TESLA Anlaşılamamış Dahi Margaret CHENEY Türkçesi: Okhan ...
TESLA Anlaşılamamış Dahi Margaret CHENEY Türkçesi: Okhan ...
TESLA Anlaşılamamış Dahi Margaret CHENEY Türkçesi: Okhan ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
yıllarında başvurabilecekti ve patent haklarını 1928 yılında alabilecekti. Aynı<br />
zamanda bu, muhtemelen finansman eksikliğinden, bir prototip üretmeden<br />
patentini aldığı tek icadıydı. Patentleri belgelendiğinde mucit yetmiş iki<br />
yaşındaydı.<br />
Küçük uçak ki Tesla uçağının bin dolardan daha az bir fiyatla satılması<br />
gerektiğini düşünüyordu, helikopteri andıran pervanesi sayesinde dikey kalkış<br />
yapabiliyordu. Kalkıştan sonra pilot bir mekanizma ile pervanenin normal<br />
uçaklarda olduğu gibi burna yerleşmesini sağlıyor ve böylece uçan soba yola<br />
koyuluyordu. Pilot koltuğu, kanatlar yatay pozisyondayken yukarı bakacak<br />
şekilde kendi etrafında dönebiliyordu. Tesla'nın güçlü ama çok hafif türbini<br />
sayesinde uçak büyük bir hızla öne doğru atıla-biliyordu. Aynı işlem tersi<br />
yönde tekrarlanarak uçağın -garaj çatısı, oturma odası, ya da küçük bir geminin<br />
güvertesi gibi dar alanlara- iniş yapması sağlanabiliyordu.<br />
Tesla'nın dikey kalkış fikri ölümünün üzerinden on yıl geçtikten sonra işlerlik<br />
kazanabilecekti ancak. 1950'lerin ilk yıllarında Convair ve Lockheed, daha<br />
sofistike mühendislik teknikleri kullansalar da, özünde Tesla'nın prensibine<br />
sadık kalan yeni modeller üretmeye başlayacaklardı. Bu taşıtların en başarılısı<br />
Convair'in ürettiği XFY-1 idi. "Pogo" yaklaşık dört ton ağırlığında 5.850 beygir<br />
gücünde Allison T-40 turbo motora sahip bir savaş uçağıydı. Karada iken<br />
kuyruğu yerde, burnu göklere bakar bir şekilde duruyordu. Harekete geçtiğinde<br />
dikey kalkış yapıyor, sonra doksan derecelik bir rotasyonla yatay pozisyon<br />
alıyordu. 4.500 metre yükseklikte, saatte 965 kilometre hıza çıkabilecek şekilde<br />
dizayn edilmişti.<br />
"Pogo" testlerde genellikle başarılı olmasına karşın donanma üretime<br />
geçmekten vazgeçmişti. Allison motorun gerektiği kadar güçlü olmadığına ve<br />
pilotun döner koltuğunun ani değişiklikler için yetersiz olduğuna karar<br />
vermişlerdi.<br />
Buna karşın dikey iniş ve kalkış yapabilen tam teçhizatlı bir hava taşıtının ticari<br />
ve askeri avantajları da göz ardı edilemeyecek kadar çoktu. Başarılı testler<br />
üzerinden birçok yeni deneme gerçekleştirildi. Ancak 1980'lere kadar bu<br />
sistemde istenilen noktaya ulaşılamadı. En sonunda uçağın gövdesinin değil,<br />
motorlarının doksan derecelik bir rotasyonu gerçekleştirebildiği, bu şekilde<br />
dikey iniş ve kalkışın mümkün olabildiği bir sistem geliştirilecekti. Bu sistemle<br />
üretilen Amerikan modellere "Harrier" Sovyet modellere ise Yak-36 adı<br />
verilmiştir.<br />
Tabii ki bugünün VTOL'leri yanında Tesla'nın ufak-uçan sobası bir hayli ilkel<br />
kalmaktadır. Ama jet motor teknolojisinin geliştirilmesinden onlarca yıl önce<br />
bunun başka türlü olması da düşünülemez. 1950'lerde Convair ve Lockheed'in<br />
gerçekleştirdiği testler Tesla'nın modelinin VTOL araştırma geliştirme<br />
çalışmalarında kaçınılmaz bir ilk basamak teşkil ettiğini gözler önüne<br />
sermektedir. Yugoslav Review dergisi Tesla'nın çalışmalarının güçlendirilmiş<br />
uçuşun gelişmesinde ilk adımı teşkil ettiğini öne sürmüştü bir sayısında. Bu<br />
saygın dergi, Tesla'nın Belgrat'taki kağıtları arasında bir roket motoru<br />
geliştirme çalışmalarının 1895 yılındaki laboratuvar yangını ile birlikte sona<br />
erdiğini gösteren belgelere rastlanıldığını öne sürüyordu.
Change language