Land en volk van Sumatra - Sabrizain.org
Land en volk van Sumatra - Sabrizain.org
Land en volk van Sumatra - Sabrizain.org
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
233<br />
goede vrucht<strong>en</strong> gedrag<strong>en</strong>; tussch<strong>en</strong> 1907 <strong>en</strong> 1910 heeft de gambir-<br />
cultuur e<strong>en</strong>e groote uitbreiding ondergaan. In de naburige onder-<br />
afdeeling<strong>en</strong> Rokan <strong>en</strong> Kampar Kiri zijn op de <strong>Land</strong>schapsbegroo-<br />
ting<strong>en</strong> voorschott<strong>en</strong> uitgetrokk<strong>en</strong> voor hetzelfde doel.<br />
Credietwez<strong>en</strong> elders.<br />
Copra.<br />
Elders op <strong>Sumatra</strong> is m<strong>en</strong> op het voetspoor <strong>van</strong> de Westkust<br />
insgelijks begonn<strong>en</strong> met het inricht<strong>en</strong> <strong>van</strong> e<strong>en</strong> <strong>volk</strong>scredietwez<strong>en</strong>.<br />
Te B<strong>en</strong>gkoel<strong>en</strong>, Palembang <strong>en</strong> Djambi bestond<strong>en</strong> uit. 1913 reeds<br />
gewestelijke credietbank<strong>en</strong>, met filial<strong>en</strong> <strong>en</strong> dorpsbankjes. Te Koeta<br />
Radja <strong>en</strong> Lhö> Seumawè vindt m<strong>en</strong> afdeelingsbank<strong>en</strong>. Op de Karo-<br />
hoogvlakte is e<strong>en</strong> credietbankje opgericht; de oprichting <strong>van</strong> andere<br />
is op de Oostkust in voorbereiding of reeds verzekerd.<br />
Vooral na 1900, to<strong>en</strong> de margarinefabrikant ope<strong>en</strong>s het cocosvet<br />
ging gebruik<strong>en</strong> , is copra , het gedroogde vruchtvleesch , dat zich<br />
aanzet teg<strong>en</strong> de binn<strong>en</strong>zyde <strong>van</strong> d<strong>en</strong> hard<strong>en</strong> dop <strong>van</strong> rijpe klapper-<br />
of cocosnot<strong>en</strong> (cocos nucifera), na de suiker <strong>en</strong> de tabak het export-<br />
artikel <strong>van</strong> de meeste geldswaarde geword<strong>en</strong>.<br />
En het meeste <strong>van</strong> dat geld komt in hand<strong>en</strong> <strong>van</strong> Inlanders. Som-<br />
mige strek<strong>en</strong> <strong>van</strong> Indië zijn dan ook door de klappercultuur als het<br />
ware <strong>van</strong> gedaante veranderd. Rijdt m<strong>en</strong> bijv. <strong>van</strong> Pariaman over<br />
Tikoe naar Loeboek Baso<strong>en</strong>g, dan ziet m<strong>en</strong> langs d<strong>en</strong> weg bijna<br />
alle<strong>en</strong> mooie woning<strong>en</strong>, geheel <strong>van</strong> hout, met goed meubilair er in;<br />
tal <strong>van</strong> fiets<strong>en</strong> <strong>en</strong> rijtuig<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> blijk<strong>en</strong> <strong>van</strong> welvaart. Dat komt<br />
alles uit de klappers. Dergelijke klapperdistrict<strong>en</strong> vindt m<strong>en</strong> in het<br />
Pajökoemboehsche, op Nias, in Asahan, Serdang, Panai <strong>en</strong> Bila. In<br />
Batoe Bara (hpl. Laboehan Roekoe), vindt m<strong>en</strong> over e<strong>en</strong>e l<strong>en</strong>gte <strong>van</strong><br />
14 K.M. tussch<strong>en</strong> Tebing Tinggi <strong>en</strong> Laboehan Roekoe bijna ononder-<br />
brok<strong>en</strong> klappertuin<strong>en</strong>. De copra wordt afgevoerd <strong>van</strong> Tandjo<strong>en</strong>g<br />
Tiram, aan d<strong>en</strong> mond der rivier <strong>van</strong> Laboehan Roekoe. De meeste<br />
dezer aanplanting<strong>en</strong> zijn in hand<strong>en</strong> <strong>van</strong> Inlanders.<br />
Vele kustbewoners liet<strong>en</strong> voor de klappercultuur gaarne het scha-<br />
mele <strong>en</strong> zware visschersbedrijf var<strong>en</strong>, waardoor de visscherij op <strong>Sumatra</strong><br />
in de laatste jar<strong>en</strong> e<strong>en</strong> sterk<strong>en</strong> achteruitgang vertoont. De<br />
totale productie <strong>van</strong> copra <strong>van</strong> Java zal nu + 85 millio<strong>en</strong> K.G.
Change language