Zobacz peÅne wydanie (PDF) - SÄdeczanin

More documents

Recommendations

Info

WWW.SADECZANIN.INFO 88 HISTORIA STYCZEŃ/LUTY 2012 żdej wsi by li tzw. kon fi den ci po li cji (…) pra wie za wsze [na ze bra niach] mo żna by ło spo dzie wać się po li cji, która miała prawo stwierdzać jego legalność. (…) Policję na zebraniach lekce wa żo no, ro bio no umyśl nie ścisk, dow cip ni sie po wo do wa li pla mie nie mundurów, deptanie butów i różne psiku sy tak dla śmie chu”. Życie polityczno-społeczne było kiedyś bardziej barwne i toczyło się bardziej spontanicznie niż obecnie, obfitowało też w procesy sądowe: „Podam, że ta ki pro ces wy grał w długotrwałym i kosztownym procesie mój ojciec Wincenty Sapalski z Adamem Ka łu ziń skim ze Sta rej Wsi. Cho - dziło o to, że na zorganizowanym przez Kałuzińskiego wiecu przedwyborczym na wol nym po wie trzu przed szko łą w Kru żlo wej, po sło wach »Niech ży je Jó - zef Piłsudski marszałek Polski«, z tłumu ze bra nych padł okrzyk »Precz z nim, po krwi chłop skiej do stał się do rządu«. Korzystny, bo uniewinniający [ojca] wyrok naraził Kałuzińskiego na koszty procesu, następnie zajęcie egzekucyjne majątku ruchomego. Z kolei prezesem koła został Piotr Kostecki. Ten zamieszany został w procesie jako jeden z pierwszych zajścia pobicia jedne go z człon ków szaj ki zło dziei z Po - sadowej, tzw. jachymiaków, a prawie całą społecznością krużlowską na czele z soł ty sem wsi Fran cisz kiem Ole - chem jako drugim oskarżonym. W wyniku bójki, w której wzięły udział setki mężczyzn, po otoczeniu domu, gdzie schro ni ło się kil ku człon ków szajki, zdemolowano doszczętnie dom Franciszka Jachowicza. Proces był długi i kosz tow ny, obaj oska rże ni by li uniewinnieni, lecz P. Kostecki z racji zarzutu popełnienia przestępstwa zrezygnował z pełnionej funkcji”. ZA DY MY Z PO LI CJĄ Sapalski opisuje też strajk chłopski w sierp niu 1937 r.: „Gru pa ok. 200 chłopów z Krużlowej Niżnej, Wyżnej i Sta rej Wsi ob sta wi ła dro gę głów ną Gry bów -No wy Sącz (…) star ła się z policją na szosie koło browaru w Grybo wie. Po li cjan ci w licz bie ok. 20 we - zwa li do wy stą pie nia de le ga cji. Wystąpili Wojciech Frączek ze Starej Wsi, Franciszek Frączek z Krużlowej Wy żnej (…). Woj ciech Frą czek przed - sta wił po li cjan tom, że jest strajk i chło - pi spo koj nie chcą za ma ni fe sto wać swoje poparcie strajku. Policjanci rzucili się na niego. Pozostali chłopi starli się z po li cją, jed nak po krót kiej wal ce wobec groźby strzelaniny wycofali się do pobliskiego lasu. W czasie starcia zostali dotkliwie pobici: Wojciech Frączek, Fran ci szek Frą czek ów cze sny prezes koła w Krużlowej Wyżnej Franci szek Sza rek i wie lu in nych”. Zapewne jednak obrażenia odnieśli także policjanci, ale autor nie wspomina o tym, lecz kon ty nu uje: „Dru ga gru - pa zło żo na z ok. 20 mło dych lu dzi przeważnie »wiciarzy« na czele z Włady sła wem Ho tlo siem i Sta ni sła wem Sapalskim [starszym bratem autora – przyp. IrP] uda ła się do Bia łej Wy żnej na skrzyżowanie dróg Grybów-Krynica. (…) po po łą cze niu się z mło dzie żą Bukowca i Lipnicy skutecznie odparła kamieniami pierwszy atak policji, lecz po na dej ściu wspar cia po li cji, któ ra nadjechała od strony Gorlic wycofano się. No cą z po nie dział ku na wto rek ła - mistrajkom wybito szyby, a niektórym odgrażającym się potłuczono kieraty”. Niejako tłumacząc się z powojennego za an ga żo wa nia, Sa pal ski pi sze m.in.: „jed nym z naj wa żniej szych czynnikiem utrzymania się indywidual nej wła sno ści rol nic twa pol skie go był sprzeciw zorganizowanych dołów chłop skich w ZSL, Kół kach Rol ni - czych, związkach branżowych”. Władysław Sapalski przed wojną wal czył z wła dzą, po woj nie ją po nie kąd wspierał i wychował syna Wiesława, któ ry w III RP był asy sten tem po cho - dzącego z Krużlowej senatora Andrzeja Chronowskiego. Obecnie ten z wykształcenia psycholog jest wicewójtem w podkrakowskiej gminie Mogilany. IRE NE USZ PAW LIK PS. Przypomnijmy, że w „Panoramie wsi sądeckich”, dodatku „Sądeczanina” poświęconym Krużlowej Wyżnej zamieściliśmy omówienie notatek Władysława Sapalskiego o I wojnie światowej, wojnie polsko-bolszewickiej, 20-leciu międzywojennym, wrze śniu 1939 r. oraz o ofia rach wo jen nych poniesionych przez mieszkańców Krużlowej. * uwa ga: pi sow nia ory gi nal na. Studenci z Zygmuntem Berdychowskim po górskich szczytach W życiu trzeba mieć pasję Przewodniczący Rady Programowej Forum Ekonomicznego i radny Sejmiku Województwa Małopolskiego spotkał się 21 grudnia ub.r. ze studentami Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Sączu. Zyg munt Ber dy chow ski opo - wia dał o swo jej wie lo let niej pa sji cho dze nia po gó rach, wspi nacz ce po wy so kich szczytach i pomyśle zdobycia tzw. Koro ny Zie mi, co nie uda ło się do tąd żad - nemu Sądeczaninowi. – Li czę, że dziś za ra zi nas pan swo - ją pa sją – po wie dzia ła na po wi ta nie go ścia Ho no ra ta Trzciń ska, wi ce dy - rektor Instytutu Ekonomicznego. Zygmunt Berdychowski, z zamiłowania maratończyk i alpinista, swoją przygodę ze wspinaczką wysokogórską roz po czął w 2007 ro ku, kie dy tra - pio ny kon tu zją no gi nie mógł startować w biegach i dał się namówić ko le dze na wy pra wę na naj wy ższy szczyt Alp, Mont Blanc. Stu den ci, za - chęceni wcześniej do trenowania biegów dłu go dy stan so wych, usły sze li pokrótce o przygotowaniach debiutującego w wysokich górach Zygmunta Berdychowskiego oraz o samym przebiegu wyprawy, w której nie obyło się
WWW.SADECZANIN.INFO STYCZEŃ/LUTY 2012 ROZMAITOŚCI 89 bez dyletanctwa i kilku błędów. Zresztą gość In sty tu tu Eko no micz ne go w za - bawny sposób przedstawił swoje roztargnie nie pod czas ko lej nej wy pra wy – na Elbrus. Wspinając się na najwyższy szczyt Kau ka zu, za po mniał ter mo su z herbatą. – Zygmunt, napij się gorącej herbaty, bo kiepsko mi wyglądasz – napomniał w drodze pod górę przewodnik, ale w ple ca ku na sze go bo ha te ra po - za ubra nia mi, zmro żo nym ba to nem i izo to ni kiem, nic już nie by ło. Wspo - mniany przewodnik był mało wyrozumia ły dla adep ta wspi nacz ki, ale gorącym naparem się podzielił. Po powro cie nic tak nie sma ko wa ło jak... oczywiście gorąca herbata. Po europejskich szczytach (czy Elbrus na le ży do Eu ro py nie jest do koń ca rozstrzygnięte) przyszła pora na wędrówkę przez Czarny Ląd na Kilimandżaro. Najwyższy szczyt Afryki mocno dał się we znaki Berdychowskiemu, a zwłaszcza jego towarzyszowi, który wspinaczki nie ukończył. – Wtedy przeko na łem się, że nie ma gór dla eme ry tów. Nie w przypadku takich wysokich – powiedział prelegent studentom. Po udanej afrykańskiej wyprawie musiał jednak uznać wyższość potęgi natury, bo „przysta nek Ala ska” oka zał się dla nie go ma - ło gościnny. McKinley, którego 4200 me trów wy so ko ści (z 6194 m n. p. m.) trzeba przebyć na własnych nogach, pozostał niezdobyty. Berdychowskiego dopadło wycieńczenie i gorączka, a za tym ewakuacja w niziny. FOT. JB. – Każda wyprawa to, oprócz rzecz jasna wspinaczki, poznawanie nieznanej mi dotąd kultury i obyczajów. ZYGMUNT BERDYCHOWSKI – Ka żda wy pra wa to, oprócz rzecz ja - sna wspinaczki, poznawanie nieznanej mi dotąd kultury i obyczajów – mówił twór ca Fo rum Eko no micz ne go. Opo - wiadał o ubóstwie w Afryce i Indonezji, zwyczajach tubylców, do których przez te kil ka czy kil ka na ście dni trze ba by ło przywyknąć. Stu den tów roz ba wi ły wy ma ga nia pod wzglę dem ochro ny śro do wi ska na Antarktydzie, na której Berdychowski zdobywał Mount Wilson. Specjalne pojemniki na mocz i worki na odchody, a przede wszyst kim ich kon tro la przy wej ściu do ba zy (kto nie przy niósł ich ze so bą, miał spo ry pro blem). – Na biegunie południowym towarzyszy człowiekowi niepowtarzalne uczucie, że stoi się na naj ni ższym frag men cie ku li ziem skiej. Tak jak by mia ło się za raz ode - rwać od globusa i spaść – podzielił się refleksją, która towarzyszy ludziom będą cym tam po raz pierw szy. Mont Winson zdo by ty, ale z od mro - żonym czołem. Inna góra, Piramida Carsten sza (Pun cak Jaya) przy nio sła in ne doświadczenia, bo arktyczny śnieg, lód i wiatr zastąpiła gęsta, pełna błota dżun- FOT. ARCH. Z. BERDYCHOWSKIEGO gla Nowej Gwinei. Studenci mieli okazję zobaczyć krótki film, w którym prele gent prze cho dzi po li nach nad kilkusetmetrową przepaścią, a także dowiedzieć się o trudnościach z powrotem do cywilizacji. Z każdą zresztą wypra wą wią za ły się ja kieś mniej sze lub większe trudności, ale każda czegoś nowego uczyła, wskazał. – W drodze na Aconcagua w Argenty nie do wie dzia łem się, że cho ru ję na nadciśnienie, o którym wcześniej nie mia łem po ję cia. Mia łem w związ ku z tym pro ble my, bo, że by wejść na naj - wy ższy szczyt An dów, trze ba w ka żdej sta cji prze cho dzić kon tro lę le kar ską – wska zał, ale szczyt zdo był. „W ży ciu trze ba mieć pa sje. Wszyst - ko, co chcia ło by się zro bić, trze ba ro bić z pasją” – napisał w Księdze pamiątkowej gość LXV Sądeckiego Konwersatorium Naukowego. JA NUSZ BO BREK
Page 1 and 2:
v Sądecczyzna w budowie v PANORAMA
Page 3 and 4:
1-2.2012 | w numerze: WWW.SADECZANI
Page 5 and 6:
WWW.SADECZANIN.INFO STYCZEŃ/LUTY 2
Page 7 and 8:
Page 9 and 10:
Page 11 and 12:
W Starym Sączu przygotowali 46 pac
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25:
Page 28 and 29:
WWW.SADECZANIN.INFO 28 WOKÓŁ NAS
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39: WWW.SADECZANIN.INFO 38 WOKÓŁ NAS
Page 46 and 47: WWW.SADECZANIN.INFO 46 SĄDECZANIE
Page 60 and 61: WWW.SADECZANIN.INFO 60 KULTURA STYC
Page 70 and 71: WWW.SADECZANIN.INFO 70 HISTORIA STY
Page 76: 76 WWW.SADECZANIN.INFO REKLAMA STYC
Page 79 and 80: WWW.SADECZANIN.INFO STYCZEŃ/LUTY 2
Page 87: WWW.SADECZANIN.INFO STYCZEŃ/LUTY 2
Page 91 and 92: FOT. ARCH. WWW.SADECZANIN.INFO STYC
Page 100: Pływalnia MOSiR w Nowym Sączu zap
show all

Zobacz peÅne wydanie (PDF) - SÄ deczanin

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

Zobacz peÅne wydanie (PDF) - SÄdeczanin