Kikker & Co - Provincie West-Vlaanderen

42
eiklompen van
bruine kikker
snoeren van gewone pad
evolutie eitje (kikkerdril)
evolutie larve (dikkopje)
Kikkers en padden
Kikkerdril: leve de zon
Padden zetten hun eitjes geleidelijk af in snoeren. Kikkers sparen, na de
eisprong, hun eitjes op in het lichaam, om ze op een gunstig moment uit te
stoten: de eiklompen of ‘kikkerdril’. De zwarte eitjes zijn 2 mm groot en
bevatten dooierkorrels als eerste voedsel voor de larve.
De bevruchte eitjes zinken eerst naar de bodem. Het geleiachtige omhulsel
neemt water op en zwelt. Door het opzwellen vergroot de inhoud, vermindert
het soortelijk gewicht en gaat het kikkerdril drijven. Die kleverige,
doorzichtige geleibol beschermt het eitje tegen uitdrogen, predatie en
schimmelvorming. Bovendien werkt de bol als een lens die het zonlicht op
het eitje concentreert en de warmte vasthoudt. Dankzij de zonnewarmte
kunnen de eitjes zich ontwikkelen. Daarom worden ze nooit afgezet in sterk
stromend water. In traagstromende waterlopen kunnen eitjes en dikkopjes
soms 2 tot 3 kilometer ver afdrijven.
Kikkerdril is voorzien van een antivriessysteem. Samen met het water
slorpt de vulstof ook microscopisch kleine plantjes, algjes, op. Zoals alle
planten kennen die fotosynthese. Overdag komt er zuurstof vrij en wordt de
drilmassa ‘luchtiger en lichter’. ’s Avonds valt de bladgroenwerking en dus
de zuurstofproductie uit. De algjes verbruiken wel zuurstof en daardoor
‘lost’ de vulstof een beetje en zinkt, net genoeg om niet in te vriezen aan
het wateroppervlak. Als de plas tenminste diep genoeg is.
Groene kikkers leggen hun eitjes pas in mei/juni. Dankzij het warmere weer
ontwikkelen de eitjes reeds na één week tot larve. Hun eiklompjes blijven
meer ondergedoken.
Zoveel eitjes
Wiskundig berekend moet elk koppeltje padden of kikkers in hun hele leven
minstens twee jongen grootbrengen om de soort in stand te houden. Toch
produceert elk vrouwtje jaarlijks duizenden eitjes. Een pad legt jaarlijks
2.000 tot 7.000 eitjes, bruine kikkers tot 4.000, groene kikkers tussen 5.000
en 10.000. Dreigen we ooit door padden en kikkers overspoeld te worden?
Veel eitjes en dikkopjes sneuvelen als maaltijd van vleesetend watervolk:
bootsmannetjes, salamanders, libellenlarven, waterschorpioen, waterkevers,
stekelbaarsjes en andere (roof-)vissen. De vraatzuchtige larve van de
geelgerande watertor alleen al eet 50 dikkopjes per dag … Ook ziektes en
schimmels kunnen een hoge tol eisen.
Ook voor volgroeide amfibieën loert er overal gevaar, zowel ‘te water als te
land’: roofdieren, reigers, kraaien, poeslief, … Tenslotte is er nog het verkeer.
Tijdens de trekperiode alleen al sneuvelen jaarlijks vele duizenden
padden en kikkers.
Best maar dat de natuur gul is wanneer het op eitjes aankomt.
Van kikkervisje tot kikkerregen
De ontwikkeling van ei tot kikkervisje duurt ongeveer drie weken. De dikkopjes
met hun lange staart kent iedereen. Om goed te kunnen zwemmen,
kreeg die zwemstaart een vinzoom mee. In het begin eten ze uitsluitend algjes,
later staan ook kleine diertjes (watervlooien, eenoogkreeftjes, …) op
het menu.