Activiteitenverslag 2011 van het directoraat-generaal Penitentiaire ...

36
Hoe correct omgaan met
gedetineerden?
Werken in een gevangenis is niet zonder risico’s.
Personeelsleden worden vaak blootgesteld aan verbale en
fysieke agressie of krijgen soms te maken met opstanden,
gijzelingen, enz. Daarnaast moeten zij ook leren hoe zij een
correcte relatie met de gedetineerden opbouwen en wat
de valkuilen zijn: psychologisch en fysiek machtsmisbruik,
angst voor de gedetineerde, moeite met ‘nee’ zeggen,
te sterke betrokkenheid, enz. Daarom besloot het CFPP
om een opleiding te organiseren voor de penitentiair
bewakingsassistenten (PBA’s) die hen inzicht geeft in het
relationele aspect van hun functie.
De opleiding is interactief en zet aan tot nadenken. De
PBA’s krijgen eerst een aantal fragmenten te zien uit films
zoals ‘Le Boulet’ en de serie ‘Prison Break’ om samen met
de lesgever ongepast gedrag te analyseren en fragmenten
te bekijken waarbij iemand een verkeerde keuze maakt.
De personeelsleden vertellen ook vanuit hun eigen
ervaringen. De lesgever maakt daarnaast de link met
andere cursussen zoals de cursus deontologie, psychologie
en de opdrachten van een PBA. De nadruk ligt op het
verantwoordelijkheidsgevoel van de PBA’s ten opzichte
van zichzelf en hun collega’s. Grensoverschrijdend gedrag,
machtsmisbruik en een relatie met een gedetineerde zijn
immers onverenigbaar met hun functie als PBA en houden
bovendien een veiligheidsrisico in.
Na de cursus, die in twee delen wordt gegeven, geven
de PBA’s een voorbeeld uit hun werkervaring waarin zij
te maken kregen met een risicovolle relatie. Die stap is
verrijkend, zet de deelnemers aan het denken en maakt
duidelijk dat het noodzakelijk is om steeds weer de nadruk
te leggen op aspecten zoals respect, ethiek, deontologie en
verantwoordelijkheidszin van iedereen, ongeacht de functie.
“De cursus geeft ons de
gelegenheid tot nadenken,
om onszelf voortdurend in
vraag te stellen en wijst ons
erop waakzaam te zijn ten
aanzien van gedetineerden
en collega’s.”