Odolaren mintzoa - Euskaltzaindia

ez da harritzeko gero ta gehiago deitzen baidute elizetarat,
bertsolari bezala, ez bakarrik otoitz bat han kantatzeko, baina
ere bere barreneko sua han azaltzeko.
Sail honi berari azken hitz bat eman behar-eta, erran behar
dugu irri gutiko gizona azaltzen zaigula hemen gure idazlea eta
huna zergatik: ez da gizon horrentzat bizia josteta bat eta ez du
ezer axalez eta arinki hartzen gogoetalari sakon hunek.
11 / Arantza petik loreak
Beldur batek hartua nago ni ere, orain artean idatzi ditudanak
ikusita: ez ahal dutala Xalbador erakutsi gaztain kormutsa
edo karloa bezala, dena xixtaz eta latzez betea. Ez neukan
bada horrelako gogorik. Gehiago dena, egia ez da holakoa.
Ez dago dena hortan Xalbador, hurbiltzekorik ere.
Huna laburzki zein diren, arantza horien artean, arras
agerian eta iguzkiari dauden hiru lore mota. Xalbadorren
loreak dira: bertso eder batekin gogoeta indartsu errateko
molde nasai eta betea, poesia, eta beharrean hirugarrenik
irriparra sortzen duen alaitasuna.
Gogoetalari indartsua
Xalbadorrek, begia kolpatu aurretikan ere, ez zeukan
nigar meleka, ez haur nigarra edo gaixo nigarra. Gizon nigarra
bai ordea! Gizon gogoetak, sakonak eta indarrez beteak
ditu agertzen beti. Gogoetalari da gizona, eta gogoetak lanera
derama. Lanerat eta askotan bere baitan, edo gu baitan,
zerbait aldatzera. Huna nola mintzo den gure mendian, muga
hortan pasatzale diru gose batzuek gosez eta hotzez hiltzerat
utzi dituzten gizon beltz batzuez:
Kolorez beltzak izana gatik heiek ere ama banak,
bertzek bezala sofriturikan mundu huntarat emanak.
16