Liber Amicorum - TiasNimbas Business School

Managers onderwIjzen: een agenda voor ManageMent opleIders.
moet mee veranderen met de omgeving om haar heen. Zelf óók innoveren, niet alleen
doceren. Immers, als onze omgeving zo snel veranderd, zou ook de visie op aspecten
uit die omgeving, zoals hier onderwijs, als logisch gevolg ook moeten veranderen.
Dus in feite dienen onderwijsinstellingen, net als ondernemingen, continu
te speuren en alert te zijn op noodzakelijke wijzigingen in hun eigen (onderwijs-)
strategie, voortkomend uit die veranderende visie. En net als bij ondernemingen
moeten er dan leiders binnen het onderwijs zijn die de weg wijzen naar nieuwe
opleidingstrajecten. Een vraag die daarbij kan worden gesteld, net zoals ik mijzelf
ook afvroeg binnen de eigen onderneming, is of de bewezen en bekende modellen
van strategie-vorming (Ansoff, Porter, Kottler, Prahalad e.d.) nog steeds wel opgaan
binnen het onderwijs. En als dat al zo zou zijn, zijn dergelijke modellen misschien
niet wat achterhaald, als wij kijken naar de huidige tijdsgeest (‘the age of
turbulence’)?
Dat lijkt mij een belangrijke vraag die moet worden gesteld als (nieuwe)
onderwijsprogramma`s worden samengesteld. Vragen die deel zouden kunnen
uitmaken van de ‘agenda voor management-opleiders’ zoals genoemd in het thema
van dit liber amicorum. Belangrijk, want de afgelopen 25 jaar heb ik in de
praktijk vaak ervaren dat opleidingen en opleiders nog vaak uitgaan van traditionele
modellen, dat doceren nog vaak eenrichtingsverkeer is, waarbij theoretische
stof vaak slechts wordt overgedragen, waarbij het maar de vraag is of de
‘ontvanger’ deze materie ook werkelijk kan gebruiken in zijn of haar eigen praktijk.
De koppeling bedrijfspraktijk en onderwijstheorie ontbrak m.i. vaak.
In het licht van voorgaande mis ik in het thema naast het woord ‘manager’, het
woord ‘ondernemer’. Een ‘ondernemer’ of ‘entrepreneur’ is allesbehalve hetzelfde
als een ‘manager’. Misschien is het niet zo`n vreemd idee om onderwijsprogramma`s
specifieker te richten op ondernemers. Haal ze achter hun bureau vandaan, overtuig
ze er van dat ook zíj nog veel kunnen leren. Het zijn immers vaak mensen uit
deze groep die de ‘grenzen opzoeken’, juist ondernemers die innovaties initiëren,
die risico`s durven aangaan. Het is mijn overtuiging dat de ‘baanbrekers’, de ‘leaders’,
eerder binnen deze groep te vinden zijn, dan onder managers. Maar te veel
ondernemers, eigenwijs als ze vaak zijn, beseffen niet dat er nog veel (nieuwe) kennis
is, die ze behulpzaam kan zijn bij het ontwikkelen van hun plannen, van hun
bedrijf. Men zou deze ondernemers ‘onbewust bekwaam’ kunnen noemen: een
opleiding als MMO maakt ze door bewustwording tijdens de opleiding ‘bewust bekwaam’.
En het versterkt daardoor hun positie als leiders. Net als bij managers, gaat
men er tegenwoordig steeds meer van uit dat ook ondernemers te ‘maken’ zijn,
door opleiding en training (onderwijs). Recente theorie, onder meer de zogenaamde
’effectuation theory’ van Sarasvathy, ondersteunt dit principe. Dus als dat zo is waarom
dan niet meer accent op specifieke programma`s voor ondernemers?
35