Digitaal archiefbeheer in de praktijk Handboek - The InterPARES ...

DEEL 1 > JURIDISCH LUIK > AUTEURSRECHT
44
3.2. Morele rechten
De auteur heeft een divulgatierecht: alleen hijzelf beslist wanneer het werk klaar is om aan het
publiek bekendgemaakt te worden. Het vaderschapsrecht houdt in dat de auteur beslist onder
welke naam het werk uitgebracht wordt. De auteur kan zich verzetten tegen elke wijziging van zijn
creatie op grond van zijn recht op integriteit.
De morele rechten zijn persoonlijkheidsrechten, dit wil zeggen dat deze rechten verbonden zijn
aan een bepaalde persoon en niet overdraagbaar zijn. De reden hiervoor is dat de persoonlijkheid
van de auteur geacht wordt tot uiting te komen in zijn werk.
4. Duur van de bescherming
Het auteursrecht blijft tot 70 jaar na de dood van de auteur gelden. Na zijn dood gaan de rechten
van de auteur over op zijn erfgenamen, tenzij hij iemand anders heeft aangewezen.
Wanneer een werk door meerdere personen samen is gemaakt, blijft het auteursrecht bestaan tot
70 jaar na de dood van de langstlevende.
Voor anonieme of pseudonieme werken begint de termijn van 70 jaar te lopen vanaf het tijdstip
waarop het werk op geoorloofde wijze voor het publiek toegankelijk gemaakt is. Indien het pseudoniem
geen enkele twijfel laat over de identiteit van de auteur, geldt de algemene regel.
Alle termijnen worden berekend vanaf 1 januari van het jaar dat volgt op het feit dat de rechten
doet ontstaan.
5. Auteursrecht en digitaal archiveren
Het auteursrecht verleent de auteur een monopolie op de exploitatie van zijn werk. Dit betekent
niet dat de archivering van beschermde werken absoluut verboden is, alleen dat dit aan bepaalde
voorwaarden onderworpen is. De archivaris heeft drie opties:
– de archivaris kan een licentie afsluiten met de auteur, waarin toestemming verleend wordt om
het werk te preserveren en aan het publiek ter beschikking te stellen
– de wet zelf kan de archivaris toestemming verlenen om het werk te archiveren
– in alle overige gevallen, waar een licentie niet tot de mogelijkheden behoort en er geen wettelijke
licentie is, kan het archief opteren voor een pragmatische aanpak.
5.1. Licenties
Digitale documenten die commercieel verspreid worden zijn vaak al voorzien van een standaardlicentie.
De auteur of de uitgever kiest dan eenzijdig de licentievoorwaarden. De archivaris
kan dan in de licentie nagaan of de auteur toestemming verleent om het werk te archiveren. Indien
dit niet het geval is, kan de archivaris proberen alsnog een aparte licentie te verkrijgen. In het
DAVID-rapport over auteursrecht wordt een model archieflicentie voorgesteld die kan dienen als
basis voor onderhandelingen met de titularis van het auteursrecht.
De archiefinstelling kan overwegen de Koninklijke Bibliotheek te betrekken in de onderhandelingen
over een licentie. Van elke publicatie moet immers één exemplaar in depot gegeven worden.
Deze verplichting kan de rechthebbende bijkomend motiveren om een licentie te verlenen, vooral
indien de plicht tot deponering dan als vervuld wordt beschouwd.
Sommige digitale werken worden verdeeld met een licentie die de gebruiker ruime rechten toekent,
dit is meer bepaald het geval met verschillende ’Open Source’ licenties. Dergelijk werken
kunnen in de regel zonder probleem gearchiveerd en aan het publiek ter beschikking worden
gesteld via het internet.