Land en volk van Sumatra - Sabrizain.org

169
lezen leeren en het leeren der vreemde klanken. De anderen evenwel
komen voor een groot procent zelfs niet tot het machinale lezen.
Voorzoover de leerlingen niet heel goed begaafd zijn, matten zij
zich tot acht jaren lang tevergeefs af zonder over de grens te ko-
men van het machinale tot het verstandelijke lezen, of juister ge-
zegd: zij komen niet verder, dan tot eene associatie van het ge-
zichtsbeeld van den geschreven tekst en het gehoorbeeld van den
eindeloos vele malen opgedreunden tekst.
Verklaring van den tekst in de moedertaal blijft achterwege. Al
het onderwijs is hoofdelijk, wat er op neerkomt, dat iedere leerling
bijna geheel is aangewezen op zelfoefening. Men ziet eiken leerling
dan ook voor zijn eigen lezenaartje op eigen houtje hardop met
zijn eigen boek worstelen in eigenaardigen cadans. De goeroe leest
den tekst nu en dan mee. Dikwijls is hij zelfs afwezig en toch gaat
het „leeren" zijn gang.
Van hygiënisch standpunt beschouwd is de godsdienstschool zoo
mogelijk nog primitiever.
In de laatste jaren is, uitgaande van de Westkust, het intellec-
tueele centrum van Sumatra, eene zwakke beweging aangevangen
om het godsdienstonderwijs te modernizeeren, te verbeteren volgens
de methoden van het gewone onderwijs. Die beweging sloeg ook
over op ander gebied van den godsdienst.
Wij staan hier voor eene plaatselijke uiting van het algemeene
streven in de Mohammedaansche wereld om eene toenadering tot
stand te brengen van den godsdienst tot de internationale cultuur.
Die beweging heeft zich ook vertoond op Java en heeft daar o.a. ten
gevolge gehad, dat sommige jonge intellectuels onder de Inlanders,
die tevoren in den regel in onverschilligheid voor het geloof' leef-
den, nu weer practizeerend Mohammedaan worden. Op Sumatra be-
stond onder de intellectuels die lauwheid in geloofszaken niet of
althans in mindere mate en zoo is het geen wonder, dat hier de
aandacht eer op het gebrekkige in het godsdienstonderwijs werd
geleid.
De beweging is nog zeer jong en dit onderwijsstelsel is een van
de meest conservatieve en traditie-lievende blokken om er de tan-
den op stuk te bijten.
t