de invloed van de buurt - Maatschappijwetenschappen - Universiteit ...

De invloed van buurt en regio op schoolloopbanen 61
Allereerst zijn de leerlingen van de 8e groep ondervraagd. Zij stonden op het
punt om de basisschool te verlaten en hadden hun keuze voor de middelbare
school gemaakt. Om een beeld te krijgen van de hele middelbare schooljeugd,
moesten echter ook oudere leerlingen ondervraagd worden. Hiervoor is gebruik
gemaakt van (ex-)klassenlijsten van dezelfde basisscholen, bij voorkeur van
leerlingen die drie jaar tevoren de basisschool verlaten hadden. Zo konden ook
de oudere leerlingen benaderd worden. Deze jongeren zijn zoveel mogelijk bij
hen thuis opgezocht en ondervraagd over hun schoolloopbaan. Het resterende
deel is telefonisch geënquêteerd. Twee jaar na deze eerste ronde is de hele
procedure herhaald. Zo kon de schoolloopbaan voor langere tijd gevolgd
worden en kon er een longitudinaal perspectief in het onderzoek verwerkt
worden, dat overigens in dit artikel niet centraal zal staan. Bij de tweede ronde
zijn alle jongeren opnieuw benaderd: met 117 jongeren is bij hen thuis een
interview gehouden en met 200 jongeren is een telefonisch interview gehouden.
Tijdens de eerste ronde zijn 396 jongeren ondervraagd; bij de tweede ronde
konden 317 respondenten weer achterhaald worden. Er is dus ongeveer 20%
uitval geweest, hetgeen vooral toe te schrijven is aan verhuizingen. Bij de
bespreking van de resultaten gaat het telkens om de jongeren, die twee keer zijn
ondervraagd.
Er is bij beide rondes gebruik gemaakt van een half-gestructureerde vragenlijst.
De eerste ronde was vooral bedoeld als een snelle inventarisatie van de
kenmerken van de respondenten. Deze vragenlijst was dan ook niet erg uitgebreid.
Tijdens de tweede ronde was de vragenlijst veel uitgebreider en was er
ook ruimte voor open vragen. Omdat alle jongeren persoonlijk bij hen thuis of
over de telefoon benaderd zijn, was het niet nodig om de antwoorden teveel
van tevoren in te kaderen. Dan zou een puur schriftelijke enquête ook mogelijk
zijn geweest. Het draait in dit onderzoek echter niet alleen om de feitelijke
gegevens; ook de houdingen, attitudes en verwachtingen van de jongeren ten
aanzien van onderwijs moesten aan bod komen. Dit soort gegevens laat zich
beter verkrijgen door (open of half gestructureerde) interviews dan slechts door
percentages en geprecodeerde antwoorden. Met name tijdens de gesprekken bij
de jongeren thuis is daarom getracht inzicht te verkrijgen in de mechanismen
achter de cijfers door de vragenlijst in de vorm van een interview af te nemen.
6 Overzicht van de respondenten
In bijlage I staat een overzicht van de respondenten. De verschillen tussen de
buurten komen hierbij duidelijk naar voren. In het kort kunnen de respondenten
per buurt als volgt getypeerd worden:
Deppenbroek/Mekkelholt (Enschede-Noord) is een wijk met relatief veel
buitenlandse - met name Turkse - jongeren. Hoewel de meeste ouders een
opleiding op basisschool- of hooguit mavo-niveau gevolgd hebben, is er ook