Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
WWW.SADECZANIN.INFO<br />
STYCZEŃ/LUTY 2012 WOKÓŁ NAS 33<br />
FOT. MIGA<br />
jednokrotnie trudno stwierdzić, które<br />
uzależnienie pojawiło się jako pierwsze,<br />
gdyż tu zależność bywa dwojaka. Albo<br />
osoby nadużywające alkoholu, uzależnione<br />
od narkotyków, chcąc zdobyć<br />
pieniądze na alkohol, zaczynają grać lub<br />
hazardziści spędzając większość czasu<br />
wśród osób pijących, biorących narkotyki,<br />
zaczynają dla spotęgowania doznań<br />
powstałych wskutek grania sięgać<br />
po substancje psychoaktywne. Często<br />
również u hazardzistów występują inne<br />
niepokojące objawy takie jak: obniżony<br />
nastrój, stany lękowe czy depresyjne<br />
(najczęściej po przerwaniu grania, gdy<br />
zaczynają się pojawiać negatywne konsekwencje<br />
związane z hazardem, problemy<br />
finansowe czy konflikty w domu,<br />
szko le, pra cy). Tak, więc naj czę ściej<br />
do ośrodka zgłaszają się pacjenci, którzy<br />
przychodzą z innym problemem i dopiero<br />
w rozmowie wychodzi również problem<br />
uzależnienia od hazardu, który jest<br />
nawet dominujący. Zwykle są to osoby<br />
dorosłe, które nie do końca zdają sobie<br />
spra wę z te go, iż ich pro blem ma rów -<br />
nież szer szy kon tekst.<br />
Czy ha zar dzi ści uświa da mia ją so -<br />
bie, że sta li się cząst ką „ha zar do we -<br />
go świa ta”, któ ry ich co raz bar dziej<br />
wcią ga?<br />
– Pewne mechanizmy psychologiczne,<br />
z którymi mamy do czynienia w alko<br />
ho li zmie czy nar ko ma nii wy stę pu ją<br />
również u hazardzisty. Mam tu na myśli<br />
bardzo niebezpieczny mechanizm iluzji<br />
i zaprzeczeń, który powoduje, że osoba<br />
nie zdaje sobie sprawy z rangi swojego<br />
pro ble mu, znacz nie go mi ni ma li zu jąc<br />
lub nawet całkowicie mu zaprzeczając.<br />
Po nad to gra cze czę sto ule ga ją złu dze -<br />
niom i ujaw nia ją my śle nie ma gicz ne,<br />
czego przykładem może być personifika<br />
cja ma szy ny i na przy kład – czu łe<br />
do niej prze ma wia nie, zwra ca nie się<br />
po imie niu jak do oso by. To co to wa rzy -<br />
szy hazardziście bez względu na istnieją<br />
cy stan rze czy, to wia ra w je go<br />
wyjątkowość, szczęście i ostateczną wygraną.<br />
Co dzie je się póź niej?<br />
– Pułapka uzależnienia polega między<br />
in ny mi na tym, iż pro blem po ja wia<br />
się podstępnie i jest zwykle rozciągnięty<br />
w czasie, dając złudne poczucie osobie<br />
uzależnionej jak i jej otoczeniu, że<br />
jesz cze nie jest tak źle, bo nie sprze da je<br />
przed mio tów wy nie sio nych z do mu,<br />
jeszcze nie kradnie, jeszcze pracuje i zarabia<br />
na rodzinę itd.<br />
Spe cja li ści po da ją, iż mo żna wy ró -<br />
żnić fa zy uza le żnie nia od ha zar du,<br />
przy czym pod kre śla ją, iż nie wszy scy<br />
mu szą przejść te eta py w okre ślo nej ko -<br />
lejności...<br />
Pierwsze faza uzależnienia od hazardu<br />
– ZWYCIĘSTWA, charakteryzuje się<br />
gra niem oka zjo nal nym. Gra nie jest<br />
Pew ne me cha ni zmy psy -<br />
cho lo gicz ne, z któ ry mi<br />
ma my do czy nie nia w al -<br />
ko ho li zmie czy nar ko ma -<br />
nii wy stę pu ją rów nież<br />
u ha zar dzi sty.<br />
wówczas ekscytujące i jest zwykle sposobem<br />
ucieczki od problemów. Na tym<br />
etapie gracz ma poczucie, że kontroluje<br />
sy tu acje i nad wszyst kim pa nu je.<br />
W myśl po wie dze nia: „Ape tyt ro śnie<br />
w miarę myślenia” w głowie takiej osoby<br />
ro dzą się no we wi zje co raz to więk -<br />
szych wy gra nych. Skut ku je to co raz<br />
częstszym graniem i większymi kwotami.<br />
Ko lej na fa za – STRAT, w któ rej<br />
stawki gracza wzrastają. Zaczyna on pożyczać<br />
pieniądze, zaczyna myśleć, jak<br />
zdo być ko lej ne, któ re w je go za my śle<br />
doprowadzą go do wymarzonej wygranej.<br />
Im czę ściej gra, tym zwięk sza praw -<br />
do po do bień stwo prze gra nych, któ re<br />
na tym eta pie zda rza ją się co raz czę ściej.<br />
Chęć ode gra nia się oraz w przy pad ku<br />
wygranej przeznaczanie wygranej na regulację<br />
długów, to najczęściej występują<br />
ce epi zo dy w fa zie dru giej. Tu taj<br />
problem zaczyna być coraz bardziej dostrzegany<br />
przez otoczenie, bo hazardzista<br />
co raz wię cej cza su po świę ca<br />
na granie, zaniedbując rodzinę, szkołę<br />
czy pra cę. Co raz czę ściej kła mie, kom -<br />
bi nu je, ro biąc wszyst ko, by przez świa -<br />
tem ze wnętrz nym ukryć fakt gra nia,<br />
a z dru giej stro ny, by so bie za pew nić<br />
bądź wymarzona wygraną bądź pieniądze<br />
na dłu gi. W fa zie DE SPE RA CJI<br />
konsekwencje z grania są już bardzo poważne.<br />
Osoba wchodzi w konflikt z prawem<br />
(by zdo być pie nią dze na dal sze<br />
granie, uregulować zaległości), dochodzi<br />
do kon flik tów w do mu, pra cy,<br />
w szko le. Ha zar dzi sta nie jed no krot nie<br />
traci pracę, najbliżsi się od niego odsuwają.<br />
Oprócz tego psychika takiej osoby<br />
jest coraz bardziej zaburzona. Mając<br />
więk szą świa do mość swo je go pro ble -<br />
mu, wskutek zaistniałych konsekwencji<br />
taka osoba zaczyna odczuwać wyrzuty<br />
sumienia, bezradność, poczucie beznadziej<br />
no ści. Mo że po ja wić się de pre sja<br />
a nawet myśli samobójcze. Najczęściej<br />
to na tym eta pie oso by zgła sza ją się<br />
po specjalistyczną pomoc. Jeżeli natomiast<br />
te go nie uczy nią ist nie je ry zy ko<br />
wej ścia w ko lej ną fa zę – UTRA TY<br />
NADZIEI. Towarzyszące osobie poczucie<br />
beznadziejności, przygnębienia, częste<br />
stany depresyjne mogą doprowadzić<br />
do próby samobójczej. W tej fazie osoba<br />
może dodatkowo radzić sobie z sytuacją<br />
po przez al ko hol i nar ko ty ki.<br />
Ponadto może coraz częściej doświadczać<br />
zagrożeń ze strony wierzycieli, nale<br />
ga ją cych na spła tę dłu gu lub tra fić<br />
do zakładu karnego za dokonane wcześniej<br />
prze stęp stwa. Te fa zy nie mu szą<br />
występować zawsze w takiej kolejności.<br />
Nie każdy hazardzista przechodzi kolejno<br />
te etapy. Wszystko zależy od indywidualnej<br />
sytuacji osoby.<br />
Jak po móc oso bie, któ ra wpa dła<br />
w szpo ny ha zar du?<br />
– Ważne by nawiązała kontakt z psycho<br />
lo giem, któ ry ro ze zna sy tu ację<br />
i po po sta wie niu dia gno zy, skie ru je<br />
do odpowiedniej placówki według dominującego<br />
problemu danej osoby. Może<br />
zgłosić się do instytucji pomocowej<br />
sa ma, do bro wol nie. Pe wien od se tek<br />
osób, zgodnie z nakazem sądu, zobligowany<br />
jest do podjęcia terapii w związku<br />
z po peł nio ny mi prze stęp stwa mi, np.<br />
kradzieże, podbicia, wymuszenia.<br />
Ja ka jest ska la pro ble mu?<br />
– Wy da je się, że jest to ten den cja ro -<br />
snąca, jednak, jeśli chodzi o uzależnienia<br />
od hazardu mamy zapewne do czynienia<br />
z „ciemną liczbą” przypadków, które nigdy<br />
nie ujrzały światła dziennego.<br />
A obecnie, gdy dostępność gier zarówno<br />
w realu jak i on line jest nieograniczona<br />
– pokusa zarówno dla młodzieży jak<br />
i dorosłych jest bardzo duża.<br />
Roz ma wia ła IGA MI CHA LEC