Kikker & Co - Provincie West-Vlaanderen

Kikkers en padden
De lokroep of paringsroep van bruine kikkers bestaat uit een zacht
gebrom, als van een ouderwetse motorfiets. De bruine kikker bezit
inwendig gepaarde kwaakblazen die in de voortplantingsperiode
blauw kleuren. Je moet goed luisteren om het gebrom te
horen.
De roep van de paddenmannetjes is vooral als afweer
bedoeld. Padden hebben geen geluidsversterkende kwaakblazen,
maar wel een schrille stem.
De groene kikker kent nog meer geluiden: een regenroep,
noodkreten, waarschuwingsgeluiden tijdens territoriale disputen.
Ook de gekende ‘kikkerplons’ is een waarschuwingsgeluid.
Een groene kikker die met een plons in het
water springt, verwittigt zijn buur dat het oppassen geblazen
is. Plons, plons, plons, … de ene na de andere duikt in het veilige
water.
Machopadden
Paddenmannetjes bespringen alles wat rond en zacht is. Met hun
voorpoten omklemmen ze hun ‘uitverkorene’. Wanneer de mannetjes zelf
besprongen worden, protesteren ze met geknor en rillen met het lijf.
Paarlustige vrouwtjes houden zich rustig en geven geen kik. Zo simpel is dat.
Maar soms loopt het behoorlijk fout. Af en toe wordt een vrouwtjespad of
bruine kikker ‘besprongen’ door een kluwen van wel 4 of 5 paddenmannen.
Soms neemt een paddenmannetje een bruine of groene kikker als partner. Zo
werkt het natuurlijk niet.
Eenmaal een paartje gevormd, wordt elke aanrander stevig afgeweerd.
Wie zich nu nog aandient, trakteert het mannetje op een paar rake trappen.
Die reactie kun je zelf uitlokken door het mannetje over zijn rug te strijken.
Een kwestie van hormonen en ‘goed’ weer
Temperatuur en vochtigheid spelen zeker een rol in de trekperiode. Maar in
Vlaanderen kan het met Kerstdag lente zijn en grijp je met Pasen naar je
winterjas. De daglengte blijft gelukkig wel betrouwbaar. Temperatuur en
daglengte zijn factoren die enkel werken wanneer het dier in de gepaste
stemming is. De trekdrift wordt vooral op gang gebracht door hormonen.
Eenmaal op stap spelen warmte en luchtvochtigheid een grote rol. Een zachte
avond (rond de 10°C) en regen vormen ideaal trekweer.
De bruine kikker is een ‘koude kikker’ die ook tijdens frisse avonden op trektocht
gaat. De meeste groene kikkers daarentegen wachten tot mei om op
vrijersvoeten te gaan.
Een spoor van algengeur
De wetenschap vond nog geen sluitend antwoord op de vraag hoe kikkers,
padden en salamanders hun voortplantingspoel terugvinden. Het winterverblijf
ligt meestal op enkele honderden tot 1.500 m van de paarplaats.
Afstanden tot 3 km zijn geen zeldzaamheid. Alleen wie paarrijp is (minstens
2 jaar oud) gaat op stap. Dat betekent dat deze diertjes feilloos hun weg
terugvinden naar het water waar zij geboren werden. Voor sloten die dich-
Paddenoverzet
39
In het vroege voorjaar, vanaf februari,
ontwaken amfibieën uit hun winterslaap.
Het enige waar die beestjes aan denken, is de
voortplanting. Op stap naar een geschikte
voortplantingspoel moeten die dieren soms
drukke wegen oversteken in ons dicht bevolkte
Vlaanderen. Daar schuilt het grote gevaar.
Om aan het gevaar te ontkomen, worden
padden en andere amfibieën door vrijwilligers
van de ene naar de andere
kant van de weg
overgezet.
foutje: pad omklemt groene kikker
paddenkluwen