Zobacz pełne wydanie (PDF) - SÄ deczanin

WWW.SADECZANIN.INFO
56 SĄDECZANIE
STYCZEŃ/LUTY 2012
Wi dzę ob li cze Ja ku ba Mülle ra w jed nym z naj pięk niej szych ob ra zów Cha -
gal la: w twa rzy sa mot ne go Ży da w ry tu al nych sza tach, przy ci ska ją ce go
wiel ką To rę do ser ca
i nad miastem w oddali i widzę wzlatującego
wśród mgieł – jak z zasępionych
myśli Jakuba – bajkowego anioła, i widzę
równie osamotnione – być może porzu
co ne nie odwo łal nie i na za wsze
– czarodziejskie skrzypce.
Ja kub Müller chciał być po cho wa ny
w Nowym Sączu. Upatrzył sobie miejsce
na swoim najukochańszym skrawku
sądeckiej ojczyzny, wśród układanych
własnoręcznie i chronionych przez kilka
dzie siąt lat ży cia ma cew. Zmarł we
śnie, 18 grudnia 2010 roku, w zimowym
od osob nie niu ro dzin ne go sa mot ne go
po ko ju w Malmö, przy od święt nym
ubra niu przy go to wa nym na po ran ną
modlitwę w synagodze. Córka i syn zdecydowali
się go pochować w Szwecji,
ale ostatecznie zgodzili się na pogrzeb
re li gij ny zor ga ni zo wa ny przez cha sy -
dów w Zie mi Świę tej. Ja kub Müller nie
powróci już do Nowego Sącza, by samot
nie śpie wać swój ka disz dla bli skich,
dla zmar łych i ży wych. Wy je chał
– chcąc nie chcąc – po 90 la tach tu łacz -
ki, do Ziemi Obiecanej. Leży w Kiriat
Sanz – Osie dlu Sącz w Ne ta nii. Na ob -
cej dla sie bie zie mi, bez ro dzi ny, bez od -
wiedzających jego ukochane żydowskie
groby wycieczek. Ale leży trochę też…
wśród zakładających izraelskie osiedle
Sącz po tom ków są dec kie go ca dy ka.
Czy tam bę dzie mniej – czy jesz cze bar -
dziej niż w No wym Są czu – sa mot ny?
Całun pogrzebowy Jakuba Müllera otoczony
wianuszkiem ortodoksyjnych Żydów
na ka mien nej pu sty ni gro bów
w Netanii porywa za serce. Leżał znów
sam. Nie by ło przy nim – przy naj mniej
w tej chwi li – wdzięcz nych za wier ność
dla Mia sta tłu mów są de czan, nie od da -
Ja kub Müller nie po wró -
ci już do No we go Są cza,
by sa mot nie śpie wać
swój ka disz dla bli skich,
dla zmar łych i ży wych.
wał mu – skrom ne mu, wy trwa łe mu
w swej pracy – Wielkiemu Żydowi – zasłużonego
hołdu prezydent Nowego Sącza,
nie za brzmia ły woj sko we wer ble
i religijne sądeckie śpiewy. Był sam. Nawet
bez garstki najwierniejszych przy -
ja ciół z Mia sta. Ta kże beze mnie.
Do Ne ta nii, by od dać cześć do zgon -
nemu i pozgonnemu samotnikowi dojechał
z je go Mia sta je den. To wa rzysz
Jakuba z czasów zagłady. 85-letni Markus
Mordechaj Lustig.
Kiedy dziś patrzę na Pana posągową
i dobrą twarz, Panie Jakubie, kiedy słyszę
po raz któryś Pana przejmujące credo:
„Ja prze cież je stem stąd z dzia da
pra dzia da, a No wy Sącz to mo je uko -
chane miasto!”, wierzę, że Pana kadisz
te raz tam w Izra elu bę dzie się na dal roz -
legał. Że zwielokrotniona w tęsknocie
i samotności w Ziemi Świętej, z tej naszej
Ziemi Świętej popłynie z Pana ust
modlitwa za Miasto Sącz.
Nie masz, już nie masz w Pol sce ży -
dowskich miasteczek. Nie usłyszę więcej
śpie wu z drew nia nej bó żni cy. Nie
zobaczę starego Żyda pod cieniem kaszta
na. I nie uj rzę już ni gdy w oczach Ja -
kuba dwu złotych księżyców Chagalla.
BO GU SŁAW KOŁCZ
Autor, profesor oświaty, jest założycielem
i dyrektorem Akademickiego Liceum
i Gimnazjum im. Króla Bolesława
Chrobrego w Nowym Sączu
FOT. ARCH. BO GU SŁAWA KOŁCZA