17 ağustos 1999 marmara ve 12 kasım 1999 bolu-düzce depremleri ...

Ruhsal destek verenlere, alanda çalışmaya başlamadan önce “afetler sonrası ruhsal sağlık”
konusunda bilgilerin tazelenmesi ve yenilenmesini amaçlayan bir eğitim düzenlenebilir(üniversitelerin
çoğunda psikiyatri uzmanlığı ve psikoloji (lisans-yüksek lisans) programlarında bu
konuda özel bir eğitim verilmektedir). Ayrıca afet/travma yaşamış insanlarla yapılan araştırmalar
konusundaki ek etik ilkelerin yeniden hatırlatılması anlamlı olabilir.
Adapazarı özeli için değil ancak genel olarak; alanda hizmet verenlerin amaçları, motivasyonları
oryantasyonları konusunda görüş alışverişi önem taşımaktadır. Travma yaşamış insanlarla çalışma
önce hizmet ulaştırma ilkesinde görüş birliği oluşturmak kritik bir nokta ve ekiplerin birbirleriyle
çalışmasını, yardımlaşmasını kolaylaştıracaktır.
Temel psikiyatrik hizmetleri aksatılmaması ve yeniden organize edilmesi önem taşımaktadır.
Bu olağanüstü durum için yeni bir izleme sisteminin (yeni bir kart sistemi düzenlenmesi gibi) düzenlenmesinde
yarar vardır.
Adapazarında yaşayan sağlık perosneline çok hızlı biçimde ruhsal destek, yardımların sağlanması,
kritik bir önem taşıyor. Tüm sağlık çalışanları bu konuda ihtiyaç duyduklarını dile getiriyorlar.
Psikososyal destek açısından temel ihtiyaçların öncelikli olarak giderilmesi sağlık personeli a-
çısından da geçerlidir. Sağlık çalışanlarının barınma, yemek, su, tuvalet ihtiyaçlarının hızla giderilmesi
son derece önemli. Temel hiçbir ihtiyacını karşılayamayan sağlık çalışanlarından depremin
etkilerini üzerinden atmalarını ve kaliteli sağlık hizmeti vermeyi sürdürmelerini beklemek mümkün
değil(kaldı ki sağlık çalışanları inanılmaz bir biçimde hizmetlerini en etkin biçimde sürdürmeye çalışmaktadırlar).
Çadırkentlerde yaşayan halka ulaşılarak ruhsal sağlık alanında, çocuklarına, ailelerine ve kendilerine
ilişkin olarak yapılabilecekler vs. konularında kısa bilgilendirmeler koruyucu bir işlev de
görebilir. Bu alanda yaşanan sorunlarda başvurulabilecek kaynaklar ve ulaşma yolları konusunda
bilgilendirmelerde kaynakla ihtiyacın buluşmasına yardımcı olabilecektir. Ayrıca çadırkentlerde yaşayanların
temel hijyen, bakım, temel sağlık alanında dikkat edilmesi gereken noktalar gibi konularda
bilgilendirilmesi işlevli olacaktır.
Risk gruplarının saptanması için TTB ekibi çalışmalarını sürdürmektedir. Ayrıca Sağlık Müdürlüğü
ve SHÇEK çalışanları da bu konuda çalışmalar yürütmektedir. Bu konudaki çalışmaların koordinasyon
içinde yapılması duplikasyonları engelleyecek ve emeğin efektif kullanımnı sağlayabilecektir.
Çadır Tespit Fişlerinin (ÇTF) uygulanması ile ilgili Sağlık Müdürlüğü yetkilileri ile SHÇEK yetkilileri
ile görüşmeler yapılmıştır. Ortak formun kullanılması, TTB kriz çözüm merkezinin bu formun
uygulanışını korodine etmesi konusunda görüş birliği oluşmuştur. Bu ÇTF’ler psikososyal destek
çalışmalarına hız ve etkinlik kazandırabilecektir.
Çocuklar, gençler, yaşlılar, özürlüler gibi gruplar için ek programlar ve projeler düzenlenmesi
ve hayata geçirilmesi önem taşımaktadır.
TTB’nin öncelikli olarak temel gereksinimlerin karşılanmasının psikososyal destek açısından
da önemli olduğu, ayrıca tüm deprem bölgesindeki ek travmatizasyon (ve travmanın sürekliliğine)
riski ve felaket sonrası yaşananların ruhsal alana olası yansımalarına ışık tutması anlamlı olacaktır.
Dr.Türkcan Baykal
İzmir Tabip Odası
237