de invloed van de buurt - Maatschappijwetenschappen - Universiteit ...

De invloed van buurt en regio op schoolloopbanen 75
vergelijkbare situatie verkeren en een vergelijkbare schoolloopbaan doormaken.
In de achterstandswijken wordt er niet zoveel met anderen in de buurt
over school gesproken, maar dat komt ten dele omdat jongeren ook niet zoveel
mensen in de buurt kennen. Hun buurten kennen doorgaans een heterogener
bevolkingssamenstelling. Uiteindelijk kan dit proces wel leiden tot een verder
uiteengroeien van de schoolloopbanen van jongeren in achterstandswijken en
gegoede wijken, maar dan meer omdat jongeren aan de bovenkant extra
worden gestimuleerd dan dat jongeren aan de onderkant extra worden afgeremd.
In de elitebuurten wordt namelijk wel negatief gepraat over “vboleerlingen”.
Havo en vwo zijn hier de standaard en jongeren gaan bij wijze van
spreken alleen als “het echt niet anders kan” naar de mavo. De jongeren uit
deze buurten kennen elkaar vaak al vanaf de peuterspeelzaal, zitten bij elkaar
op hockey en voetbal, fietsen in grote groepen naar dezelfde middelbare school,
waar ze dan ook weer bij elkaar in de klas zitten. “Hoor je niet overal dezelfde
verhalen?” vroeg een respondent uit Stokhorst. In de achterstandswijken zijn er
meer verschillende soorten groepen: allochtone jongeren, autochtone jongeren
met een lagere sociaal-economische achtergrond en ook nog wel (autochtone)
jongeren met een hogere sociaal-economische achtergrond. Deze jongeren
hebben veel minder binding en overeenkomsten met elkaar dan de jongeren uit
Stokhorst en de Concertgebouwbuurt, die allemaal uit dezelfde soort gezinnen
komen en waar het dus veel eerder opvalt als je niet tot het “prototype” behoort.
Een meisje uit Stokhorst met een vbo-opleiding zegt over haar buurt: "Het is
hier ontzettend saai en bekakt. Er is niets te doen. Ik zit op het vbo en dan
zeggen ze: o, doe jij maar vbo? Ik doe atheneum. Nou, dat is ook niet leuk om
de hele tijd te horen" (meisje, 16 jaar, Stokhorst, 4e klas vbo-verzorging).
Territoriale stigmatisering
Als derde buurthypothese is gesteld dat jongeren uit buurten met een negatief
imago hier ook op school nadelige gevolgen van ondervinden. Deze
“territoriale stigmatisering” leidt namelijk tot een lager inschatten van
kwaliteiten en potenties van de leerlingen die in deze buurten wonen. Op
langere termijn ondervinden bewoners van negatief bestempelde wijken problemen
met het vinden van een baan, omdat ze geassocieerd worden met de
buurt waarin ze wonen (Wacquant, 1993). Nu zal een groot deel van de leerlingen
op school niet met territoriale stigmatisering geconfronteerd worden,
omdat ze in hun eigen buurt naar school gaan of omdat er zoveel leerlingen uit
een bepaalde buurt komen dat het niet opvalt of gewoon is. Ook is het
natuurlijk mogelijk dat de buurt helemaal geen negatief imago heeft. Het gaat
dus uiteindelijk alleen om die leerlingen, die als enkeling op een bepaalde
school in een andere buurt zitten en uit een slecht aangeschreven deel van de
stad komen. De enige buurt uit dit onderzoek die echt met een negatief imago
te kampen heeft is de Vogelbuurt in Amsterdam. Bijna twee derde van de