Kikker & Co - Provincie West-Vlaanderen

60
woelrat
bruine rat
otter
hermelijn
Zoogdieren
Muskusratten bezitten korte voorpoten en grote achterpoten die dienst doen
als zwempoten. De vijf tenen zijn verbonden door korte zwemvliezen. Iedere
teen is omzoomd door een ‘zwemborstel’: waterafstotende haartjes die het
roeioppervlak vergroten. Tussen beide roeipoten ligt het roer: de onbehaarde,
zijdelings afgeplatte staart. De woelrat bezit een ronde, behaarde
staart. De glanzende pels is met fijne haren bezet en kan veel lucht opslaan.
Hierdoor wordt het drijfvermogen groter.
Wanneer we een ‘grote’, ‘dikke’ rat van 30 cm romplengte zien bij het
water, dan zal het wel een muskusrat zijn. Het dier is erg mensenschuw en
zal direct onderduiken.
Zien we een ‘kleine’ rat van 15 tot 20 cm romplengte die we geruisloos kunnen
benaderen, dan kan het een woelrat zijn. Deze soort is erg bijziend
zodat we ze tot op enkele passen kunnen benaderen. Bij het minste geluid
duikt hij onmiddellijk onder.
Marters
Hét roofdier van de waterkant is (was) de otter.
Tot halfweg de 20ste eeuw kwam dit dier nog ruim verspreid voor in de
Westhoek. Sedert 1984 (in De Blankaart) zijn er geen waarnemingen meer
geweest. Met klemmen, vallen, geweren, maar ook door de watervervuiling
en landschapsvernietiging werd dit prachtdier uitgeroeid. Gelukkig bezit de
waterkant nog andere roofdieren, die voor wat evenwicht kunnen zorgen.
De bunzing, een roofdier van het gevarieerde platteland, vertoeft graag
langs oevers van beken en vijvers. Als rattenvanger is hij nauwelijks te overtreffen.
Zijn slanke, soepele lijf is uiterst geschikt om de ratten, ook muskusratten,
in hun gangenstelsels te achtervolgen. Bunzings eten ook graag
kikkers en, wat weinig roofdieren lusten, padden. Ze krijgen een zware indigestie
als ze vrouwelijke kikkers of padden oppeuzelen die hun eitjes nog
niet hebben afgezet. Het gelatineuze omhulsel rond de eitjes zwelt op in hun
maag en ze moeten alles uitbraken.
De bunzing wordt ook ‘eierdief’ en ‘stinkotter’ genoemd. Zijn eerste bijnaam
is sprekend. Stinken doet het dier wanneer hij schrikt of aangevallen
wordt. Uit klieren bij de anus scheidt het een stinkende vloeistof af die aanvallers
(honden, vossen) ontmoedigt.
Ook de hermelijn, een kleinere neef van de bunzing, is vaak aan de waterkant
op jacht. Hij speurt er vooral naar woelratten en muizen. Die achtervolgt
hij tot diep in hun gangen. ’s Winters krijgt de hermelijn een witte
pels. Hun typerende zwarte staartpunt zorgt voor de herkenning.
Als rattenvangers zijn hermelijn en bunzing van onschatbare waarde. Deze
dieren verdienen dan ook echte bescherming.
Waterspitsmuis
Tenslotte is er ook nog een spitsmuis, die zich als waterdier specialiseerde:
de waterspitsmuis. Dit vrij zeldzame diertje kan wel eens een poel of tuinvijver
bezoeken. Waterspitsmuizen zijn hongerige rovertjes: ze eten alles
wat leeft in het water, van kleine insectjes tot stekelbaars.