Rapport Commissie Brouwer: 'Gewoon doen' - Ngfg

verantwoordelijkheid ten aanzien van hun eigen veiligheid. De bescherming die daarbinnen
moet worden gerealiseerd door de overheid is altijd tweeledig: de bescherming tegen andere
burgers en dreigingen van buitenaf maar ook bescherming tegen te grote macht van de staat
zelf. Veiligheid ziet op de bescherming van de burger, diens leven maar ook eer, lijf en
goederen. Recht op veiligheid is geen beginsel of een anderszins grondwettelijk of
verdragsrechtelijk gewaarborgd recht maar ligt besloten in onder meer het recht op leven en
het recht op ongestoord genot van eigendom die wel als zodanig zijn gewaarborgd. De
Commissie vat het begrip veiligheid ruim op. Ook sociale veiligheid, het tegengaan van
criminaliteit, overlast in de openbare ruimte en onveiligheidsbeleving, wordt hieronder
begrepen. 6
De persoonlijke levenssfeer omvat het recht om met rust te worden gelaten en het recht om
zich te beschermen tegen handelingen of beslissingen die van invloed zijn op de
levensomstandigheden en dus op de vrijheid van betrokkene. 7 De persoonlijke levenssfeer
vindt bescherming in artikel 10 van de Grondwet. Ook wordt wel gesproken over privacy of
privé-leven; deze termen worden vaak als synoniemen gebruikt. Specifieke aspecten ervan
betreffen onder andere de onaantastbaarheid van het lichaam, het huisrecht en het
briefgeheim, die alle onder een specifiek grondwettelijk beschermingsregiem vallen
(respectievelijk de artikelen 11, 12 en 13 Grondwet).
De kern van het recht is de bescherming van persoonlijke vrijheid en individuele autonomie,
zowel in relatie tot de overheid - in de afbakening van de privé-sfeer tot de publieke sfeer - als
in relatie tot rechten en vrijheden van anderen. Het recht op privacy is een essentiële
voorwaarde voor een menswaardig bestaan en een van de grondslagen van onze rechtsorde.
Het gaat om ‘het recht zijn eigen leven te leiden met zo weinig mogelijk inmenging van
buitenaf’ en ‘de reeks situaties waarin de mens onbevangen zich zelf wil zijn.’ Internationaal
vindt het recht bescherming in onder andere de artikelen 8 van het Verdrag tot bescherming
van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM) en 17 van het
Internationaal verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten (IVBPR).
6 L. van Noije en K. Wittebrood, Sociale veiligheid ontsleuteld: Veronderstelde en werkelijke effecten van
veiligheidsbeleid, Sociaal en Cultureel Planbureau, Den Haag: 2008.
7 De Hert en Gutwirth 2004, p.588-589.
5