Kikker & Co - Provincie West-Vlaanderen

Vissen
De meeste mensen kennen vissen enkel van prentjes, aan de haak of in
hun bord. Levende vissen observeren binnen hun leefgebied is niet vanzelfsprekend.
Toch zijn het bijzonder interessante dieren, met wonderlijke
leefgewoonten en schitterende aanpassingen aan hun biotoop, het
water.
In onze vijvers en rivieren leven er niet minder dan 57 (wilde) soorten zoetwatervissen.
Meestal blijft het aantal binnen een bepaald watergebied echter
beperkt tot een tiental. Watervervuiling en biotoopvereisten liggen bij de
meeste soorten immers erg gevoelig. Elk kiest zijn eigen stek.
Stroomsnelheid, waterdiepte, bodemsamenstelling, licht, zuurstof, temperatuur,
plantenrijkdom en prooidiertjes bepalen wie er waar voorkomt.
Sommige soorten zoals brasem en karper nemen het dan weer niet zo nauw
en komen algemeen voor.
Vissen komen niet zo vaak op natuurlijke wijze in een kleinere, afgesloten
vijver of poel terecht. Maar het kan! Viseitjes kleven soms aan poten of
veren van watervogels en belanden zo in de poel. Meestal komt de mens
tussen. Hij brengt de vissen in het water en vist er af en toe eentje uit.
Kleine visjes worden groot en grote vissen krijgen veel kleintjes. Na verloop
van tijd (soms reeds na enkele maanden) raakt de levensgemeenschap in de
plas totaal verknoeid. Vooral karpers en brasems eten de poel leeg en woelen
de bodem om. Helaas heeft dit gevolgen. Groene kikkers en watersalamanders
verdwijnen uit veedrinkpoelen waar vissen in gebracht werden. De
recente inventarisatieprojecten (2002/2004) bevestigen dit.
Ik zie er geen graten in
Vis is lekker en gezond voedsel. Het vervelende is dat hun graten kunnen
prikken. Het is een hele kunst om het vlees van het visgeraamte los te
maken, de beentjes kraken zo vlug.
Een geraamte dient om het lichaam steun te geven. Kunnen die fijne graten
voldoende steun geven aan het lichaam? Op land zou dat tegenvallen. In het
water wordt het lichaam echter gesteund door de draagkracht en de druk
van het water. Het geraamte mag dus wat lichter gebouwd zijn.
Vissen kunnen verdrinken
Vissen zwemmen altijd onder water. Wij verdrinken wanneer we niet meer
kunnen ademen onder water. Vissen lossen dat probleem op dankzij hun
kieuwen.
In het water zit zuurstof opgelost. Water bevat wel 20 tot 30 keer minder
zuurstof dan lucht. Vissen moeten dus 20 tot 30 keer zoveel water langs hun
kieuwen laten stromen om evenveel zuurstof te kunnen opnemen als een
landdier in één hap lucht.
Een vis haalt adem door water via zijn mond naar binnen te zuigen en via de
kieuwen weer naar buiten te duwen. Zo stroomt er steeds weer nieuw water
over de kieuwen. Die halen de zuurstof uit het water en geven koolstofdioxide
af. Dit lukt dankzij de ‘wetten van de osmose’. De kieuwen bestaan
uit vele, fijne plaatjes die gedragen worden door het water. Op het droge
kleven die plaatjes aan elkaar en de vis stikt.
baars
geraamte baars
instroom van water
uitstroom van
31
in kieuw
water in kieuw