Samenleven met verschillen

3 Literatuurverkenning achtergronden vanpolarisatieIn tegenstelling tot de processen die aan sociale cohesie en vertrouwen inbuurten ten grondslag liggen (bijvoorbeeld Gijsberts e.a. 2009, Lancee enDronkers 2008) is er vooralsnog weinig aandacht besteed aan verklarendefactoren voor polarisatieprocessen op wijkniveau. In de nationale eninternationale literatuur is slechts een gering aantal empirische studiesuitgevoerd naar risico- en beschermende factoren voor het ontstaan vanpolarisatie tussen bevolkingsgroepen (Boutellier et al. (2007) en VanWonderen & Boutellier (2007). Aanzienlijk meer onderzoek is verrichtnaar risico- en protectieve factoren voor het ontstaan van sociaalvertrouwen tussen bevolkingsgroepen.Uit de onderzoeken van Boutellier en Van Wonderen, alsmede uithoofdstuk 1 van dit onderzoek, is naar voren gekomen dat er sprake isvan een aanzienlijke samenhang tussen sociaal vertrouwen en polarisatie.Bovendien laten deze studies zien dat veel risicofactoren diesamenhangen met afnemend sociaal vertrouwen tegelijkertijd eentoenemende polarisatie tussen bevolkingsgroepen voorspellen. In debespreking van wetenschappelijke literatuur in dit hoofdstuk besteden wedaarom zowel aandacht aan literatuur die direct op polarisatie gericht is,als aan literatuur over sociaal vertrouwen in buurten, die we op processenvan polarisatie toepassen.In dit hoofdstuk bakenen we als eerste het begrip ‘polarisatie’ af.Omdat er weinig eenduidigheid is over wat onder ‘polarisatie’ wordtverstaan, is het belangrijk een heldere en scherpe werkdefinitie vanpolarisatie te hanteren. Vervolgens beschrijven we, op basis van eenuitgebreide literatuurstudie, welke factoren mogelijk een rol spelen bij het(ontstaan van) polarisatieprocessen. In hoeverre deze factoren ookdaadwerkelijk samenhangen met polarisatie is een empirische vraag diein hoofdstuk 4 van dit rapport zal worden beantwoord door middel vanstatistische toetsing.3.1 Afbakening van het begrip ‘polarisatie’‘Polarisatie’ is net zoals ‘sociale cohesie’ en ‘sociaal vertrouwen’ eencontainerbegrip. Daarom moet duidelijk worden afgebakend wat onder‘polarisatie’ wordt verstaan. In 2009 is de bundel Polarisatie.Bedreigend en verrijkend van de Raad voor MaatschappelijkeOntwikkeling (RMO) verschenen, gevolgd door het advies Polariserenbinnen onze grenzen. In de bundel belichten auteurs van uiteenlopende37