Land en volk van Sumatra - Sabrizain.org

259
den in Toba en Si Baloengoen, ook nog enkelen bestuursambtenaren
en zendelingen in Toba is de emigratie-actie niet welgevallig. Den
bestuursambtenaren is thans bevordering dezer emigratie uitdrukke-
lijk voorgeschreven. Naast den rijstbouw wordt ook de paardenfok-
kerij en runderteelt bevorderd. Alleen te Sariboe Dolok zijn in het
depot reeds 8 Sandelwood-dekhengsten. Bengaalsch gras wordt aan-
geplant ;
In Asahan.
vruchtboomen en klappers worden ingevoerd. Het blijkt meer
en meer, dat Si Baloengoen meer toekomst heeft dan het Karoland.
Ook in Asahan, gelijk in Oost-Serdang, ging men meer en meer
van de tabak in de rubber en de koffie. Nieuwe rubberondernemin-
gen ontstonden, gedeeltelijk gedreven met buitenlandsch kapitaal.
Grootsche rubberonderneming te Kisaran.
De meest grootsch opgezette onderneming is die van de „Hol-
landsen-Amerikaansche Plantage Maatschappij", waarover wij eenige
mededeelingen ontleenen aan het reisverhaal „Ons land van onbe-
perkte mogelijkheden" van den oud-minister Cremer (Bijv. Nieuws
v/d. Dag van 1/7 '14).
Toen voor eenige jaren de grootste vereeniging van rubberfabri-
kanten in Amerika, de General Rubber Co. te New York '), wegens
de hooge prijzen van hare grondstof besloot zelve rubber te planten,
kocht zij in 1910 en 1911 de gunstig aaneengelegen, door wegen
verbonden, en gedraineerde gronden der „Nieuwe Asahansche Ta-
bakmaatschappij". Door de aanwezigheid van een staf van Euro-
peesch personeel en geacclimatiseerd werkvolk vermeed zij tevens
de kosten en gevaren, verbonden aan groote ontginningen in het
oerwoud. Daarna richtte zij te Amsterdam met Amerikaansch ka-
pitaal genoemde maatschappij op.
„Toen is op die bezitting het wonder verricht, dat met dien
„Nederlandschen staf, voortdurend uit Nederland uitgebreid, onder
„de energieke leiding en door het organiseerend talent van den
„hoofdadministrateur Ketner met administrateurs en personeel der
„11 onderafdeelingen, naar de raadgevingen van een Ierschen, in
1) Deze maatschappij treedt ook als de grootste koopster op van de kaoet-
sjoek van andere ondernemingen ter Oostkust.