17 ağustos 1999 marmara ve 12 kasım 1999 bolu-düzce depremleri ...

MARMARA VE BOLU DEPREMLERİ SONRASINDA TÜRK TABİPLERİ BİRLİĞİ FAALİYETLERİ
32
Bize başvuran gönüllüleri sağlık ocaklarına yönlendirmenin yanı sıra, Sağlık Bakanlığı tarafından
bölgede görevlendirilmiş olan, ancak sağlıklı bir değerlendirme yapılamadığı için doğru yönlendirilememiş,
bu nedenle hastanelerde ya da ihtiyaç olmayan bölgelerde “işsiz olarak bekleyen” sağlık çalışanlarını
da ihtiyaç duyulan bölgelere, gönüllü ya da resmi sağlık birimlerine yönlendiriyoruz.
Onuncu günün sonunda hedeflediğimiz tüm sağlık birimleri ve çadır yerleşim birimleri ile en az bir
kez doğrudan iletişim kurmuş durumdayız. Sağlık Müdürlüğü’nün bazı birimleri ile hala telefonla bile
iletişim kuramamış olması ve gönüllü sağlık birimlerin Sağlık Müdürlüğü ile eşgüdüm konusunda isteksizlik
ve dirençleri özellikle sağlık ocaklarında moral ve motivasyon kaybına yol açan ek bir neden. “...
adam gelmiş benim gebemi takip ediyor, bebeğime ilaç yazıyor, benim haberim yok...” (Sağlık Müdür
Yardımcısı). Ayrıca duplikasyonlara da yol açıyor.
Soğuk zincirdeki aksama nedeniyle aşıların bozulması bağışıklama hizmetlerini durdurmuş. Bu da
sağlık çalışanlarında ek bir sıkıntı yaratıyor. Ayyuka çıkmış olan salgın söylentileri de bu sıkıntıyı artırıyor.
Yorgun olarak döndüğümüz merkezimizde telefon çalıyor, açıyoruz; bir hekim (!) arıyor, “boşalan
işyeri hekimliği var mı acaba?” Gözümüz merkezin duvarında asılı duran altmış küsur kişilik yitirdiklerimiz
listesinde takılı kalıyor. Midemiz bulanıyor, kusmak istiyoruz.
Onbeş günün sonunda Sağlık Müdürlüğü artık kendi sağlık birimlerine daha hakim, birlikte yaptığımız
toplantılarda bunu açıkca görebiliyoruz, ancak klasik bürokratik ve otoriter tavır bu görüntünün de
önünde geliyor. Yine de rahatlatıcı bir şey bu. Karşılıklı destek sürüyor.
Çadır yerleşim birimleri ve gönüllü birimlerle daha çok ilgilenmeye başlıyoruz. Hemen tüm çadır
yerleşimlere kuruluş aşamasında uluslararası standartları iletmiş, yetkilileri ile defalarca görüşmüş olmamıza
karşın her gittiğimiz çadır yerleşimde benzer sorunlarla karşılaşıyoruz. Helalar sağlıksız, içme ve
kullanma sularında klor az ya da yok, zemin uygun değil, vb....
Merkezin telefonları artık susmuyor, akla gelebilecek her konuda yardım ve destek talepleri alıyoruz.
Sağlık Müdürlüğü ile eşgüdümlü olarak (her ne kadar bu eşgüdüm konusunda isteksiz olsalar da)
bunları karşılamaya çalışıyoruz. Telefon yine çalıyor; Dışişleri Bakanlığı’ndan bir yetkili, “bir ülke bir sahra
hastanesi kurmak istiyor, yer önerebilir misiniz?” Kocaeli’de hemen her bölgede bir hastane var artık,
Sakarya Koordinasyon Merkezimize yönlendiriyoruz.
10 Eylül’de yedi ekip olarak alana çıkıyoruz. Örgütlü ve disiplinli çalışma yüksek verimi de getiriyor
beraberinde. Aynı anda AKSA fabrikasında, Sağlık Müdürlüğü ile toplantıda, İstanbul’da Katı Atık Kirlenmesi
ile ilgili bir toplantıda, alanda üç ayrı bölgede ve merkezde büro çalışmasındayız. Akşam iki
sabah bir toplantı olmak üzere günde üç kez kendi aramızda toplanıyoruz:Sabah 08:45, akşam 18:30
ve 21:00. Yatışımız gece 02:00’a kadar uzuyor, çünkü yazılması gereken raporlar var.
13 Eylül’de 5.8’lik bir artçı yaşıyoruz. Bu, tüm ekibi olumsuz etkiliyor, yine de koordinasyon bugün
de sekiz ayrı koldan çalışmalarını sürdürüyor. Toplantıda Sağlık Müdürlüğü’ne artık 24 saatlik çalışmanın
kaldırılması gerektiği bir kez daha aktarılıyor, bu konuda yeni bir düzenlemeye gidilecek.
14 Eylül’de Ankara’dan Eriş (BİLALOĞLU) ve Muharrem (BAYTEMÜR) geliyorlar. Gelişleri büyük bir
sevinç ve moral kaynağı. Yaptığımız toplantıda artık ikinci basamak sağlık hizmetlerinin daha yakından
takip edilmesi gerektiği sonucu çıkıyor.
Bölgemize gelen gönüllülere yönelik deprem davranışı konusunu da içeren, Kocaeli’yi ve Koordinasyon
Merkezi’ni tanıtıcı bir broşür hazırlıyor ve dağıtıyoruz.
15 günlük bir gezi programı çerçevesinde bölgedeki tüm sağlık birimlerini ve çadır yerleşim birimlerini
rutin olarak ziyaret etmeye devam ediyoruz. Tüm yardımlara resmi birimler tarafından el konulduğu
için ziyaretlerimiz artık daha çok moral ve ihtiyaç ve eksik tespit etmek amacına yönelik oluyor. Tespitlerimizi
“ilgili”lere iletiyoruz ve çözüm arıyoruz. Bölge sağlık verilerini değerlendirerek Sağlık Müdürlüğü’ne
önerilerde bulunuyoruz. 15 günde bir bölgeye 350-400 sağlık çalışanı geliyor ama barınma ve beslenme
hala sorun.
Depremin üzerinden geçen süreye karşın Sağlık Bakanlığı’nın rotasyon uygulaması, gönüllülükten
çok emrivakiye dayandığı için yeni depremzedeler yaratıyor. Güneyden gelen bir doktor hanım görevlendirmenin
kendilerine son anda bildirildiğinden yakınıyor ve henüz emzirmekte olduğu beş aylık bebeğini