ASA JOURNAL 12/2023

theme / review
PITCH PERFECT
62 63
02-03
จุดทางเข้าของร้านอาหาร
ที่มีจุดเด่นด้วยบันไดและ
หลังคาจั่วขนาดใหญ่
ดึงสายตาของผู้ใช้เข้าไป
ภายในอาคารและพื้นที่
ริมน้ำาด้านหลัง
04
รูปตัดของอาคาร
3
2
4
หนึ่งในร้านอาหารที่มีชื่อเสียงมายาวนานที่สุด
ร้านหนึ่งบริเวณสะพานข้ามแม่น้ำาแคว อำาเภอ
เมือง จังหวัดกาญจนบุรี “คีรีธารา” ให้บริการ
อาหารไทยในร้านอาหารออกแบบตกแต่งสไตล์
“บาหลี” อันอาจเป็นกระแสความนิยมสร้าง
บรรยากาศพักผ่อนของร้านอาหารในช่วงเวลา
หลายสิบปีก่อน จวบจนปัจจุบัน คีรีธาราได้
โอกาสขยายพื้นที่ให้บริการให้กว้างใหญ่ขึ้น
โดยได้จับจองที่ดินริมแม่น้ำาแควในบริเวณ
ไม่ใกล้ไม่ไกลจากตำาแหน่งเดิม เปิดเป็นร้าน
อาหารแห่งใหม่ในนาม “คีรีธารา ริเวอร์ไซด์”
โดยบรรดาเมนูอาหารไทยที่ยังคงเอกลักษณ์
รสชาติเดิมไว้ได้ถูกเสิร์ฟบนจานใหม่ ในสถา-
ปัตยกรรมคอนกรีตสูงโปร่งที่คงความเป็น
ตะวันออกไว้ด้วยผืนหลังคาจั่วขนาดใหญ่ ที่ให้
ทั้งความรู้สึกแตกต่างและคุ้นเคยในเวลาเดียวกัน
จีรเวช หงสกุล สถาปนิกจาก IDIN Architects
ผู้รับหน้าที่ออกแบบอาคารของร้านอาหาร
แห่งใหม่นี้เล่าให้ฟังถึงที่มาที่ไปของอาคารว่า
ที่ดินที่ตั้งริมแม่น้ำาแห่งนี้แม้จะมีขนาดไม่เล็ก
แต่ความต้องการพื้นที่ใช้สอยจำานวนมากเกิน
กว่าขนาดผืนดินหลายเท่าเป็นความท้าทาย
แรกสุดที่พวกเขาต้องเผชิญ โดยในเบื้องต้น
โจทย์จากทางร้านอาหารคือต้องการพื้นที่ครัว
ขนาดใหญ่มากถึงราว 1,000 ตารางเมตร
อันจะถูกใช้เป็นครัวส่วนกลางสำาหรับบริการ
ทั้งร้านอาหารนี้ และบริการธุรกิจอาหารและ
เครื่องดื่มร้านอื่นๆ ของเจ้าของเดียวในละแวก
ด้วย เพื่อความสะดวกในการบริการและรับส่ง
ทรัพยากรและสินค้า ครัวทั้งหมดจึงต้องอยู่บน
ชั้นพื้นดินชั้นเดียวกัน เมื่อได้จัดวางพื้นที่ใช้สอย
นั้นรวมกับที่จอดรถที่ต้องเพียงพอสำาหรับ
รองรับผู้มาใช้บริการที่ใช้รถยนต์ส่วนตัวแล้ว
นั้น ทำาให้เต็มพื้นที่ของที่ดินจนแทบไม่เหลือ
พื้นที่ให้สำาหรับที่นั่งของร้านอาหารได้อีก
จีรเวชเล่าว่า ส่วนใช้สอยของร้านอาหารทั้งหมด
จึงต้องถูกยกขึ้นไปยังชั้นบน ด้วยวิธีการใดก็ได้
ไม่ให้ผู้ใช้สอยรู้สึกลำาบากในเข้าถึงร้านอาหาร
หรือไม่ให้รู้สึกว่าส่วนหลักของร้านอาหารอยู่
ห่างไกลจากพื้นดินมากเกินไป และในขณะ
เดียวกันก็ต้องซ่อนพื้นที่ใช้สอยหลังบ้านขนาด
มโหฬารให้แนบเนียนจากการรับรู้จากภายนอก
ด้วย สถาปนิกจัดการประเด็นทั้งหมดที่ว่านั้น
ด้วยการออกแบบทางเข้าด้านหน้าให้เป็นลาน
กว้างพร้อมผืนบันไดขนาดใหญ่นำาเส้นทาง
ของผู้ใช้สอยขึ้นไปยังส่วนใช้งานหลักเบื้องบน
สถาปนิกเปรียบลานนี้ว่าเป็นดัง “พลาซ่า”
อันจะช่วยลดความรู้สึกว่าร้านอาหารอยู่สูง
หรือลึกเกินไป และช่วยให้ดึงความสนใจของ
ผู้คนออกจากพื้นที่ใช้สอยหลังบ้านที่ซ่อนอยู่
เบื้องล่างทั้งหมดด้วย
ประเด็นต่อมาคือการออกแบบพื้นที่ร้านอาหาร
โดยมีสองโจทย์หลักคือต้องเอื้อให้มีที่นั่งรับชม
ทัศนียภาพของโค้งน้ำาแควให้มากที่สุดเท่าที่
จะทำาได้ รวมถึงต้องประกอบด้วยพื้นที่ใช้สอย
สำาคัญอีกส่วนคือห้องจัดเลี้ยงเอนกประสงค์
ในขนาดรองรับจำานวน 1,000 คนด้วย พื้นที่
ใช้สอยขนาดใหญ่ทั้งหมดที่ว่ามานั้นถูกซ้อน
ชั้นขึ้นไป ทำาให้ในทางเทคนิคเมื่อรวมครัวที่
ชั้นล่างอาคารจะประกอบด้วยทั้งหมด 3 ชั้น
แต่พื้นที่ใช้สอยสำาหรับร้านจริงๆ คือพื้นที่
รับประทานอาหารจะเริ่มที่ชั้น 2 พร้อมมีส่วน
ที่นั่งที่ลดหลั่นลงไปติดริมแม่น้ำา และมีห้อง
เอนกประสงค์อยู่ที่ชั้น 3 ที่มีส่วนที่นั่งยื่นออก
มารับทัศนียภาพของแม่น้ำาเช่นกัน ที่สำาคัญ
สถาปนิกยังได้ออกแบบพื้นที่ใช้สอยเหนือห้อง
เอนกประสงค์ให้เป็นดาดฟ้าเพื่อให้ร้านอาหาร
ได้มีพื้นที่รับบรรยากาศริมแม่น้ำาให้มากขึ้น
เท่าที่จะทำาได้ด้วย
เมื่อได้เริ่มต้นวางลักษณะพื้นที่ใช้สอยทั้งหมด
อันเป็นพื้นฐานของการใช้งานอาคารดังที่ว่ามา
แล้ว องค์ประกอบสำาคัญที่จะมัดรวมทุกพื้นที่
ใช้สอยพร้อมกับนำาเสนอทั้งเรื่องราวและความ
งามในเชิงสถาปัตยกรรม คือผืนหลังคาขนาด
ใหญ่ที่สร้างความโดดเด่นตั้งแต่ด้านหน้า พื้นที่
ใช้สอยด้านใน และที่พื้นที่ปลายสุดด้านติดริม
แม่น้ำา
แนวความคิดที่นำามาซึ่งผืนหลังคาดังกล่าวมา
จากอีกโจทย์ของเจ้าของโครงการ คือความ
ต้องการเชื่อมโยงวัฒนธรรมความเป็นไทยของ
ร้านสู่ตัวสถาปัตยกรรม จีรเวชกล่าวว่า แม้
ร้านอาหารแห่งนี้จะมีพื้นที่ใช้สอยมากจนนับ
ได้ว่าเป็นอาคารขนาดใหญ่ แต่เขาก็ต้องการ
หยิบเอาลักษณะทางสถาปัตยกรรมไทยจาก
อาคารขนาดเล็กอย่างบ้านพักอาศัยมาใช้
มากกว่าการนำาองค์ประกอบจากอาคารขนาด
ใหญ่อย่างวัดหรือวังมาออกแบบ การตีโจทย์
“ความเป็นไทย” ในที่นี้ สถาปนิกกล่าวว่าจึง
เป็นเรื่องของการนำา “ความรู้สึก” ในอาคาร
มาใช้มากกว่านำาสัดส่วนหรือรายละเอียดของ
องค์ประกอบใดๆ มาใช้อย่างตรงไปตรงมา
อย่างไรก็ตาม ท้ายที่สุดอาคารก็ได้ผืนหลังคา
ขนาดใหญ่ที่คลุมยาวตั้งแต่ส่วนต้อนรับด้านหน้า
ไปจนถึงพื้นที่รับประทานอาหารด้านหลัง เป็น
องค์ประกอบตามแนวคิดที่สถาปนิกกล่าวว่า
ต้องการให้ผืนหลังคานี้สร้างเอกลักษณ์ของ
ภาพลักษณ์อาคารที่ภายนอก รวมถึงจะได้
มอบพื้นที่ใต้หลังคาอันจะสร้างความรู้สึกและ
บรรยากาศแบบ “ตะวันออก” อันคุ้นเคยทั่ว
ทั้งภายในร้านอาหาร โดยเพื่อให้อาคารยังคง
รูปลักษณ์ที่ดูทันสมัยในปัจจุบัน รวมถึงไม่ให้
ขนาดส่วนของหลังคาใหญ่โตเกินความเหมาะสม
สถาปนิกได้ออกแบบและย้ายตำาแหน่งอกไก่
จากที่ควรอยู่กึ่งกลางอาคาร เยื้องมาสู่ฝั่งซ้าย
มือในตำาแหน่งเดียวกับบันไดและทางเดินเข้า
สู่ร้าน แล้วปรับสัดส่วนองศารวมถึงความแอ่น
โค้งของมุมหลังคาในด้านต่างๆ ให้ร่วมสมัยขึ้น
วิธีนี้จะทำาให้ได้รูปลักษณ์ของอาคารภายนอก
ที่โดดเด่น โดยหลังคาก็ได้ถูกออกแบบให้
มีสัดส่วนความลาดชันโค้งรับกับขนาดของ
อาคารโดยรวมไม่ให้ดูใหญ่โตเกินไป ในขณะ
เดียวกันก็ได้สร้างมุมมองด้านทางเข้าสู่อาคาร
ที่ใหญ่โตโอ่อ่า แต่ยังรักษาเอกลักษณ์และ
กลิ ่นอายความนุ่มนวลแบบ “ตะวันออก” ไว้ได้
มากกว่านั้น การยักย้าย ปรับและบิดองศา
หลังคาดังว่า ยังส่งผลให้เกิดลูกเล่นด้าน
สถาปัตยกรรมในหลายจุดที่พบได้ในอาคาร
ตัวอย่างเช่น การบิดเส้นสายของผืนหลังคา
เอื้อให้สถาปนิกสามารถออกแบบช่องแสง
เหนือบริเวณอกไก่ที่ลากยาวจากด้านหน้าสู่ด้าน
หลัง อันเป็นช่องนำาแสงที่สร้างเทคนิคพิเศษ
ทางสถาปัตยกรรมที่น่าสนใจได้ นอกจากนั้น
การเยื้องไปของหลังคายังทำาให้บนบริเวณชั้น 3
เกิดองศาการลาดของหลังคาที่จรดพอดีกับพื ้น
เป็นโอกาสที่เอื้อให้สถาปนิกได้ออกแบบบันได
พาดทับไปบนหลังคา ที่นำาไปสู่พื้นที่ดาดฟ้า
สร้างความรู้สึกราวกับว่าผู้ใช้งานได้เดินไต่
หลังคาขึ้นสู่ชั้นถัดไป
ทั้งหมดนี้ สำาเร็จได้จากวิธีการออกแบบที่มี
หลังคาเป็นปัจจัยหลัก ที่นอกจากจะสร้างความ
เป็นองค์รวมให้อาคาร ยังตอบคำาถามเรื่องนัย
และความหมาย อีกทั้งยังสร้างลูกเล่นและความ
น่าสนใจให้กับอาคารได้ภายในเวลาเดียวกัน