TESLA Anlaşılamamış Dahi Margaret CHENEY Türkçesi: Okhan ...

1894 Temmuzunda East Hampton'daki Katharine'den kendisini "umutla
bekleyen nazik arkadaşlarına böylesi düş kırıklıkları yaratıcı, soğukkanlı
telgraflar" gönderdiği için azarlayan cilveli bir mesaj alacaktı. Ayrıca şunları da
eklemişti sözlerine: "Benim 'yurdumda' hiç kimse, kendilerini kazandığı
onurları ile mutlu etmesini bekleyen arkadaşlarına karşı bu kadar acımasız
davranmaz. Ama bunca nazik ve mutlu bir kişi bir arkadaşı reddedemez, ancak
onun da kendisi kadar bahtiyar olmasını dileyebilir. Bu kişi'ye benim
'yurdumda' dost denilir." İma ettiği onurlar Columbia Üniversitesi'nden aldığı
'doktor' unvanı ve Sırp Kralı'nın kendisine bahşettiği St. Sava Nişanı idi.
Kısa bir süre sonra Katharine her zamanki taktiğini değiştirecek ve Tesla'yı,
beyefendi arkadaşlarından birinin daha davetli olduğu bir yemeğe davet
edecekti. Ama Tesla'nın kesin (ve belki de ihtiyatlı) yanıtı değişmeyecek,
davetlinin herkesin seveceği bir bayan, örneğin Miss Merington, olması halinde
fikrini değiştirebileceğini bildirecekti.
Bir yaz ve arkadaşlarını hemen hiç görmediği bir kış daha geçmek üzereydi.
Yoğun bir tempo ile ve kararlılıkla çalışmaya devam ediyordu, zaman zaman
deneyleri hiç umulmadık yönlere sapıyordu ama böyle zamanlarda da
gülümseyerek, Lort Ray-leigh'ın uzmanlaşma hakkında verdiği açık tavsiyesini
hatırlıyordu.
Sonra birdenbire felaket kamçısını şaklattı. 13 Mart 1895 sabahı saat 2:30'da,
33-35 South Fifth Avenue'daki laboratuvarın-da yangın çıkmıştı. İçinde
bulunduğu altı katlı bina yerle bir olmuştu, hasar ölçülemeyecek denli büyüktü.
Kendisinin ve asistanı Kolman Czito'nun büyük emek sarf ederek yaptıkları
deney aletleri bulundukları dördüncü kattan ikinci kata inmişler, erimiş hurda
metal yığınına dönmüşlerdi.
Hiçbir şey sigortalı değildi. Olsa bile kayıpları telafi edilemezdi. Bir milyon
doların bile deneylerinin sonuçlarını geri getiremeyeceğini söylüyordu.
Omuzları çökmüş, bitap ve üzgün bir halde sabahın ilk ışıklan ile birlikte
laboratuvarından artakalanların yanından ayrılacak ve nereye gittiğini, zamanın
nasıl geçtiğini fark etmeden, düşünmeden soğuk New York sokaklarını
arşınlamaya başlayacaktı. Johnsonlar telaşla onu sık sık gittiği yerlerde
aramaya koyulmuşlardı.
Dünyanın dört bir yanından gazeteler trajediyi duyuruyorlar-dı: "Bir yaşam
boyu süren çalışmanın meyveleri kül oldu." "Dahinin alın teri silindi gitti."
Londra'da yayınlanmakta olan Elect-rical World en büyük kaybın mucidin
bedensel çöküşü olduğunu yazıyordu. New York Sun'dan Charles A. Dana ise
en büyük takdiri dile getiriyordu: "Nikola Tesla'nm laboratuvarının içindeki
harikalarla birlikte meydana gelen yıkımı, kişisel bir felaket olmaktan çok
uzaktır. Bu, bütün dünyanın talihsizliğidir. Şu kadarını söylemekle kesinlikle
abartmış olmayacağız: Bu dünya üzerinde yaşayanlar arasında bu genç
beyefendi kadar insanlık için önemli olan kişilerin sayısı bir elin parmakları,
belki de tek bir parmağı kadar azdır."
Radyo, telsiz enerji nakli ve güdümlü taşıtlar ya da sonradan X ışınları olarak
anılacak efektler konusunda ve endüstri için büyük önem taşıyacak sıvı oksijen