Kikker & Co - Provincie West-Vlaanderen

‘Echte’ waterinsecten
Wanneer de ruggenzwemmer wil duiken, moet hij een kracht ontwikkelen
die groter is dan de opwaartse druk van zijn zwemvest. Dit lukt aardig met
zijn als roeispanen ontwikkelde achterpoten. De fel behaarde ‘voeten’ zien
er uit als een lepel en vergroten het stuwoppervlak.
Ruggenzwemmers vliegen goed. Wanneer de poel bijvoorbeeld met uitdrogen
bedreigd wordt of er te weinig prooi te pakken is, verlaten ze het water.
Ook andere waterinsecten (waterschorpioen, geelgerande watertor) kennen
deze truc.
De kunst om niet gezien te worden
Waterdieren doen er goed aan om zich te camoufleren voor rovers. Praktisch
alle soorten bezitten een donkere rug en een lichtgekleurde buik. Wanneer
een prooizoeker (bv. een reiger) van boven op het water kijkt, dan levert de
donkere rug weinig contrast op met de modderige bodem. Maar voor een
rover onder water (bv. een snoek) contrasteert de lichte buik niet met de
heldere lucht boven het water.
Bij het bootsmannetje is de kleurverdeling, logischerwijs, net als zijn
zwemwijze: omgekeerd. De buik is donker en de rug is licht. Een mooi
voorbeeld van hoe een dier zich aanpast aan zijn leefsituatie.
Gifpapje
De ruggenzwemmer valt alles aan wat zijn aandacht trekt. Hij ziet goed,
maar voelt nog beter. Hij ontdekt zijn prooi vooral via de trillingen die de
diertjes in zijn buurt veroorzaken en die bepaalde haren op de achterpoten
kunnen waarnemen. Hij grijpt het slachtoffer met beide voorste pootparen.
Daarna duwt hij zijn scherpe steeksnuit door de huid. Die snuit bezit twee
buisjes, door het ene vloeit gifstof die lichaamweefsels afbreekt en de
vertering bevordert, met het andere wordt het voedselpapje opgezogen.
Daardoor kan die steek in mensenhuid pijnlijk aanvoelen, net als een wespensteek.
De duikerwants: overtuigd vegetariër!
Duikerwantsen kunnen erg talrijk zijn in de plas. Dat heeft te maken met hun
voedsel. In tegenstelling tot de andere waterwantsen eten duikerwantsen
enkel planten en organisch afval. Met de korte voorpoten harken ze vooral
eencellige algen en plantenafval bijeen. Uit draadwieren zuigen ze het bladgroen
op.
Een duikerwants lijkt op het eerste gezicht wat op de ruggenzwemmer. Hij
zwemt en duikt echter nooit ruggelings, is afgeplat en mist de ‘roeispanen’.
Duikerwantsen slaan hun luchtreserve op onder de vleugels. Om niet voortdurend
als een kurk naar boven gedreven te worden, klemmen ze zich vaak
vast tegen de bodem.
Het diertje kan voortreffelijk zwemmen, duiken en vliegen. Er werd waargenomen
hoe de duikerwants met krachtige roeislagen in een ruk uit het
water omhoog schiet en wegvliegt.
Duikerwantsen kunnen sjirpen als krekels. Het mannetje bezit een rij pinnetjes
op de dijen van zijn voorpoten. Dat verzekert hem tijdens de paring
van een stevige pak op het vrouwtje. Hij maakt zijn partner het hof door met
die pinnetjes over een groef op zijn kopje te schrapen en zo een sjirpend
geluid te produceren.
21
ruggenzwemmer
ruggenzwemmer
duikerwants
zwemwants