Kikker & Co - Provincie West-Vlaanderen

52
Nieuwe
poelen helpen!
In de Westhoek gaan vijf soorten amfibieën er
duidelijk op achteruit, enkel de vinpootsalamander
en de gewone pad houden stand. Alle soorten
werden slechts in de helft of minder van de vroegere
vindplaatsen teruggevonden. Vele goede poelen zijn
verloren gegaan. Dit verlies wordt voor een deel goedgemaakt
door de kolonisatie van nieuwe of voorheen
onbezette waterpartijen. Onderzoek toont aan dat
de inrichting van nieuwe, goed beheerde poelen of
(tuin-)vijvers in de juiste gebieden bijzonder
zinvol is als maatregel voor het behoud of
het herstel van amfibieën. En dus ook
van andere streekeigen waterdie-
ren. Handen uit de mouwen!
Verspreiding
Hoe zeldzaam zijn amfibieën tussen
IJzer en Leie?
Tussen 2000 en 2005 werkten zowat 130 vrijwilligers
samen aan een grootschalig onderzoek naar de
amfibieën in de zuidelijke Westhoek, de streek
tussen IJzer en Leie en het Brugse Ommeland.
Beide regio’s staan bekend om hun rijkdom aan
amfibieën. Er werden niet minder dan 1.313 poelen
geïnventariseerd. De resultaten van de zuidelijke
Westhoek vatten we hier beknopt samen.
Achteruitgang
De verzamelde gegevens werden verwerkt in een wetenschappelijk
rapport: "Poelen en amfibieën in West-
Vlaanderen". Dit biedt een realistisch beeld van de verspreiding,
de algemeenheid of zeldzaamheid van de verschillende
soorten. Door vergelijkend onderzoek met een universitaire studie
uit 1976-1978 (Ph. De Fonseca, ‘de herpetofauna in Oost- en West-
Vlaanderen’, 1980) konden betrouwbare vergelijkingen en conclusies opgemaakt
worden. Ook de verandering van het aantal vindplaatsen (poelen, vijvers, tuinvijvers) werd onderzocht.
We beperken ons hier tot de gegevens die het rapport weergeeft over de 7 soorten die in de zuidelijke
Westhoek voorkomen.
Dit onderzoek werd gestuurd door de Provincie West-Vlaanderen, het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek en
Hyla (Werkgroep amfibieën en reptielen van Natuurpunt vzw), in samenwerking met het Regionaal Landschap
West-Vlaamse Heuvels en de plaatselijke afdelingen van Natuurpunt vzw.
Alpenwatersalamander
De verspreidingskaartjes zijn overgenomen
uit het rapport ‘Poelen en
amfibieën in West-Vlaanderen’.
De alpenwatersalamander is de
minst kieskeurige. Hij toont toch een
voorkeur voor kleine, ondiepe,
beschaduwde en koele poelen, ook
in karrensporen in of in de nabijheid
van bossen. De soort komt overal
binnen het Regionaal Landschap voor
en is er de meest talrijke.
Dit was en blijft een algemene soort,
hoewel het aantal recente vindplaatsen
slechts 2/3 van het vroegere
aantal bedraagt. De soort verdween
uit 60% van de vroegere vindplaatsen.
25% van de recente waarnemingen
komt van poelen waar de
soort vroeger niet was opgemerkt. In
de IJzervallei blijft het aantal vindplaatsen
zeer beperkt.