Rapport Commissie Brouwer: 'Gewoon doen' - Ngfg

4.2 Registratie van etniciteit
Verzamelingen van persoonsgegevens leveren waardevolle informatie op over het gedrag van
individuen binnen bepaalde groepen. Voor de lokale overheid is dit interessant met het oog op
bijvoorbeeld het ontwikkelen en het voeren van een preventiebeleid ten behoeve van de
handhaving van de openbare orde en het voorkomen van strafbare feiten. Deze behoefte is
groeiende omdat de overheid al of niet bedoeld steviger inzet op het streven naar een
‘risicoloze samenleving’. In de tweede plaats leveren de technologische toepassingen een
ruime variatie aan mogelijkheden voor gegevensverwerking.
De Commissie spreekt zich niet uit over de wenselijkheid van registratie van etniciteit.
Besluitvorming daarover is aan de politiek verantwoordelijken. Daargelaten of registreren van
etniciteit daadwerkelijk bijdraagt aan het oplossen van problemen, schetst de Commissie de
maatschappelijke en juridische context die bij deze registratie speelt.
Op een actueel voorbeeld, de aanpak van Antilliaanse probleemjongeren, worden de
grondslagen van het richtinggevende kader getoetst.
Op grond van de Wbp is het verwerken van persoonsgegevens over iemands ras, gezondheid,
etc. verboden, behalve in specifieke situaties (Wbp art. 16). De wet staat verwerking toe als dat
gebeurt met het doel personen van een bepaalde etnische of culturele minderheidsgroep een
bevoorrechte positie toe te kennen, mits voldaan is aan de voorwaarde dat dit voor het bepaalde
doel noodzakelijk is (Wbp art. 18 b). Het verbod van artikel 16 is ook niet van toepassing voor
zover dit noodzakelijk is in aanvulling op de verwerking van persoonsgegevens betreffende
iemands gezondheid met het oog op een goede behandeling of verzorging van betrokkene
(Wbp art. 21, derde lid). De laatste uitzondering op het verbod van art. 16 staat in Wbp art. 23:
wetenschappelijk onderzoek. Hierbij wordt onder andere de eis gesteld dat bij de uitvoering is
voorzien in zodanig waarborgen dat de persoonlijke levenssfeer van betrokkenen niet
onevenredig wordt geschaad.
De beleidspraktijk maakt al langer gebruik van registratie van allochtonen. Tot 2003 werd via
de Wet Bevordering Evenredige Arbeidsdeelname Allochtonen respectievelijk de Wet
Stimulering Arbeidsdeelname Minderheden de registratie aangewend voor een positief doel,
nl. het vergroten van de toegankelijkheid van de arbeidsmarkt. Hetzelfde gold tot voor kort
6