Kikker & Co - Provincie West-Vlaanderen

De kwaliteit van bodem en water
Voedselarme bodem
Op de bodem breng je best voedselarme klei aan uit de ondergrond (bv. vanaf 50 cm diepte) afgewisseld
met zand. Gebruik voor een deel schelpenzand: dat levert een constante bron van calcium op.
Dit wordt een belangrijkste bouwstof voor de waterdieren (skelet, harnas, schelp). Bovendien neutraliseert
calcium de zuurtegraad.
Gebruik nooit tuingrond of compost, ook niet in de moeraszone.
Er moet een evenwicht ontstaan tussen aanvoer en uitvoer van voedselstoffen. Dus zeker geen
bemesting. Er is weinig gevaar op uitputting van mineralen, alleen al vanwege de voortdurende aanvoer
van nitraten en fosfaten via de ‘zure neerslag’.
Vermijd veel bladval. Desnoods monteer je tijdelijk een net of fijn kippengaas boven het water om
massale bladinval tijdens de herfst op te vangen! Bij grote bladinval kan je de bladeren best uitscheppen.
Om evenwicht na te streven tussen de productie van zuurstof en stikstof, moet een ruim deel van het
wateroppervlak (min. 50%) open blijven. Desnoods worden drijvende planten (kroos) weggeschept.
Water vol beestjes
Kalkrijk water met een neutrale zuurtegraad is de beste voorwaarde voor een biotoop in evenwicht.
Een nieuwe vijver vul je best op met de helft regenwater en de helft leidingwater. Wie een nieuwe vijver
enkel met regenwater vult, krijgt bijna zeker een te zure waterbiotoop.
Leidingwater bevat steeds opgelost chloorgas. Het is best om dit twee dagen te laten rusten zodat het
chloorgas kan vervliegen, vooraleer de poel verder in te richten (beplanten).
Steenputwater is meestal zeer goed geschikt. Het is wel aangewezen om vooraf enkele parameters te
(laten) controleren: zuurtegraad (pH), nitraat en nitriet, fosfaat, sulfaat.
Een natuurrijke waterpartij bevat een breed gamma aan planten en dieren die samen een biologisch
evenwicht opbouwen. Veel waterdieren koloniseren een nieuwe vijver spontaan, op eigen krachten.
Vliegende insecten, die hun jeugd in het water doorbrengen, gaan immers actief op zoek naar goede
poelen.
Het is wel aan te raden om enkele emmers water uit natuurrijke poelen in de omgeving in een nieuwe
poel te gieten. Hierdoor ‘ent’ je een basispopulatie van allerlei kleine organismen (‘microfauna’)
in de nieuwe plas. Zo kan de evolutie naar een natuurlijk evenwicht zich inzetten.
Met een fijnmazig netje (watervlooiennetje) kan je ook een legertje piepklein watergrut bijeenscheppen:
watervlooien, eenoogkreeftjes, jonge slakjes, wormpjes, larfjes, … Die zullen graag meehelpen om
de explosieve groei van algen en wieren – typisch voor een nieuwe poel - in bedwang te houden.
Laat je NIET verleiden om ook grotere, vaak beschermde waterdieren (zoals alle amfibieën) weg te
scheppen.
Na enkele weken kan je best ook enkele slakken inbrengen (poel- en posthoornslak). Die kunnen echter
reeds via het entwater (eitjes!) aangevoerd zijn. Om zeker te zijn, vraag je een vijvervriend naar enkele
slakken uit een oudere (tuin-)vijver.
tuinvijver Toon Cafmeyer
71