Zobacz pełne wydanie (PDF) - SÄ deczanin

WWW.SADECZANIN.INFO
54 SĄDECZANIE
STYCZEŃ/LUTY 2012
pa mięt nej no cy Ha man na w są dec kim
getcie patrzył na okrutną rzeź rodziców
i ro dzeń stwa. Scho wa ny pod po ście lą
czuł na so bie krew dwu na sto let nie go
brata. Dzisiaj – ocalały z Zagłady – krąży
po świecie jak ambasador Sądecczyzny,
pamięta o sądeckich przyjaciołach
Mar ku sa i Iza ka – ich we -
so łe, po god ne twa rze
– ze sta wiam te raz
w pa mię ci z twa rzą pa -
na Ja ku ba. Wła ści wie
z nim jed nym spo śród tej
trój ki nie by łem ni gdy
na ty.
we wszystkie katolickie święta, dołącza
dla nich po zdro wie nia dla ko lej ne go
prezydenta swojego ukochanego miasta.
Markusa i Izaka – ich wesołe, pogodne
twa rze – ze sta wiam te raz w pa mię ci
z twarzą pana Jakuba. Właściwie z nim
jed nym spo śród tej trój ki nie by łem ni -
gdy na ty. Nie dla te go, że spon ta nicz nie
– jak z Iza kiem czy Mar ku sem – ta kiej
for my nie przy ję li śmy, lecz – jak mi się
dzi siaj wy da je – dla te go, że Ja kub
Müller za wsze był in ny. Wzbu dzał ja kiś
nieokreślony dystans, szacunek, podziw,
Jakub Müller i Zbigniew Rybczyński, laureat Oskara
Luba zatopiony w modlitwieFOT. P. DROŹDZIK
właśnie inny niż dwaj pozostali. Otaczał
się ta jem ni czą au rą. Za sta na wiam się,
skąd pły ną cą. Z je go nie zwy kle su ge -
stywnej – modelowej wręcz twarzy, która
mo gła tyl ko i wy łącz nie bu dzić
szacunek, z jego głębokich i właściwie
zawsze smutnych oczu, z jego eleganckich,
grzecznych, wyważonych zawsze
– wypowiadanych z pewnym dostojeństwem
i rozmysłem słów?
***
Tą twa rzą za chwy cił się rów nież
mistrz obrazu, obiektywu, kamery, specjalista
od modelowania ludzkich wizerun
ków i po szu ki wa nia głę bi
w filmowanych obiektach – pracujący
niedawno w Sączu Zbigniew Rybczyński.
Patrzyłem na siedzącego przed kamerą
arcymistrza Kubę i nie mogłem się
nadziwić jego cierpliwości, wyrozumiałości
i elegancji w zachowaniu. Długotrwa
łe wspo mnie nia, wie lo go dzin ne
zdjęcia, kręcone przez Rybczyńskiego
do filmu o historii Żydów polskich nabierały
wartości właśnie dzięki chary -
zmie Ja ku ba Mülle ra. I chy ba wła śnie
wte dy, gdy z ust au to ra osca ro we go
„Tanga”, bywalca hollywoodzkich salonów
i artysty z fabryki snów usłyszałem
podziw dla kruchego, skromnego i pokor
ne go są dec kie go Ży da – za czą łem
bar dziej ana li zo wać je go fe no men.
W ciągu kilkunastu ostatnich lat widywa
łem Pa na Ja ku ba w ró żnych sy tu -
acjach i różnym otoczeniu, ale właściwie
za wsze przy je go miej scach
uko cha nej pa mię ci. Przy pro wa dza łem
młodzież i dorosłych z Izraela do jego
bóżniczki przy Jagiellońskiej 12, prosiłem
go o otwar cie ohe lu ca dy ka
na cmentarzu żydowskim, zapraszałem
na spo tka nia do IV Li ceum i Li ceum
Aka de mic kie go. Ni gdy nie od ma wiał,
nawet gdy zadzwoniłem w czasie jego
drzemki lub poobiedniego odpoczynku.
Tak niedawno – wydawałoby się – czeka
łem krót ką chwi lę, że by się ubrał
i otwo rzył bra mę, by set ny a mo że ty -
sięczny raz, bez słowa zniecierpliwienia,
zmę cze nia opo wie dział o lo sach spo -
łeczności żydowskiej w Sączu, o ofiarach
pomordowanych i spoczywających
na cmentarzu, o życiu w getcie i życiu
w rze czy wi sto ści ko mu ni stycz nej
po woj nie. Wy da wa ło mi się, że jest za -
wsze jed na ko wy, spo koj ny, po wstrzy -
mu ją cy się od emo cji i przy na le żne go
mu przecież po wojennej traumie rozchwiania
emocjonalnego. Niewiele mówił
o so bie, ale naj wię cej o po trze bie