Liber Amicorum - TiasNimbas Business School

Managers onderwIjzen: een agenda voor ManageMent opleIders.
Competenties van managers in het digitale tijdperk.
Piet Ribbers
Inleiding
De omgeving waarin bedrijven opereren verandert, daarmee wijzigt de wijze
waarop deze bedrijven worden geleid. Van managers worden andere competenties
verwacht. De opleiding van managers dient hierop in te spelen.
In deze bijdrage aan het liber amicorum voor Prof. Dr T. Wentink bespreek ik de
veranderende inzichten met betrekking tot de organisatie van bedrijven. Door middel
van een organisatie streeft een bedrijf naar de realisatie van zijn doelen. Galbraith
definieert een organisatie als “composed of people, to achieve some shared purpose,
through a division of labor, integrated by information-based decision processes,
continuously over time.” Organisaties vereisen een ontwerp. Organisatie-ontwerp is
een beslissingsproces waarbij coherentie wordt nagestreefd tussen de onderdelen
uit bovenstaande definitie: de doelen, het patroon van arbeidsverdeling, de toegepaste
coördinatiemechanismen en de mensen die het werk verrichten. Wat in theorie
als een adequaat ontwerp wordt beschouwd is in de loop van de tijd aan verandering
onderhevig geweest. Ik zal hierbij met name ook ingaan op de toenemende
en ook gewijzigde invloed van Informatie Technologie (IT).
De veranderende context van management en organisatie.
Het is het vooral de concurrentie-omgeving die de management-agenda dicteert.
Drie revolutionaire ontwikkelingen zijn hier van belang: veranderende concurrentieverhoudingen
en daarmee samenhangende wijziging van markten waarbinnen
bedrijven opereren, de invloed van de uiteindelijke klant en de rol van IT als ‘enabler’
van nieuwe bedrijfsmodellen en marktstructuren.
Nog maar weinig bedrijven kunnen stellen dat hun omgeving zich beperkt tot de
regio waarin ze gevestigd zijn. Concurrenten, leveranciers, potentiele vervangende
producten kunnen in principe afkomstig zijn van elke locatie in de wereld. Ook
klanten kunnen in beginsel van overal afkomstig zijn. Dit geldt voor de grote multinational,
maar evenzo voor een lokale kleinhandel in bijv. Tilburg. De laatste ziet
bijvoorbeeld potentiele klanten voorbijkomen om naar zijn producten te kijken,
echter de aankoop zelf vindt plaats bij een (veel) goedkopere aanbieder op een andere
continent, gevonden via een een online marktplaats.
In de afgelopen eeuw had standaardisatie als voorwaarde voor massafabricage en
massa-distributie een centrale in de management literatuur. Gedurende de negentiger
jaren maakte dit plaats voor klanten-specifieke productie en klantgerichte
57