Samenleven met verschillen

diversiteit (en daarmee vergroting van de kansen op contact tussenetnische groepen) niet alleen resulteert in verminderd sociaal vertrouwentussen etnische groepen (zoals ook voorspelt door de conflicthypothese),maar tevens in verminderd sociaal vertrouwen binnen etnische groepen.Putnam formuleert op basis van dit resultaat een nieuwe hypothese: deconstricthypothese. Deze hypothese luidt: ‘sociaal vertrouwen binnen entussen bevolkingsgroepen (en daarmee bindend en overbruggend sociaalkapitaal) neemt af naarmate een buurt etnisch diverser is’. Samengevatstelt de constricthypothese dat in een heterogene buurt zowel bonding alsbridging sociaal kapitaal afneemt, wat leidt tot anomie en sociale isolatie 8 .Ook de constricthypothese heeft het nodige commentaaropgeroepen. Volgens Gesthuizen et al. (2008) is het onduidelijk op basisvan welke theoretische verklaringen Putnam tot zijn constricthypothesekomt. Zij vermoeden dat de constrictheorie stelt dat ‘hoe diverser eensociale context is in termen van (etnische groeperingen), hoe mindermensen van de eigen groep er zijn waarmee men bekend is en waarinmen zich herkent, en hoe minder mensen er van de eigen groep zijn bijwie men zich op het gemak voelt en hoe minder men dientengevolge zalomgaan met personen uit de eigen bevolkingsgroep’ (p. 16).Vervreemding is het gevolg.Lancee en Dronkers (2008) hebben het onderzoek van Putnamherhaald in de Nederlandse context, waarbij zij sociaal vertrouwenuitsplitsen in individueel vertrouwen in de naast wonende buren enwederzijds vertrouwen tussen etnische groepen. De resultaten van dezeanalyse bevestigen dat etnische diversiteit van een woonbuurt negatiefsamenhangt met het sociaal vertrouwen tussen bewoners op buurtniveau.Lancee en Dronkers hebben echter geen steun gevonden voor debevinding van Putnam dat een grotere etnische diversiteit van eenwoonbuurt samenhangt met minder sociaal vertrouwen tussen de etnischegroepen die in deze buurt wonen.Onderzoek van Van Oirschot en Slot (2010) laat ten slotte zien datook in Amsterdamse buurten een hogere etnische diversiteit in buurten toteen afname van vertrouwen in de buurt leidt. Een belangrijke bevinding isechter dat hetzelfde het geval is bij een hoger aandeel niet-westerseallochtonen.Wantrouwen, publieke familiariteit en vervreemdingTot slot geldt in etnisch diverse wijken dat bewoners minder bekend envertrouwd zijn met elkaar. Bewoners dienen te beschikken over‘voldoende informatie om andere bewoners te herkennen en sociaal te8 Bonding sociaal kapitaal wil zeggen dat binnen een bevolkingsgroep sprake is van sterke onderlingebindingen tussen individuen, waarbij wederkerigheid, vertrouwen, solidariteit en betrokkenheidcentraal staan. Bridging sociaal kapitaal is de capaciteit om diverse bevolkingsgroepen te verenigenen te verbinden.43