TESLA Anlaşılamamış Dahi Margaret CHENEY Türkçesi: Okhan ...

Westinghouse az çok Edison'u andırıyordu. Ve Edison gibi o da mücadeleci bir
insandı. Bu iki adam pek kısa bir süre içerisinde aynı ringde mücadele
edeceklerdi.
Westinghouse da esaslı işadamlarındandı ama o 'soyguncu baron' gibi
politikacıları satın almaya çalışmaz, insanları yolunacak kazlar gibi görmezdi.
Onun birincil olarak görüş alanını kaplayan konu Amerika'nın her yanına dalga
dalga yüksek voltajlı akım gönderilebilmesini sağlayabilecek potansiyel bir
enerji sistemiydi. Tesla gibi o da bir zamanlar büyük Niagara'nın hidroelektrik
potansiyelini değerlendirme hayalleri kurmuştu.
Tesla onu laboratuvarına davet etti. Yeni enerji kaynaklan hakkında düşler
gören iki züppe adamın frekansları hemen tutmuştu. Tesla'nın laboratuvarı ve
atölyesi ilgi çekici aletlerle doluydu. Westinghouse bir makineden diğerine
koşuyor, bazen öne kaykılıyor, ellerini dizlerine koyuyor, her şeyi dikkatle
inceliyordu; bazen başını hafifçe yana eğiyor alternatif akım motorlarından
gelen mırıltıları dinlerken başını zevkle sallıyordu. Birkaç açıklamaya ihtiyacı
vardı.
Ne yazık ki belgelenememiş bir hikayeye göre o an Tesla'ya tüm AC
motorlarının patenti karşılığında 1 milyon dolar ve ayrıca telif haklarını teklif
etmiştir. Böyle bir teklif yapılmış olsa bile muhtemelen sonradan geri çekilmiş
olmalı; nitekim Tesla Westinghouse'dan daha sonra kırk patenti karşılığında 60
bin dolar almıştı; bunun 5 bin doları nakit para geri kalan kısmı da 150 hisse
senediydi. Westinghouse'un arşiv kayıtlarına göre ise satılan her beygirgücü
enerji karşılığında iki buçuk dolar almaktaydı. Birkaç yıl içerisinde bu telif
haklarının karşılığı öyle devasa boyutlara ulaşmaya başlayacaktı ki, bu konuda
sorunlar baş gösterecekti.
O an için ise Tesla ödemeleri Brown ve şirketin diğer yatırımcıları ile
paylaşmak zorunda olduğundan henüz süper zenginler arasına girememişti.
Yine de sırtından yırtık pırtık esvabını atmış, Manhattan'in sosyal çevrelerine
katılmış olması hoş bir durumdu ve onun için oldukça da baş döndürücüydü.
Westinghouse'un şirketinde tek fazlı sistemini güncellemek için ayda 2 bin
dolar karşılığında çalışmayı kabul etmişti. Ek bir gelir kazanacak olması çok
iyiydi ama bunun yanı sıra bir de Pittsburg'a taşınması gerekiyordu ki bu da
tam New York "400"ün üyelerinden heyecan verici davetler almaya başladığı
zamana denk geliyordu. New York'tan ayrıldı ama gözü arkada kalmıştı.
Her yeni sistemde karşılaşılan birçok zorluk onu bekliyordu. Westinghouse'un
o zamanlar kullanmakta olduğu 133 devirli akım 60 devir için üretilmiş
indüksiyon motoruna uygun değildi. Mühendisleri bu konuda uyarmıştı ama
sözünü dinlemeleri için aylar boyunca beyhude ve pahalı deneyler yapmak
zorunda kalacaklardı. Bir kere gerektiği gibi çalıştırılınca motor tam da
tasarlandığı şekilde işlemeye başlamıştı. O günden beri 60 devir, indüksiyon
motorlarında bir standart halini almıştır.
Tesla kısa bir süre içinde kendisi için icatları kadar önemli olan başka bir
başarıya daha imzasını atacaktı. 1891 yılının 30 Temmuz günü Amerikan