Activiteitenverslag 2011 van het directoraat-generaal Penitentiaire ...

30
Radicalisering
Radicalisering maakt deel uit van de maatschappij. De
gevangenissen zijn een onderdeel van die maatschappij en
blijven hier dan ook niet van gespaard. Het is echter moeilijk
om een objectieve definitie van ‘radicalisering’ te geven. In de
loop van 2007 liep daarom een sensibiliseringscampagne bij
de inrichtingshoofden van de gevangenissen. De campagne
moest het thema ‘radicalisme’ onder de aandacht brengen
en de samenwerking tussen de Veiligheid van de Staat en de
gevangenissen verbeteren. Belangrijk hierbij is een goede
doorstroming van informatie tussen de verschillende diensten.
De campagne mondde uit in een samenwerkingsakkoord
tussen het DG EPI en de Veiligheid van de Staat. De
bedoeling is onder meer om de personeelsleden van het
DG EPI te sensibiliseren over en bewust te maken van de
verschillende vormen van radicalisme. Daarom volgden
enkele medewerkers van de OCPP’s in Brugge en Merksplas
en van het CFPP in Marneffe een tweedaagse opleiding
bij de Veiligheid van de Staat. De informatie die zij hier
kregen, wordt geïntegreerd in de basisopleidingen voor
de personeelsleden van het DG EPI. De opleidingscentra
organiseren ook, in samenwerking met de Veiligheid van de
Staat, een specifieke opleiding van één dag voor directeurs
en penitentiair assistenten. Het OCPP biedt op haar beurt nog
een flitstraining rond radicalisering aan voor personeelsleden
die hun kennis over het thema willen opfrissen.
De opleidingen die de opleidingscentra in samenwerking
met de Veiligheid van de Staat organiseren, bestaan uit
verschillende modules zoals ‘sektarische organisaties’,
‘islamitisch extremisme’, ‘rechts extremisme’ en ‘extreemlinks’.
De deelnemers krijgen een overzicht van de geschiedenis, de
verschillende vormen of groeperingen, de typische symbolen
en de middelen waarmee de ideologie wordt verspreid.
Daarnaast wordt ook dieper ingegaan op radicalisering in de
gevangenissen en dit via zogenaamde ‘hotspots’, de vormen
en de zichtbaarheid ervan, wie de kwetsbare gedetineerden
zijn, de omgevingsfactoren en ten slotte het belang van de
consulenten en van het personeel in de gevangenis.
Interventieteams
Om het gevangenispersoneel de middelen en expertise te
geven om doeltreffend en veilig op te treden bij ernstige
incidenten, besliste het DG EPI om interventieteams op te
richten en hen professioneel op te leiden. Ernstige en soms
gewelddadige incidenten teisteren het gevangeniswezen
immers al jaren. Ook 2011 kende enkele gijzelnemingen en
soms gewelddadige ontsnappingen.
De opleiding duurt tien dagen en legt de nadruk op
praktijk. De regionale directie coördineert het project en
het Veiligheidskorps en de interne trainers staan in voor de
opleiding van de leden van het team. De opleiding vindt
plaats in de opleidingscentra van het DG EPI.
Het Centre de Formation du Personnel pénitentiaire van
Marneffe en het Opleidingscentrum voor Penitentiair
Personeel in Brugge stelden een opleidingszaal, hun dojo en
een oefencel ter beschikking. Omdat in Marneffe nog geen
aangepaste oefencel voor deze opleiding bestond, bracht
het CFPP een bezoek aan het opleidingscentrum in Brugge
om inspiratie op te doen. De oefencel werd geïnstalleerd op
de simulatievleugel van het CFPP. Net zoals in het OCPP heeft
de cel de afmetingen van een eenpersoonscel en is volledig
bekleed met tatami’s om verwondingen te voorkomen. De
schrijnwerkerij van het centre pénitentiaire école van Marneffe
maakte meubels om de cel in te richten en de realiteit
zo goed mogelijk na te bootsen. Om de deelnemers te
beschermen, werden de hoeken van de meubels voorzien van
schuimrubberen randen. Een hek gemaakt door de smidse in
Marneffe doet dienst als celdeur. Dat hek bevat twee luiken
om hand- en voetboeien te kunnen aanbrengen. De oefencel
is bovendien uitgerust met een stelling zodat de deelnemers
de handelingen van hun collega’s kunnen observeren.
De DOGV zorgde voor een volledige interventieuitrusting
zodat de deelnemers in een reële situatie het
materiaal konden uitproberen dat zij in de gevangenis ter
beschikking hebben. Het gaat over helmen, been-, knie- en
elleboogbeschermers, handschoenen, veiligheidsschoenen,
borstbescherming, wapenstokken, schilden en hand- en
voetboeien. Dankzij een ‘red man’-pak kan de persoon die
de rol van gedetineerde speelt zich beschermen tegen
slagen en verwondingen. Op deze manier vinden realistische
simulatieoefeningen plaats.
In november 2011 gingen de eerste opleidingssessies
van start in het OCPP in Brugge en het CFPP in Marneffe.
De kandidaat-leden voor de interventieteams van de
gevangenissen van Sint-Gillis en Vorst beten de spits af.
Hoewel er uiteraard ruimte is voor verbetering, waren de
deelnemers enthousiast en evalueerden zij de installaties, het
materiaal, de uitrusting en de inhoud van de cursus positief. In
2012 zijn tien sessies voor 120 personeelsleden gepland in het
CFPP in Marneffe en 12 sessies in het OCPP in Brugge.