17 ağustos 1999 marmara ve 12 kasım 1999 bolu-düzce depremleri ...

yaralıları ilkyardım istasyonlarına götürmek, diğerlerini hastanelere sevk etmektir. Triaj sırasında yaralıların
daha önce sınıflandırılmış hastaneler sevk edilmeleri kimi zaman yaşam kurtarıcı olabilecektir.
Hazırlanan planda, ilkyardım hizmetleri açıklanmadığı gibi, ilkyardım merkezlerinden de hiç söz e-
dilmemektedir. İlkyardım istasyonları için ambulans ekiplerinin dışında da ekipler oluşturulmalı, eğitimleri
yapılmalı ve ilkyardım teçhizatıyla şimdiden donatılmalıdırlar. Var olan sistemde ilkyardım sistemler
doğal olarak yoktur. Ancak bir afet durumunda ilkyardım istasyonu olarak çalışacak çadırlar kurulabilir.
Sağlık ocakları, SSK dispanserleri, semt poliklinikleri ve müstakil binalara sahip özel poliklinikler aynı
zamanda ilkyardım istasyonu olarak çalışabilirler. Geçirdiğimiz afet döneminde kayıt sisteminde de sorunlar
yaşandığı görülmüştür. Bu anlamda ilkyardım servisinde çalışacakların eğitilmesi gerekir.
Merkezi yönetim dışında, yerel örgütlerde de ilkyardım servislerine ulaşacak telsiz sisteminin kurulması
şarttır.
2.Hastaneler servisi:7 şiddetinin üzerinde olabilecek olası bir deprem afetinde 250.000 yaralı
beklendiğine göre, İstanbul ili yatak sayısının bu kapasiteye nasıl erişebileceği –bir afet halinde bu kapasitenin
bir kısmının kullanılamaz olacağı da var sayılarak-düşünülmelidir. Mümkün olan en ivedi şekilde
hastanelerin ameliyathane, yoğun bakım servisleri gibi ünitelerinin hizmete afet halinde de devam edebilecek
şekilde yapılandırılması gerekir.
Raporda yer alan, “hastaların en uygun ve en yakın hastanelere sevkinin” nasıl yürütüleceği belli
değildir. Afet halinde hangi hastanelerin hizmet verebileceği de belli değildir.
Raporun hastane hizmetleri bölümünde Sağlık Müdürlüğü’nün 2 TIR hastanesinden ve Belediyenin
9 mobil sağlık ünitesinden bahsedilmektedir. Oysa, Marmara depreminde çadır kentlere gönderilen TIR
hastanelerinin fonksiyonel olmadığı görülmüştür.
Bir afet planlaması içinde bu nitelikteki hastanelere ne kadar ihtiyaç olabileceği saptanmalı ve
mutlaka mevcut olanlar derhal kullanılır hale getirilmeli ve afet halinde tahrip olmayacak yerlerde korunmalıdır.
Yönetmelik hükümlerine sağlı kalarak raporda ifade edilen, hastane kapasitelerini artırma işlemi
olarak nelerin yapıldığı belli değildir. İl Sağlık Müdürlüğü’nün bu konuda kendi kuruluşları dışındaki sağlık
kurumlarına yaptırımı olamayacağından; konu, Valiliğin yetkisi kullanılarak ivedilikle ele alınmalıdır.
İl Sağlık Müdürlüğü’nün raporunda “afet halinde hastane görevini üstlenebilecek mekanlar” olarak
sadece camiler belirtilmiştir. Yurt, kapalı halı saha, okul, dinlenme tesisleri, otel gibi kurumların kapasiteleri
plana dahil edilmemiştir.
Olası bir deprem durumunda yolları kapanmayacak ve deprem tespit çalışmalarına göre sağlam
kalacağı düşünülen hastaneler, belirlenmelidir. Hastanelerin yatak sayısı, ameliyathane, yoğun bakım
ünitesi, jeneratör sayısı, artezyen suyu olup olmadığı, tıbbi donanımı, sahra hastanesi kurup kuramayacağı,
hastaneye yakın boş bir arsanın olup olmadığı gibi ayrıntılı bilgiler saptanmalıdır.
İl bazında sahra hastanelerinin açılacağı yerler saptanmalı, sahra hastaneleri için gerekli çadır ve
sağlık malzemeleri şimdiden temin edilmelidir. Her hastane ana plana uygun şekilde kendi afet planını
hazırlamalıdır. Afet sırasında, afet yasasına dayanılarak özel hastanelerin ücretsiz tedavi yapmaları istenmektedir.
Yeni bir deprem felaketi geçirdiğimiz için olası bir depremde de özel hastanelerin ücretsiz
hasta bakmaları ekonomik olarak mümkün görünmemektedir. Bu nedenle, bu tür durumlarda özel has-
457