSYJNEDrzazgi w mózguZen
- Page 142 and 143:
tutaj o pedanterię chronologiczną
- Page 144 and 145:
Wycieczka zatem w odleg³e stulecia
- Page 146 and 147:
pañskie psy, o których pozornie b
- Page 148 and 149:
mo¿na przypisaæ wysok¹ kwalifika
- Page 150 and 151:
A szkoda. Bo wartoœciowe, wnosz¹c
- Page 152 and 153:
• 6 paŸdziernika w gorzowskiej G
- Page 154 and 155:
KSI¥¯KI NADES£ANEBibliografia Zi
- Page 156 and 157:
Zenon Musia³owskiUrodzony w 1952 r